20 بازی مدیریتی برای تیم سازی در سازمان

20 بازی مدیریتی برای تیم سازی در سازمان

این بازیا چهار تا بخش اصلی دارن و خیلی به درد میخورن. چرا؟ چون تیمو یکدست میکنه و همه با همدیگه بهتر کار میکنن.

حتی اگه تیمتون خیلی حرفه ای باشه، بازم به این بازیا نیاز داره. این بازیا مثل یه تمرینن که هم ارتباطو بهتر میکنه، هم روحیه رو بالا میبره و هم انگیزه میده. تازه اگه تیمتون تازه تشکیل شده باشه، این بازیا خیلی بهتون کمک میکنه که همدیگه رو بهتر بشناسید و نقاط قوت و ضعف همو پیدا کنید.

این بازیا رو میشه تو هر شرکتی، چه بزرگ باشه چه کوچیک، انجام داد. آخه کار گروهی یکی از مهم ترین چیزاییه که باعث موفقیت هر شرکتی میشه، اینو که همه میدونن!

این بازیا چهار مدل اصلی دارن:

• بازیای ارتباطی: اینا برای اینن که همه با همدیگه بهتر حرف بزنن و منظور همو بهتر بفمن.
• بازیای حل مسئله: اینا هم برای اینن که همه با همدیگه بتونن مشکلارو حل کنن و تصمیم بگیرن.
• بازیای برنامه ریزی: اینا هم برای اینن که همه با همدیگه بتونن یه برنامه ریزی خوب انجام بدن.
• بازیای اعتماد سازی: اینا هم برای اینن که همه به همدیگه اعتماد کنن.

این بازیا باید هم جالب باشن هم چالش برانگیز. یعنی هم باید بهمون خوش بگذره هم اینکه بهمون یاد بدن چطور بهتر با همدیگه کار کنیم.

تو این مقاله میخوایم ۲۰ تا از این بازیای خفن رو بهتون معرفی کنیم که هم خیلی سرگرم کننده هستن و هم بهتون یاد میدن چطور بهتر با همدیگه ارتباط برقرار کنید و مشکلارو حل کنید.

با این بازیا، تیمتون میشه یه تیم رویایی!

بازی های مدیریتی تیم سازی (قسمت اول: تقویت ارتباطات و یخ شکن ها)

در این قسمت بازی هایی ارائه می شود که به تقویت ارتباط بین افراد می پردازد. بازی یخ شکن بازی هایی هستند که در ابتدای جلسات برای آشنایی بیشتر افراد با هم به کار می روند.

1. دو حقیقت و یک دروغ

بازی “دو حقیقت و یک دروغ” یک فعالیت ساده، سرگرم‌کننده و مؤثر برای تیم‌سازی است که به اعضای تیم کمک می‌کند یکدیگر را بهتر بشناسند و ارتباطات بین‌فردی را تقویت کنند. این بازی به‌ویژه برای تیم‌هایی که تازه تشکیل شده‌اند یا می‌خواهند فضایی صمیمی‌تر ایجاد کنند، بسیار مناسب است.

مفهوم بازی:

هر فرد سه جمله درباره خودش می‌نویسد: دو جمله واقعی (حقیقت) و یک جمله غیرواقعی (دروغ). هدف این است که دیگران نتوانند تشخیص دهند کدام جمله دروغ است. این بازی باعث می‌شود اعضای تیم درباره همدیگر کنجکاو شوند، سؤال بپرسند و در عین حال مهارت‌های ارتباطی و تفکر انتقادی خود را تقویت کنند.
مراحل اجرای بازی:

آماده‌سازی (5-10 دقیقه):

هر فرد به‌صورت مخفیانه روی یک کاغذ یا در ذهن خود دو حقیقت (چیزهای واقعی درباره زندگی، تجربیات یا علایقش) و یک دروغ (چیزی که واقعی نیست اما باورپذیر به نظر می‌رسد) می‌نویسد.

مثال:
حقیقت 1: من یک‌بار در یک مسابقه آشپزی شرکت کردم.
حقیقت 2: من سه گربه دارم.
دروغ: من در قطب شمال کمپینگ کرده‌ام.
نکته: دروغ باید به‌گونه‌ای باشد که قابل‌باور به نظر برسد و خیلی عجیب نباشد تا حدس زدن آن چالش‌برانگیز شود.

مکالمه آزاد (10-15 دقیقه):

افراد در گروه‌های کوچک یا به‌صورت آزاد با هم صحبت می‌کنند و سعی می‌کنند با پرسیدن سؤال‌هایی درباره سه جمله یکدیگر، بفهمند کدام جمله دروغ است.
مثلاً اگر کسی بگوید “من در قطب شمال کمپینگ کرده‌ام”، ممکن است بپرسید: “چه فصلی بود؟” یا “چه چیزی اونجا خوردی؟”
در این مرحله، نباید حقیقت یا دروغ بودن جمله را فاش کنید، اما باید طوری پاسخ دهید که دیگران را گمراه کنید یا دروغ‌تان را باورپذیر جلوه دهید.
این بخش شبیه یک گفت‌وگوی دوستانه در مهمانی است و باعث می‌شود افراد درباره علایق و تجربیات یکدیگر بیشتر بدانند.

دور نهایی (10-15 دقیقه):

همه در یک دایره جمع می‌شوند.
هر نفر به نوبت سه جمله خود را می‌خواند یا می‌گوید.
بقیه اعضای گروه حدس می‌زنند که کدام جمله دروغ است.
بعد از حدس زدن، فرد دروغ را فاش می‌کند و می‌تواند داستان کوتاهی درباره حقایق واقعی‌اش بگوید (این بخش باعث خنده و صمیمیت می‌شود!).

امتیازی (اختیاری):

اگر بخواهید بازی رقابتی باشد، می‌توانید امتیاز بدهید:
یک امتیاز برای هر کسی که دروغ دیگران را درست حدس بزند.
یک امتیاز برای کسی که دروغش توسط دیگران تشخیص داده نشود.
در نهایت، کسی که بیشترین امتیاز را دارد، برنده است.

چرا این بازی خوب است؟

شناخت بهتر همکاران: اعضای تیم چیزهای جالبی درباره زندگی و تجربیات هم یاد می‌گیرند (مثلاً ممکن است بفهمید همکارتان یک مهارت عجیب دارد!).
تقویت ارتباطات: تشویق به گفت‌وگو و پرسیدن سؤال باعث صمیمیت و بهبود مهارت‌های ارتباطی می‌شود.
سرگرم‌کننده و کم‌هزینه: نیاز به ابزار خاصی ندارد و در هر محیطی (حضوری یا مجازی) قابل اجراست.
تقویت تفکر انتقادی: حدس زدن دروغ، افراد را وادار می‌کند منطقی فکر کنند و به جزئیات توجه کنند.

نکات برای اجرای بهتر:

محیط راحت ایجاد کنید: فضایی غیررسمی بسازید تا افراد راحت باشند و خلاقیت نشان دهند.
دروغ‌های باورپذیر انتخاب کنید: دروغ‌هایی که خیلی عجیب باشند (مثل “من با یک اژدها جنگیدم”) به‌راحتی لو می‌روند. بهتر است دروغ‌ها به زندگی واقعی نزدیک باشند.
برای تیم‌های بزرگ: اگر تعداد افراد زیاد است، تیم را به گروه‌های کوچک‌تر تقسیم کنید تا همه فرصت صحبت داشته باشند.
نسخه مجازی: در جلسات آنلاین، افراد می‌توانند جمله‌هایشان را در چت بنویسند یا به نوبت در ویدئوکنفرانس بگویند.

مثال واقعی از بازی:

فرض کنید علی، یکی از اعضای تیم، این سه جمله را می‌گوید:

من یک‌بار در یک ماراتن 10 کیلومتری شرکت کردم.
من عاشق آشپزی غذاهای ایتالیایی هستم.
من یک‌بار با بالن پرواز کردم.

شما و تیم ممکن است سؤال کنید: “علی، توی ماراتن چه رتبه‌ای آوردی؟” یا “چه نوع غذای ایتالیایی درست می‌کنی؟” علی باید طوری پاسخ دهد که شما را متقاعد کند همه جمله‌ها واقعی هستند، حتی اگر یکی دروغ باشد (مثلاً شاید او هرگز با بالن پرواز نکرده!).

2. بازی زندگی

بازی “زندگی” یک فعالیت یخ‌شکن عمیق و احساسی برای تیم‌سازی است که به اعضای تیم کمک می‌کند تا در سطح شخصی‌تری با یکدیگر ارتباط برقرار کنند و درک عمیق‌تری از ارزش‌ها و تجربیات هم پیدا کنند. این بازی برای گروه‌های کوچک و بزرگ مناسب است و فضایی صمیمی و معنادار ایجاد می‌کند.

مفهوم بازی:

این بازی دو بخش دارد:
1. تأمل شخصی: هر فرد لحظه‌ای به بهترین خاطرات زندگی‌اش فکر می‌کند و سپس یک لحظه خاص را انتخاب می‌کند که اگر فقط 30 ثانیه از زندگی‌اش باقی مانده باشد، بخواهد آن را دوباره تجربه کند.
2. اشتراک‌گذاری: افراد این لحظه خاص و دلیل انتخابش را با گروه به اشتراک می‌گذارند، که باعث ایجاد ارتباط عمیق‌تر و شناخت بهتر بین اعضای تیم می‌شود.

این فعالیت به افراد اجازه می‌دهد درباره زندگی و اولویت‌های خود تأمل کنند و در عین حال به همکارانشان فرصت می‌دهند تا جنبه‌های شخصی‌تر و انسانی‌تر آن‌ها را بشناسند.

مراحل اجرای بازی:

 بخش اول: تأمل شخصی (10-15 دقیقه)

1. آماده‌سازی و فکر کردن (1-2 دقیقه):

– از همه بخواهید در جای خود راحت بنشینند و چشم‌هایشان را ببندند.
– به آن‌ها بگویید که به بهترین لحظات زندگی‌شان فکر کنند. این لحظات می‌توانند شامل:
– موفقیت‌های حرفه‌ای (مثلاً گرفتن یک ترفیع یا اتمام یک پروژه بزرگ)
– لحظات شخصی (مثلاً یک روز خاص با خانواده یا دوستان)
– ماجراهای هیجان‌انگیز (مثلاً سفر به یک مکان خاص یا انجام یک فعالیت خاص)
– تأکید کنید که این لحظات می‌توانند زمانی باشند که تنها بودند یا با دیگران، و هیچ محدودیتی در انتخاب وجود ندارد.

2. انتخاب یک لحظه خاص (1-2 دقیقه):

– حالا از آن‌ها بخواهید همچنان با چشم‌های بسته، تصور کنند که فقط 30 ثانیه از زندگی‌شان باقی مانده است. از آن‌ها بخواهید یک لحظه خاص را انتخاب کنند که دوست دارند در آن 30 ثانیه دوباره زندگی کنند.
– این بخش باعث می‌شود افراد به ارزشمندترین و معنادارترین لحظه زندگی‌شان فکر کنند.
– نکته: به آن‌ها بگویید لازم نیست سریع تصمیم بگیرند؛ فقط لحظه‌ای را انتخاب کنند که برایشان عمیقاً مهم است.

 بخش دوم: بررسی و اشتراک‌گذاری (15-20 دقیقه)

3. اشتراک‌گذاری در گروه:

– همه در یک دایره جمع می‌شوند (یا در جلسه مجازی دوربین‌هایشان را روشن می‌کنند).
– به نوبت، هر فرد لحظه‌ای که انتخاب کرده (آن 30 ثانیه خاص) و دلیل انتخابش را با گروه به اشتراک می‌گذارد.
– مثلاً ممکن است کسی بگوید: “من لحظه‌ای که فرزندم برای اولین بار راه رفت را انتخاب کردم، چون حس غرور و عشقی که اون لحظه داشتم، بی‌نظیر بود.”
– یا: “من لحظه‌ای که در کوهستان قله‌ای رو فتح کردم انتخاب کردم، چون حس آزادی و موفقیتش هنوز توی وجودم زنده است.”

4. گفت‌وگو و بازخورد:

– رهبر بازی (یا تسهیل‌کننده) می‌تواند سؤال‌های تکمیلی بپرسد، مثل: “چرا این لحظه برای تو این‌قدر خاصه؟” یا “چه احساسی توی اون لحظه داشتی؟”
– این بخش باعث می‌شود افراد احساسات، ارزش‌ها و شخصیت تیم‌سازی عمیق‌تر می‌شود و همکاران جنبه‌های جدیدی از شخصیت یکدیگر را کشف می‌کنند.

چرا این بازی خوب است؟

– ایجاد صمیمیت: اشتراک‌گذاری لحظات شخصی باعث می‌شود اعضای تیم در سطح عمیق‌تری با هم ارتباط برقرار کنند.
– تقویت همدلی: شنیدن داستان‌های شخصی، درک و همدلی بین اعضای تیم را افزایش می‌دهد.
– تأمل شخصی: این بازی افراد را تشویق می‌کند تا به ارزش‌های زندگی‌شان فکر کنند.
– مناسب برای هر محیط: این بازی نیاز به ابزار خاصی ندارد و در محیط‌های حضوری یا مجازی قابل اجراست.
– فضای امن و مثبت: با مدیریت درست، این بازی فضایی امن برای به اشتراک گذاشتن احساسات ایجاد می‌کند.

نکات برای اجرای بهتر:

– محیط امن ایجاد کنید: مطمئن شوید که فضا برای اشتراک‌گذاری داستان‌های شخصی راحت و بدون قضاوت است. تأکید کنید که نیازی به اشتراک‌گذاری مسائل خیلی شخصی نیست.
– مدیریت زمان: اگر گروه بزرگ است، ممکن است لازم باشد زمان اشتراک‌گذاری هر نفر محدود شود (مثلاً 1-2 دقیقه برای هر نفر).
– راهنمایی رهبر: رهبر بازی باید با سؤالات باز و تشویق‌کننده، افراد را به اشتراک‌گذاری ترغیب کند، اما به آن‌ها فشار نیاورد.
– نسخه مجازی: در جلسات آنلاین، می‌توانید از شرکت‌کنندگان بخواهید لحظه‌شان را در چت بنویسند یا به نوبت در ویدئو کنفرانس بگویند.
– تنوع در سؤالات: برای عمیق‌تر کردن بحث، می‌توانید سؤال‌هایی مثل “چه چیزی اون لحظه رو خاص کرد؟” یا “اگر دوباره اون لحظه رو زندگی کنی، چیزی تغییر می‌کنه؟” بپرسید.

مثال واقعی از بازی:

فرض کنید یکی از اعضای تیم، سارا، می‌گوید:
“من لحظه‌ای رو انتخاب کردم که برای اولین بار روی صحنه تئاتر اجرا کردم. قلبم تند می‌زد، ولی وقتی تماشاچی‌ها تشویق کردن، حس کردم واقعاً زنده‌ام. این لحظه رو انتخاب کردم چون بهم یادآوری کرد که می‌تونم از ترسهام عبور کنم.”
سپس رهبر می‌پرسد: “چه حسی داشتی وقتی تشویق کردن؟” و سارا ممکن است توضیح دهد که این لحظه به او اعتمادبه‌نفس داد. این گفت‌وگو باعث می‌شود بقیه تیم سارا را بهتر بشناسند و به او نزدیک‌تر شوند.

نتیجه:

بازی زندگی یک فعالیت ساده اما قدرتمند است که به تیم کمک می‌کند فراتر از نقش‌های کاری، یکدیگر را به‌عنوان انسان‌هایی با داستان‌ها و احساسات بشناسند. این بازی باعث تقویت اعتماد، همدلی و ارتباط در تیم می‌شود و در عین حال فضایی مثبت و انگیزه‌بخش ایجاد می‌کند.

3. آرم سکه

بازی “آرم سکه” یک فعالیت سریع، خلاقانه و سرگرم‌کننده برای تیم‌سازی است که به اعضای تیم کمک می‌کند خلاقیت خود را بروز دهند، درباره خودشان یا تیمشان تأمل کنند و در عین حال ارتباطات بین‌فردی را تقویت کنند. این بازی به ابزار خاصی نیاز ندارد (فقط سکه و چند شیء روزمره) و برای گروه‌های کوچک یا بزرگ مناسب است.

مفهوم بازی:

هر فرد یا تیم با استفاده از سکه‌ها و اشیاء ساده‌ای که در دسترس دارد (مثل قلم، کیف پول یا دفترچه)، یک آرم یا لوگو خلاقانه طراحی می‌کند که نشان‌دهنده شخصیت، ارزش‌ها یا هویت خودش (یا تیم/سازمان) باشد. سپس، افراد آرم خود را به گروه معرفی می‌کنند و توضیح می‌دهند که چرا آن را طراحی کرده‌اند. این فعالیت باعث تحریک خلاقیت، خودآگاهی و گفت‌وگوهای صمیمی در تیم می‌شود.

مراحل اجرای بازی:

بخش اول: آماده‌سازی و ساخت آرم (5-7 دقیقه)

1. جمع‌آوری سکه‌ها:

– از همه بخواهید جیب‌ها، کیف پول یا کیف خود را بررسی کنند و هر تعداد سکه‌ای که دارند روی میز مقابل خود قرار دهند.
– اگر کسی سکه نداشته باشد یا تعداد سکه‌هایش کم باشد، دیگران می‌توانند سکه‌های خود را با او به اشتراک بگذارند تا همه به مقدار کافی سکه داشته باشند.

2. ساخت آرم (1 دقیقه):

– به هر نفر یک دقیقه زمان دهید تا با استفاده از سکه‌ها و اشیاء دیگری که در دسترس دارد (مثل قلم، دفترچه، کلید، یا حتی گوشی موبایل)، یک آرم شخصی طراحی کند که نمایانگر خودش باشد.
– آرم می‌تواند ساده یا پیچیده باشد؛ مثلاً ممکن است کسی با سکه‌ها یک قلب یا یک حرف اول اسم خودش بسازد.
– نکته: تأکید کنید که زمان محدود است تا افراد سریع و خلاقانه عمل کنند.

3. گزینه‌های تیمی (اختیاری):

– اگر گروه بزرگ است، می‌توانید افراد را به تیم‌های 3-6 نفره تقسیم کنید و از آن‌ها بخواهید یک آرم تیمی بسازند که نمایانگر ارزش‌ها یا هویت تیمشان باشد.
– یا می‌توانید از کل گروه بخواهید با همکاری، یک آرم برای سازمان، دپارتمان یا پروژه طراحی کنند.

بخش دوم: ارائه و بحث (3-5 دقیقه)

4. ارائه آرم‌ها:

– هر فرد یا تیم به نوبت آرم خود را به گروه نشان می‌دهد و توضیح می‌دهد:
– چرا این طراحی را انتخاب کردند؟
– این آرم چه چیزی درباره آن‌ها (یا تیم/سازمان) می‌گوید؟
– مثلاً ممکن است کسی بگوید: “من با سکه‌ها یه درخت ساختم چون عاشق طبیعت هستم و رشد برام مهمه.”
– یا یک تیم بگوید: “ما یه دایره با سکه‌ها درست کردیم که نشون‌دهنده اتحاد تیممونه.”

5. گفت‌وگو (اختیاری):

– اگر زمان اجازه می‌دهد، رهبر بازی می‌تواند سؤال‌هایی بپرسد تا بحث عمیق‌تر شود، مثلاً:
– “چه چیزی تو رو به این طراحی الهام داد؟”
– “چطور این آرم نشون‌دهنده ارزش‌های تو یا تیمته؟”
– این بخش باعث می‌شود افراد درباره خودشان یا تیمشان تأمل کنند و دیگران را بهتر بشناسند.

چرا این بازی خوب است؟

– تحریک خلاقیت: زمان محدود (1 دقیقه) و استفاده از اشیاء ساده، افراد را وادار می‌کند سریع و خلاقانه فکر کنند.
– شناخت بهتر همکاران: توضیح درباره آرم‌ها باعث می‌شود افراد جنبه‌های شخصیتی یا ارزش‌های یکدیگر را کشف کنند.
– سادگی و انعطاف‌پذیری: این بازی نیاز به آماده‌سازی خاصی ندارد و در هر محیطی (حضوری یا حتی مجازی با کمی تغییر) قابل اجراست.
– تقویت خودآگاهی: افراد با فکر کردن به چیزی که نمایانگر خودشان است، به ارزش‌ها و هویت خود بیشتر فکر می‌کنند.
– فضای صمیمی: اشتراک‌گذاری داستان‌های پشت آرم‌ها باعث ایجاد ارتباط عمیق‌تر بین اعضای تیم می‌شود.

نکات برای اجرای بهتر:

– محدودیت زمانی را رعایت کنید: زمان یک دقیقه برای ساخت آرم، افراد را مجبور می‌کند سریع تصمیم بگیرند و بیش از حد فکر نکنند.
– محیط غیررقابتی ایجاد کنید: تأکید کنید که هدف سرگرمی و خلاقیت است، نه ساخت بهترین آرم.
– اشیاء متنوع فراهم کنید: اگر کسی سکه یا وسیله کافی ندارد، چند شیء اضافی (مثل گیره کاغذ، خودکار یا کاغذ) روی میز بگذارید.
– نسخه مجازی: در جلسات آنلاین، افراد می‌توانند از اشیاء اطرافشان (مثل لیوان، کتاب یا حتی اموجی‌ها در یک ابزار طراحی ساده) استفاده کنند و تصویر آرم را از طریق دوربین یا اشتراک صفحه نشان دهند.
– تشویق به داستان‌گویی: از افراد بخواهید توضیح دهند چرا آرمشان برایشان معنادار است تا بحث صمیمی‌تر شود.

مثال واقعی از بازی:

فرض کنید یکی از اعضای تیم، رضا، با چند سکه و یک خودکار یک آرم می‌سازد که شبیه یک ستاره است. او توضیح می‌دهد:
“من این ستاره رو ساختم چون همیشه دوست دارم تو کارم بدرخشم و به بقیه الهام بدم.”
سپس رهبر می‌پرسد: “چه چیزی باعث شد ستاره رو انتخاب کنی؟” و رضا ممکن است بگوید: “چون ستاره‌ها همیشه راهنمایی می‌کنن، و من دوست دارم تو تیمم راهنما باشم.”
این گفت‌وگو باعث می‌شود بقیه تیم رضا را از زاویه جدیدی بشناسند.

نتیجه:

بازی آرم سکه یک فعالیت سریع و جذاب است که خلاقیت، خودآگاهی و ارتباطات تیمی را تقویت می‌کند. این بازی به دلیل سادگی و نیاز کم به ابزار، برای هر نوع تیم یا سازمانی مناسب است و می‌تواند فضای کاری را شادتر و صمیمی‌تر کند.

4. یک سوال

بازی “یک سؤال” یک فعالیت یخ‌شکن جذاب و تعاملی است که اعضای تیم را به گفت‌وگو، تفکر انتقادی و همکاری تشویق می‌کند. این بازی به افراد کمک می‌کند تا با طرح سؤال‌های هوشمندانه و خلاقانه، مهارت‌های ارتباطی و قضاوت خود را تقویت کنند و در عین حال فضایی سرگرم‌کننده و صمیمی در تیم ایجاد کنند.

مفهوم بازی:

رهبر تیم یک موقعیت یا سناریوی فرضی (مثل ازدواج، پرستاری از کودک یا مدیریت شرکت) تعیین می‌کند. سپس اعضای تیم که به‌صورت جفت یا گروه‌های کوچک سازمان‌دهی شده‌اند، باید فقط یک سؤال طراحی کنند که به آن‌ها کمک کند مناسب بودن فرد مقابل را برای آن موقعیت ارزیابی کنند. این بازی باعث می‌شود افراد درباره ارزش‌ها، اولویت‌ها و دیدگاه‌های یکدیگر فکر کنند و در عین حال خلاقیت و مهارت‌های ارتباطی خود را به کار گیرند.

مراحل اجرای بازی:

بخش اول: آماده‌سازی و تعیین موقعیت (2-3 دقیقه)

1. تعیین موقعیت توسط رهبر:

رهبر تیم یک موقعیت فرضی مشخص می‌کند، مثل:
ازدواج: آیا این فرد برای ازدواج مناسب است؟
پرستاری از کودک: آیا این فرد برای مراقبت از کودک شما مناسب است؟
مدیریت شرکت: آیا این فرد برای مدیریت یک شرکت مناسب است؟
موقعیت می‌تواند جدی، خنده‌دار یا حتی خلاقانه باشد (مثلاً “نجات دنیا” یا “همنورد در کوهنوردی”).
گزینه دیگر: رهبر می‌تواند برای هر جفت یا گروه، موقعیت متفاوتی تعیین کند تا تنوع ایجاد شود.

2. تقسیم‌بندی تیم‌ها:

افراد را به جفت‌ها یا گروه‌های کوچک (2-3 نفره) تقسیم کنید.
اگر گروه بزرگ است، جفت‌ها بهتر کار می‌کنند تا همه فرصت مشارکت داشته باشند.
در صورت تمایل، می‌توانید کل گروه را روی یک موقعیت مشترک متمرکز کنید.

بخش دوم: طراحی سؤال (5-7 دقیقه)

3. طراحی یک سؤال کلیدی:

به هر جفت یا گروه چند دقیقه فرصت دهید تا درباره موقعیت بحث کنند و فقط یک سؤال طراحی کنند که فکر می‌کنند بهترین معیار را برای ارزیابی مناسب بودن فرد مقابل در آن موقعیت فراهم می‌کند.
مثلاً برای موقعیت ازدواج، ممکن است سؤالی مثل “بزرگ‌ترین ارزشی که در زندگی دنبال می‌کنی چیه؟” یا “چطور با اختلاف‌نظرها کنار میای؟” طراحی کنند.
برای پرستاری از کودک، ممکن است بپرسند: “چطور با گریه یه بچه برخورد می‌کنی؟” یا “آیا تجربه کار با بچه‌ها داری؟”
نکته: سؤال باید به‌گونه‌ای باشد که پاسخ آن اطلاعات مهمی درباره شخصیت، مهارت‌ها یا ارزش‌های فرد مقابل نشان دهد.

4. گفت‌وگو در جفت‌ها:

هر فرد در جفت یا گروه، سؤالش را از نفر مقابل می‌پرسد و پاسخ را می‌شنود.
این بخش باعث می‌شود افراد درباره پاسخ‌های یکدیگر فکر کنند و گفت‌وگویی کوتاه و معنادار شکل بگیرد.

بخش سوم: اشتراک‌گذاری و بحث (8-10 دقیقه)

5. ارائه سؤال‌ها به گروه:

هر جفت یا گروه به نوبت سؤال خود را با کل گروه به اشتراک می‌گذارد و توضیح می‌دهد:
چرا این سؤال را انتخاب کردند؟
چه اطلاعاتی امیدوار بودند از پاسخ بگیرند؟
مثلاً: “ما این سؤال رو پرسیدیم چون فکر کردیم نشون می‌ده طرف چقدر صبوره، که برای پرستاری از کودک خیلی مهمه.”
اگر موقعیت خنده‌دار باشد (مثلاً “کاپیتان سفینه فضایی”)، این بخش می‌تواند بسیار سرگرم‌کننده شود.

6. بحث گروهی (اختیاری):

رهبر می‌تواند سؤال‌های باز بپرسد تا بحث عمیق‌تر شود، مثلاً:
“چطور این سؤال به شما کمک کرد هم‌تیمی‌تون رو بهتر بشناسید؟”
“آیا پاسخ‌ها شما رو غافلگیر کرد؟”
این بخش به افراد کمک می‌کند دیدگاه‌های یکدیگر را بهتر درک کنند.

چرا این بازی خوب است؟

تشویق به گفت‌وگو: افراد با پرسیدن و پاسخ دادن به سؤال‌ها، ارتباط صمیمی‌تری برقرار می‌کنند.
تقویت تفکر انتقادی: طراحی یک سؤال کلیدی، افراد را وادار می‌کند درباره اولویت‌ها و معیارهای مهم فکر کنند.
ایجاد فضای سرگرم‌کننده: موقعیت‌های خلاقانه یا خنده‌دار (مثل “نجات دنیا”) می‌توانند فضای شاد و پرانرژی ایجاد کنند.
شناخت بهتر همکاران: پاسخ‌ها و سؤال‌ها جنبه‌هایی از شخصیت یا ارزش‌های افراد را نشان می‌دهند.
انعطاف‌پذیری: این بازی برای هر نوع تیم، محیط (حضوری یا مجازی) و موقعیت‌های مختلف قابل تنظیم است.

نکات برای اجرای بهتر:

موقعیت مناسب انتخاب کنید: موقعیت‌ها را متناسب با فرهنگ تیم و محیط کاری انتخاب کنید. موقعیت‌های خنده‌دار (مثل “همزاد در جزیره متروکه”) برای تیم‌های صمیمی‌تر مناسب‌ترند، در حالی که موقعیت‌های جدی (مثل “مدیریت پروژه”) برای محیط‌های حرفه‌ای بهترند.
فضای امن ایجاد کنید: مطمئن شوید افراد احساس راحتی می‌کنند و پاسخ‌هایشان قضاوت نمی‌شود.
مدیریت زمان: برای گروه‌های بزرگ، زمان هر ارائه را محدود کنید (مثلاً 1 دقیقه برای هر جفت) تا همه فرصت صحبت داشته باشند.
نسخه مجازی: در جلسات آنلاین، جفت‌ها می‌توانند در اتاق‌های breakout (مثل Zoom) بحث کنند و سپس در گروه اصلی سؤال‌ها را به اشتراک بگذارند.
تنوع در موقعیت‌ها: برای جذاب‌تر شدن، می‌توانید به هر جفت یک موقعیت متفاوت بدهید یا از گروه بخواهید موقعیت‌ها را پیشنهاد کنند.

مثال واقعی از بازی:

فرض کنید رهبر موقعیت پرستاری از کودک را انتخاب کرده است.

یکی از جفت‌ها، مریم و علی، این سؤال را طراحی می‌کنند:

مریم از علی می‌پرسد: “اگه یه بچه وسط شب گریه کنه و نخوابه، چیکار می‌کنی؟”

علی پاسخ می‌دهد: “اول سعی می‌کنم آرومش کنم با یه داستان یا آهنگ، و اگه نشد، با والدینش تماس می‌گیرم.”

سپس در گروه، مریم توضیح می‌دهد: “ما این سؤال رو انتخاب کردیم چون صبر و خلاقیت برای پرستاری از بچه خیلی مهمه.”

این گفت‌وگو باعث می‌شود گروه درباره ارزش‌های مریم و علی (مثل صبر یا مسئولیت‌پذیری) بیشتر بداند.

نتیجه:

بازی “یک سؤال” یک فعالیت ساده اما قدرتمند است که گفت‌وگو، خلاقیت و شناخت متقابل را در تیم تقویت می‌کند. این بازی به دلیل انعطاف‌پذیری و قابلیت تنظیم برای موقعیت‌های مختلف، برای هر نوع تیمی مناسب است و می‌تواند فضای کاری را صمیمی‌تر و پویاتر کند.

5. بازی طبقه بندی

بازی “طبقه‌بندی” یک فعالیت یخ‌شکن جذاب و انعطاف‌پذیر است که می‌تواند به‌صورت سریع یا عمیق‌تر برگزار شود. این بازی به اعضای تیم کمک می‌کند تا یکدیگر را بهتر بشناسند، همکاری کنند و در عین حال فضایی مثبت و بدون قضاوت در محیط کاری ایجاد کنند.

مفهوم بازی:

در این بازی، اعضای تیم در گروه‌های کوچک (چهار نفره) با هم آشنا می‌شوند و سپس باید خودشان را به‌عنوان یک تیم به دو یا سه زیرگروه طبقه‌بندی کنند. این طبقه‌بندی بر اساس ویژگی‌ها، علایق یا عادت‌های مشترک انجام می‌شود، اما باید کاملاً مثبت و بدون هرگونه قضاوت منفی یا تبعیض باشد. هدف این است که افراد درباره یکدیگر بیشتر یاد بگیرند و به‌صورت تیمی فکر کنند که چه چیزی آن‌ها را متحد یا متمایز می‌کند.

مراحل اجرای بازی:

بخش اول: آماده‌سازی و معرفی (5-7 دقیقه)

تقسیم‌بندی به تیم‌های چهار نفره:
شرکت‌کنندگان را به گروه‌های چهار نفره تقسیم کنید. اگر تعداد افراد به‌گونه‌ای است که گروه‌ها کامل نمی‌شوند، گروه‌های سه یا پنج نفره هم قابل قبول است.
برای تنوع، می‌توانید افراد را به‌صورت تصادفی یا بر اساس معیارهایی (مثل دپارتمان‌های مختلف) گروه‌بندی کنید.

توضیح مفهوم “طبقه‌بندی”:

به گروه توضیح دهید که “طبقه‌بندی” یعنی گروه‌بندی افراد بر اساس ویژگی‌ها یا علایق مشترک، اما این طبقه‌بندی باید:
ذهنی باشد (یعنی نیازی به ابزار یا نمایش فیزیکی نیست).
مثبت و بدون قضاوت منفی، تبعیض یا کلیشه باشد (مثلاً طبقه‌بندی بر اساس نژاد، جنسیت یا ظاهر ممنوع است).

مثال‌هایی ارائه دهید تا مفهوم روشن شود:

“افراد سحرخیز در مقابل افراد شب‌بیدار”
“عاشقان پیتزا در مقابل عاشقان قرمه سبزی”
“کسانی که عاشق سفرند در مقابل کسانی که ترجیح می‌دن خونه بمونن”

معرفی کوتاه در گروه‌ها:

به هر فرد در گروه‌های چهار نفره 1-2 دقیقه فرصت دهید تا خود را معرفی کند و درباره چند مورد صحبت کند:
علایق (مثلاً سرگرمی‌ها، غذای مورد علاقه)
چیزهایی که دوست ندارند (مثلاً فعالیت‌هایی که از آن فراری‌اند)
عادت‌ها یا ویژگی‌ها (مثلاً سحرخیز بودن یا عاشق فیلم دیدن)
این معرفی‌ها باید کوتاه و دوستانه باشند تا گروه‌ها سریع به مرحله بعدی بروند.

بخش دوم: طبقه‌بندی تیمی (5-8 دقیقه)

ایجاد زیرگروه‌ها:

به هر تیم بگویید که حالا باید با هم بحث کنند و تصمیم بگیرند که چگونه می‌توانند خودشان را به دو یا سه زیرگروه تقسیم کنند.
معیارهای طبقه‌بندی باید بر اساس گفت‌وگوهای معرفی یا ویژگی‌های مشترک باشد و نباید منفی یا تبعیض‌آمیز باشد.
مثلاً ممکن است یک تیم تصمیم بگیرد:
زیرگروه 1: کسانی که عاشق قهوه‌اند (2 نفر)
زیرگروه 2: کسانی که چای رو ترجیح می‌دن (2 نفر)
یا:
زیرگروه 1: کسانی که عاشق ورزش‌های تیمی‌اند (3 نفر)
زیرگروه 2: کسانی که ورزش انفرادی رو ترجیح می‌دن (1 نفر)

بحث در گروه‌های کوچک:

تیم‌ها باید با هم گفت‌وگو کنند تا به یک توافق برسند. این بخش همکاری و گوش دادن فعال را تقویت می‌کند.
اگر گروهی به مشکل برخورد، رهبر می‌تواند با سؤال مثل “چه چیزی همه‌تون رو متحد می‌کنه؟” یا “چه تفاوتی بین‌تون پیدا کردید؟” کمک کند.

بخش سوم: اشتراک‌گذاری و بحث (5-7 دقیقه)

ارائه طبقه‌بندی‌ها:

هر تیم به نوبت طبقه‌بندی خود را به کل گروه ارائه می‌دهد و توضیح می‌دهد:
چه زیرگروه‌هایی انتخاب کردند؟
چرا این معیارها را انتخاب کردند؟
چه چیزی در بحثشان درباره هم یاد گرفتند؟
مثلاً: “ما خودمون رو به عاشقان سگ و عاشقان گربه تقسیم کردیم، چون تو بحث فهمیدیم همه‌مون حیوانات رو دوست داریم، ولی سلیقه‌هامون فرق داره!”

گفت‌وگو گروهی (اختیاری):

رهبر می‌تواند سؤال‌هایی برای عمیق‌تر کردن بحث بپرسد، مثل:
“چطور به این طبقه‌بندی رسیدید؟”
“چه چیزی درباره هم‌تیمی‌هاتون غافلگیرتون کرد؟”
این بخش باعث می‌شود افراد درباره تجربه‌شان تأمل کنند و ارتباطات عمیق‌تری شکل بگیرد.

چرا این بازی خوب است؟

شناخت بهتر همکاران: معرفی‌ها و بحث درباره طبقه‌بندی باعث می‌شود افراد علایق و ویژگی‌های یکدیگر را کشف کنند.
تقویت همکاری: تیم‌ها باید با هم به توافق برسند، که مهارت‌های همکاری و گوش دادن را تقویت می‌کند.
خلاقیت و تفکر گروهی: انتخاب معیارهای طبقه‌بندی، خلاقیت و تفکر انتقادی را تحریک می‌کند.
فضای مثبت و فراگیر: تأکید بر معیارهای مثبت و غیرتبعیض‌آمیز، فضایی امن و صمیمی ایجاد می‌کند.
انعطاف‌پذیری: این بازی می‌تواند سریع (10 دقیقه) یا عمیق‌تر (20 دقیقه) باشد و برای هر محیطی (حضوری یا مجازی) مناسب است.

نکات برای اجرای بهتر:

1. مثال‌های واضح بدهید: قبل از شروع، چند مثال از طبقه‌بندی‌های مثبت ارائه دهید تا گروه‌ها گیج نشوند.
2. فضای امن ایجاد کنید: تأکید کنید که طبقه‌بندی‌ها نباید به کسی توهین کند یا باعث ناراحتی شود.
3. مدیریت زمان: برای گروه‌های بزرگ، زمان معرفی و بحث را محدود کنید (مثلاً 1 دقیقه برای معرفی هر نفر).
4. نسخه مجازی: در جلسات آنلاین، از اتاق‌های breakout (مثل Zoom) برای بحث گروه‌های کوچک استفاده کنید و سپس در گروه اصلی ارائه‌ها را ببینید.
5. تنوع در معیارها: گروه‌ها را تشویق کنید تا معیارهای خلاقانه و غیرمعمول انتخاب کنند (مثلاً “عاشقان فیلم‌های ترسناک در مقابل فیلم‌های کمدی”).

مثال واقعی از بازی:

فرض کنید یک تیم چهار نفره بعد از معرفی‌ها، این طبقه‌بندی را ارائه می‌دهد:

زیرگروه 1: “کسانی که آخر هفته‌ها پیاده‌روی می‌کنن” (2 نفر)
زیرگروه 2: “کسانی که آخر هفته‌ها فقط استراحت می‌کنن” (2 نفر)
آن‌ها توضیح می‌دهند: “ما تو بحث فهمیدیم که همه‌مون به آخر هفته‌ها اهمیت می‌دیم، ولی دو نفرمون عاشق فعالیتیم و دو نفر دیگه فقط می‌خوان ریلکس کنن.”
رهبر می‌پرسد: “چه چیزی از این بحث درباره هم یاد گرفتید؟” و یکی از اعضا می‌گوید: “فهمیدم سارا هم مثل من عاشق پیاده‌رویه، و شاید بتونیم یه روز با هم بریم!”
این گفت‌وگو باعث صمیمیت و شناخت بیشتر بین اعضای تیم می‌شود.

نتیجه:

بازی طبقه‌بندی یک فعالیت ساده و مؤثر است که همکاری، خلاقیت و شناخت متقابل را در تیم تقویت می‌کند. این بازی به دلیل انعطاف‌پذیری، برای هر نوع تیمی (از حرفه‌ای تا دوستانه) و هر محیطی (حضوری یا مجازی) مناسب است و می‌تواند فضایی شاد و صمیمی ایجاد کند.

بازی‌های روانشناسی در روابط انسانی می‌توانند به عنوان ابزارهایی موثر برای درک و بهبود ارتباطات میان افراد مورد استفاده قرار گیرند. دوره آموزشی بازی های روانشناسی روابط انسانی نیز میتوانند به شما کمک کنند.

قسمت دوم: بازی های حل مسئله

1. بازی تکه های تصویر

   این فعالیت حل مسئله به تقویت کار تیمی و درک نقش هر فرد در موفقیت کل گروه کمک می‌کند. هر نفر بخشی از یک تصویر (مثل لوگوی شرکت) را دریافت می‌کند و باید آن را بزرگ‌تر بازسازی کند، بدون اینکه بداند چگونه به تصویر نهایی مرتبط است.

   مراحل اجرا:

   1. آماده‌سازی:
      • رهبر یک تصویر پرجزئیات (مثل لوگوی شرکت) انتخاب می‌کند.
      • تصویر را به تعداد شرکت‌کنندگان به مربع‌های برابر تقسیم کنید (مثلاً 9 مربع برای 9 نفر).
      • هر نفر یک مربع (قطعه پازل) دریافت می‌کند.
   2. ساخت قطعه بزرگ‌شده (10-15 دقیقه):
      • هر نفر باید قطعه خود را 5 برابر بزرگ‌تر روی کاغذ بازسازی کند.
      • ابزارهایی مثل مداد، ماژیک، خط‌کش و کاغذ در اختیارشان قرار دهید.
      • افراد نمی‌دانند قطعه‌شان بخشی از چه تصویری است یا چگونه به کل مربوط می‌شود.
   3. ترکیب قطعات (5-10 دقیقه):
      • پس از اتمام، همه قطعات بزرگ‌شده را روی میز کنار هم قرار دهید تا تصویر اصلی بازسازی شود.
      • گروه می‌تواند درباره نتیجه بحث کند و ببیند چگونه قطعاتشان به تصویر کلی کمک کرده است.

   چرا خوب است؟

   • نشان می‌دهد هر فرد، حتی بدون دیدن تصویر کل، به نتیجه گروهی کمک می‌کند.
   • همکاری، دقت و درک نقش‌های فردی در تیم را تقویت می‌کند.
   • ساده و قابل اجرا در محیط‌های حضوری یا مجازی (با ابزارهای دیجیتال).

   نکات:

   • تصویر را ساده اما پرجزئیات انتخاب کنید تا بازسازی راحت باشد.
   • برای تیم‌های بزرگ، از تصاویر با مربع‌های بیشتر استفاده کنید.
   • در جلسات مجازی، افراد می‌توانند قطعات را دیجیتال بکشند و در یک پلتفرم ترکیب شوند.
   • بعد از بازی، درباره اهمیت نقش هر نفر در تیم بحث کنید.

   مثال:
   لوگوی شرکت به 9 مربع تقسیم می‌شود. هر نفر یک مربع را 5 برابر بزرگ‌تر می‌کشد. در آخر، قطعات کنار هم قرار می‌گیرند و لوگو کامل می‌شود، حتی اگر هیچ‌کس تصویر کل را ندیده باشد.

2. نگاه زیرچشمی

   این فعالیت حل مسئله، همکاری، ارتباط مؤثر و حافظه تیمی را تقویت می‌کند. تیم‌ها باید یک مجسمه لگو (که توسط رهبر ساخته شده و مخفی است) را با کمک مشاهده کوتاه و انتقال اطلاعات بازسازی کنند.

   مراحل اجرا:

   1. آماده‌سازی:
      • رهبر یک مجسمه کوچک با لگو می‌سازد و آن را از گروه مخفی نگه می‌دارد.
      • شرکت‌کنندگان به تیم‌های 4 نفره تقسیم می‌شوند.
      • به هر تیم تعداد کافی قطعات لگو داده می‌شود تا مجسمه اصلی را بازسازی کنند.
   2. مشاهده و انتقال اطلاعات (10-15 دقیقه):
      • یک نفر از هر تیم به مدت 10 ثانیه مجسمه اصلی را می‌بیند و سعی می‌کند جزئیات را به خاطر بسپارد.
      • او به تیمش برمی‌گردد و در 25 ثانیه توضیح می‌دهد که مجسمه چه شکلی است و چگونه باید ساخته شود.
      • تیم یک دقیقه برای ساخت مجسمه با لگوها وقت دارد.
      • سپس نفر بعدی از تیم برای 10 ثانیه مشاهده می‌کند و این روند تکرار می‌شود تا یک تیم مجسمه را دقیق بازسازی کند.
   3. نتیجه‌گیری:
      • اولین تیمی که مجسمه را به‌درستی بازسازی کند، برنده است.
      • پس از اتمام، گروه می‌تواند درباره چالش‌ها و نحوه همکاری‌شان بحث کند.

   چرا خوب است؟

   • ارتباطات: اعضای تیم باید اطلاعات را دقیق و سریع منتقل کنند.
   • کار تیمی: همکاری و تقسیم وظایف را تقویت می‌کند.
   • حل مسئله: نیاز به تمرکز، حافظه و تصمیم‌گیری سریع دارد.
   • مناسب برای محیط‌های حضوری (و با تغییرات، مجازی).

   نکات:

   • مجسمه را ساده اما با چند جزئیات مشخص طراحی کنید تا چالش‌برانگیز باشد.
   • زمان‌ها (10 ثانیه مشاهده، 25 ثانیه توضیح) را دقیق رعایت کنید.
   • در نسخه مجازی، می‌توانید تصویر مجسمه را به‌صورت کوتاه در چت یا ویدئو نشان دهید.
   • بعد از بازی، درباره اهمیت ارتباط و دقت در کار تیمی صحبت کنید.

   مثال:
   رهبر یک برج لگو با 3 رنگ و چند قطعه خاص می‌سازد. نفر اول از تیم می‌بیند و می‌گوید: “یه برج با پایه قرمز، وسط آبی و بالا زرد.” تیم شروع به ساخت می‌کند، اما نفر بعدی می‌بیند و جزئیات بیشتری (مثل تعداد قطعات) اضافه می‌کند تا بالاخره مجسمه کامل شود.

3. زوم

   این فعالیت خلاقانه حل مسئله، بر اساس کتاب تصویری بی‌کلام «زوم» اثر ایستوان بنیایی، همکاری، ارتباط و تفکر گروهی را تقویت می‌کند. هر فرد یک تصویر از کتاب دریافت می‌کند و گروه باید بدون دیدن تصاویر یکدیگر، آن‌ها را به ترتیب صحیح داستان قرار دهد.

   مراحل اجرا:

   1. آماده‌سازی:
      • کتاب «زوم» را تهیه کنید (دارای 30 تصویر متوالی که یک داستان را روایت می‌کنند).
      • تصاویر را جدا کنید (ترجیحاً لمینت‌شده برای دوام).
      • به هر شرکت‌کننده یک تصویر بدهید (از توالی متوالی استفاده کنید).
      • تأکید کنید که هر فرد فقط می‌تواند تصویر خودش را ببیند و باید آن را مخفی نگه دارد.
   2. مطالعه تصاویر (3-5 دقیقه):
      • به هر نفر زمان دهید تا تصویر خود را با دقت بررسی کند، زیرا هر تصویر حاوی جزئیات کلیدی برای تعیین ترتیب داستان است.
   3. ترتیب‌بندی گروهی (15-20 دقیقه):
      • شرکت‌کنندگان می‌توانند با هم صحبت کنند و جزئیات تصاویرشان را توصیف کنند (بدون نشان دادن تصویر).
      • هدف: گروه باید با بحث و همکاری، تصاویر را به ترتیب صحیح داستان مرتب کند.
      • افراد باید توضیح دهند چه چیزی در تصویرشان می‌بینند (مثلاً اشیا، رنگ‌ها، زاویه دید) تا گروه ترتیب را تشخیص دهد.
   4. نتیجه‌گیری:
      • وقتی گروه به توافق رسید، تصاویر را کنار هم قرار دهید تا ترتیب درست بررسی شود.
      • درباره چالش‌ها، همکاری و نقش‌های رهبری که در گروه شکل گرفت، بحث کنید.

   چرا خوب است؟

   • ارتباطات: توصیف تصاویر بدون نشان دادن آن‌ها، مهارت‌های ارتباط کلامی را تقویت می‌کند.
   • کار تیمی: گروه باید با هدف مشترک همکاری کند.
   • رهبری: فرصت ظهور رهبران طبیعی در گروه را فراهم می‌کند.
   • حل مسئله: نیاز به تحلیل، توجه به جزئیات و تفکر خلاق دارد.

   نکات:

   • کتاب «زوم» را از قبل تهیه کنید (در بیش از 18 کشور موجود است).
   • اگر تعداد افراد کمتر از 30 است، از بخشی از تصاویر استفاده کنید.
   • در نسخه مجازی، تصاویر را به‌صورت خصوصی برای هر نفر بفرستید و از پلتفرم‌هایی مثل Zoom برای بحث استفاده کنید.
   • گروه را تشویق کنید تا با سؤال‌های دقیق (مثل “تصویرت از چه زاویه‌ایه؟”) اطلاعات را به اشتراک بگذارند.
   • بعد از بازی، درباره اهمیت گوش دادن و همکاری بحث کنید.

   مثال:
   یک نفر می‌گوید: “تصویر من یه پرنده رو از نزدیک نشون می‌ده.” نفر بعدی می‌گوید: “مال من یه پرنده رو از دورتر نشون می‌ده.” گروه با بحث متوجه می‌شود که تصویر دوم احتمالاً بعد از تصویر اول است، چون زاویه دوربین دورتر شده. این روند ادامه پیدا می‌کند تا داستان کامل شود.

4. جعبه تخم مرغ

   این فعالیت کلاسیک حل مسئله، همکاری، خلاقیت و تفکر مهندسی را تقویت می‌کند. دو تیم بزرگ باید با مواد محدود، جعبه‌ای بسازند که تخم‌مرغ را از ارتفاع 2.5 متری بدون شکستن محافظت کند. سپس هر تیم جعبه خود را با یک آگهی تبلیغاتی معرفی می‌کند و آن را آزمایش می‌کند.

   مراحل اجرا:

   1. آماده‌سازی:
      • اتاق را به دو تیم بزرگ تقسیم کنید.
      • ابزارهای متنوعی (مثل کاغذ، نوار چسب، نی، فوم، پارچه، جعبه مقوایی، پنبه) و یک تخم‌مرغ به هر تیم بدهید.
   2. ساخت جعبه (15-20 دقیقه):
      • هر تیم باید با مواد داده‌شده، جعبه یا ساختاری طراحی کند که تخم‌مرغ را از سقوط 2.5 متری محافظت کند.
      • تیم‌ها باید با هم همکاری کنند، ایده بدهند و ساختار را بسازند.
   3. ارائه آگهی تبلیغاتی (5-10 دقیقه):
      • هر تیم یک آگهی 30 ثانیه‌ای ارائه می‌دهد تا جعبه خود را معرفی کند و توضیح دهد چرا طراحی‌شان منحصربه‌فرد و مؤثر است.
      • این بخش خلاقیت و مهارت‌های ارائه را تقویت می‌کند.
   4. آزمایش و نتیجه‌گیری (5-10 دقیقه):
      • هر تیم تخم‌مرغ خود را از ارتفاع 2.5 متری با جعبه‌اش رها می‌کند.
      • بررسی کنید که تخم‌مرغ سالم مانده یا شکسته است.
      • تیمی که تخم‌مرغش نشکند (یا هر دو، اگر هر دو موفق شوند) برنده است.
      • درباره همکاری، چالش‌ها و درس‌های آموخته‌شده بحث کنید.

   چرا خوب است؟

   • کار تیمی: تیم‌ها باید برای طراحی و ساخت همکاری کنند.
   • خلاقیت: استفاده از مواد محدود، تفکر خلاق را تحریک می‌کند.
   • ارتباطات: ارائه آگهی، مهارت‌های ارتباطی و اعتمادبه‌نفس را تقویت می‌کند.
   • هدف مشترک: تلاش برای محافظت از تخم‌مرغ، حس اتحاد ایجاد می‌کند.

   نکات:

   • مواد متنوع اما محدود فراهم کنید تا چالش‌برانگیز باشد.
   • ارتفاع 2.5 متر را دقیق اندازه‌گیری کنید و محیط ایمن (مثل تشک) فراهم کنید.
   • در نسخه مجازی، تیم‌ها می‌توانند طرح را دیجیتال طراحی کنند یا در جلسات بعدی آزمایش کنند.
   • بعد از آزمایش، درباره نقاط قوت و ضعف هر طراحی بحث کنید.

   مثال:
   یک تیم با نی و فوم جعبه‌ای می‌سازد که تخم‌مرغ را در مرکز معلق نگه می‌دارد. در آگهی می‌گویند: “جعبه ما مثل یه بالشت هواست!” سپس تخم‌مرغ را رها می‌کنند و اگر سالم بماند، تیم شادی می‌کند و درس‌های همکاری را مرور می‌کنند.

5. اختراع بازی

   این فعالیت خلاقانه، گروه‌های کوچک (4-5 نفره) را به چالش می‌کشد تا یک بازی تیم‌سازی جدید برای حل مسئله طراحی کنند. هر گروه باید ایده‌ای خلاقانه ارائه دهد که همکاری، ارتباط و اعتماد را تقویت کند، و در پایان آن را به دیگران معرفی کند. این فعالیت مهارت‌های برنامه‌ریزی، خلاقیت و مدیریت زمان را بهبود می‌بخشد.

   مراحل اجرا:

   1. تقسیم‌بندی گروه‌ها (5 دقیقه):
      • شرکت‌کنندگان را به گروه‌های 4-5 نفره تقسیم کنید.
      • به هر گروه توضیح دهید که باید یک بازی تیم‌سازی جدید طراحی کنند که:
        • یک مشکل تیمی را حل کند (مثل بهبود ارتباط یا همکاری).
        • قابل اجرا در کمتر از 30 دقیقه باشد.
        • از ابزارهای ساده یا در دسترس استفاده کند.
   2. طراحی بازی (40 دقیقه):
      • گروه‌ها با هم بحث می‌کنند و ایده‌ای خلاقانه برای بازی تیم‌سازی ابداع می‌کنند.
      • باید مشخص کنند:
        • هدف بازی چیست؟ (مثلاً تقویت اعتماد یا حل مسئله)
        • مراحل بازی چگونه است؟
        • چه ابزار یا فضایی نیاز دارد؟
      • گروه‌ها می‌توانند از کاغذ، قلم یا وسایل ساده برای نوشتن یا شبیه‌سازی ایده استفاده کنند.
   3. ارائه بازی (15 دقیقه):
      • هر گروه بازی خود را در 3-5 دقیقه به دیگران ارائه می‌دهد:
        • توضیح هدف و مراحل بازی.
        • چرا این بازی برای تیم‌سازی مفید است؟
        • چگونه می‌توان آن را اجرا کرد؟
      • گروه‌های دیگر می‌توانند سؤال بپرسند یا بازخورد بدهند.
   4. بحث نهایی (اختیاری):
      • درباره چالش‌های طراحی، همکاری گروهی و ایده‌های خلاقانه بحث کنید.
      • می‌توانید از گروه‌ها بخواهید بهترین بازی را انتخاب کنند یا یکی را برای اجرای بعدی ذخیره کنید.

   چرا خوب است؟

   • خلاقیت: طراحی یک بازی جدید، تفکر خلاق را تحریک می‌کند.
   • کار تیمی: گروه‌ها باید برای ایده‌پردازی و توافق همکاری کنند.
   • اعتماد: ارائه ایده در مقابل دیگران، اعتمادبه‌نفس را تقویت می‌کند.
   • مدیریت زمان: محدودیت زمانی، برنامه‌ریزی مؤثر را تشویق می‌کند.
   • مناسب برای محیط‌های حضوری و مجازی.

   نکات:

   • گروه‌ها را تشویق کنید تا بازی‌های ساده اما معنادار طراحی کنند.
   • ابزارهایی مثل کاغذ، قلم یا اشیاء روزمره برای ایده‌پردازی فراهم کنید.
   • در جلسات مجازی، از ابزارهای همکاری مثل Miro یا Google Docs استفاده کنید.
   • فضای بازخورد مثبت ایجاد کنید تا گروه‌ها احساس راحتی کنند.
   • اگر زمان اجازه داد، یک بازی برتر را در جلسه بعدی آزمایش کنید.

   مثال:
   یک گروه بازی‌ای طراحی می‌کند به نام “زنجیره داستان”: هر نفر یک جمله به یک داستان تیمی اضافه می‌کند، اما باید به پاسخ نفر قبلی گوش دهد. این بازی گوش دادن فعال و خلاقیت را تقویت می‌کند. آن‌ها توضیح می‌دهند که بازی ساده است، نیازی به ابزار ندارد و همکاری را بهبود می‌بخشد.

• قسمت سوم: تمرینات برنامه ریزی / سازگار

1. برج کاغذی

   این فعالیت ساده برنامه‌ریزی، مهارت‌های تفکر سریع، مدیریت زمان و خلاقیت را تقویت می‌کند. هر نفر باید در 5 دقیقه با کاغذ، بلندترین سازه آزاد (ایستاده بدون تکیه) را بسازد. این بازی نشان می‌دهد که برنامه‌ریزی مؤثر و استفاده بهینه از زمان چقدر مهم است.

   مراحل اجرا:

   1. آماده‌سازی (2 دقیقه):
      • به هر شرکت‌کننده کاغذ (مثل A4) بدهید.
      • توضیح دهید که هدف ساخت بلندترین سازه آزاد با کاغذ در 5 دقیقه است.
      • هیچ ماده یا ابزار دیگری (مثل چسب، قیچی) مجاز نیست.
   2. ساخت سازه (5 دقیقه):
      • هر نفر باید با کاغذ خود (با تا کردن، رول کردن یا هر روش دیگر) سازه‌ای بسازد که به‌صورت آزاد روی میز بایستد.
      • سازه‌ای که بلندتر باشد و بدون تکیه ایستاده بماند، برنده است.
   3. ارزیابی و بحث (3-5 دقیقه):
      • سازه‌ها را اندازه‌گیری کنید (با خط‌کش یا متر) تا بلندترین را مشخص کنید.
      • درباره تجربه بحث کنید:
        • چه کسی قبل از ساخت برنامه‌ریزی کرد؟
        • چه کسی زمانش تمام شد و چرا؟
        • چه چیزی می‌توانستند بهتر انجام دهند؟
      • درس‌های کلیدی: اهمیت برنامه‌ریزی، مدیریت زمان و یادگیری از آزمون و خطا.

   چرا خوب است؟

   • برنامه‌ریزی: افراد یاد می‌گیرند قبل از اقدام، استراتژی داشته باشند.
   • مدیریت زمان: محدودیت 5 دقیقه، تفکر سریع و اولویت‌بندی را تقویت می‌کند.
   • خلاقیت: استفاده از یک ورق کاغذ، نوآوری را تحریک می‌کند.
   • مناسب برای محیط‌های حضوری و مجازی (با نمایش سازه از طریق دوربین).

   نکات:

   • تأکید کنید که سازه باید آزاد باشد (بدون تکیه یا چسباندن به میز).
   • برای تیم‌های بزرگ، افراد را به جفت‌ها تقسیم کنید تا همکاری هم تقویت شود.
   • در جلسات مجازی، از شرکت‌کنندگان بخواهید سازه را جلوی دوربین نشان دهند.
   • بحث نهایی را متمرکز بر درس‌های برنامه‌ریزی و مدیریت زمان نگه دارید.

   مثال:
   علی کاغذ را رول می‌کند و لبه‌ها را تا می‌دهد تا ایستاده بماند، اما برنامه‌ریزی نکرده و سازه‌اش می‌افتد. سارا ابتدا طرحی ذهنی می‌کشد و کاغذ را به‌صورت استوانه محکم می‌سازد که بلندتر است. در بحث، سارا می‌گوید: “من 30 ثانیه فکر کردم و بعد ساختم، برای همین وقتم کافی بود.”

2. هویت بخشی

   این فعالیت خلاقانه و سازگار، همکاری، خودآگاهی و اعتمادسازی را تقویت می‌کند. گروه‌های کوچک (4-8 نفره) نقاط قوت و ویژگی‌های مثبت خود را به اشتراک می‌گذارند و با ترکیب آن‌ها، یک شخصیت خیالی به نام “عضو نهایی تیم” خلق می‌کنند که نمایانگر بهترین ویژگی‌های گروه است. سپس داستانی درباره این شخصیت و توانایی‌هایش می‌نویسند و ارائه می‌دهند.

   مراحل اجرا:

   1. تقسیم‌بندی و بحث اولیه (10-15 دقیقه):
      • شرکت‌کنندگان را به گروه‌های 4-8 نفره تقسیم کنید.
      • هر نفر نقاط قوت و ویژگی‌های مثبت خود (مثل خلاقیت، صبر، رهبری) را با گروهش به اشتراک می‌گذارد و روی کاغذ می‌نویسد.
      • گروه درباره این ویژگی‌ها بحث می‌کند تا همه با نقاط قوت یکدیگر آشنا شوند.
   2. خلق عضو نهایی تیم (20-25 دقیقه):
      • به هر گروه یک ورق بزرگ کاغذ، خودکار، ماژیک و کاغذ نوشتن بدهید.
      • گروه باید یک شخصیت خیالی (عضو نهایی تیم) خلق کند که ترکیبی از نقاط قوت همه اعضا باشد.
      • این شخصیت باید:
        • یک نام داشته باشد.
        • یک تصویر (نقاشی ساده) از او کشیده شود.
        • ویژگی‌هایش (مثل مهارت‌ها یا خصوصیات) روی تصویر برچسب‌گذاری شود.
      • گروه همچنین یک داستان کوتاه درباره این شخصیت می‌نویسد که نشان دهد او با این ویژگی‌ها چه کارهای شگفت‌انگیزی می‌تواند انجام دهد.
   3. ارائه و اشتراک‌گذاری (10-15 دقیقه):
      • هر گروه شخصیت خیالی و داستانش را به کل گروه ارائه می‌دهد.
      • ارائه شامل نام، تصویر، ویژگی‌ها و داستان است.
      • گروه‌های دیگر می‌توانند سؤال بپرسند یا بازخورد بدهند.
   4. بحث نهایی (اختیاری):
      • درباره نقاط قوت کشف‌شده و اهمیت ترکیب آن‌ها در تیم صحبت کنید.
      • بپرسید: “چه چیزی از نقاط قوت هم‌تیمی‌هاتون یاد گرفتید؟”

   چرا خوب است؟

   • خودآگاهی: افراد به نقاط قوت خود فکر می‌کنند و اعتمادبه‌نفسشان افزایش می‌یابد.
   • کار تیمی: ترکیب ویژگی‌ها، حس همکاری و ارزش‌گذاری به دیگران را تقویت می‌کند.
   • خلاقیت: خلق شخصیت و داستان، تفکر خلاق را تحریک می‌کند.
   • اعتمادسازی: به اشتراک گذاشتن ویژگی‌های مثبت، فضای صمیمی و مثبت ایجاد می‌کند.
   • مناسب برای محیط‌های حضوری و مجازی.

   نکات:

   • فضایی امن ایجاد کنید تا افراد راحت نقاط قوتشان را به اشتراک بگذارند.
   • ابزارهای ساده (کاغذ، ماژیک) را فراهم کنید؛ در نسخه مجازی، از ابزارهای طراحی مثل Jamboard استفاده کنید.
   • گروه‌ها را تشویق کنید تا داستان‌های خلاقانه و مثبت بنویسند.
   • برای گروه‌های بزرگ، زمان ارائه هر گروه را به 3-5 دقیقه محدود کنید.
   • بعد از بازی، درباره چگونگی استفاده از این نقاط قوت در کار تیمی بحث کنید.

   مثال:
   یک گروه 5 نفره نقاط قوتشان را (خلاقیت، سازمان‌دهی، همدلی، شوخ‌طبعی، حل مسئله) ترکیب می‌کند و شخصیتی به نام “سارا سوپراستار” خلق می‌کند. آن‌ها نقاشی سارا را می‌کشند و برچسب‌هایی مثل “همدل” و “خلاق” اضافه می‌کنند. داستانشان درباره این است که سارا با شوخ‌طبعی و حل مسئله، یک بحران کاری را حل می‌کند. گروه این داستان را با هیجان ارائه می‌دهد.

3. بازی سکه

   این بازی برنامه‌ریزی استراتژیک، مهارت‌های تفکر، تصمیم‌گیری و همکاری را تقویت می‌کند. بازیکنان یا تیم‌های دو نفره با پرتاب سکه رقابت می‌کنند تا 15 سکه را جمع‌آوری کنند، با هدف برداشتن آخرین سکه. با افزودن پیچیدگی، بازی به برنامه‌ریزی استراتژیک بیشتری نیاز دارد.

   مراحل اجرا:

   1. آماده‌سازی (2-3 دقیقه):
      • 15 سکه (یا هر شیء مشابه) روی میز قرار دهید.
      • شرکت‌کنندگان را به تیم‌های دو نفره تقسیم کنید یا به‌صورت انفرادی بازی کنید.
      • اگر چند تیم دارید، هر تیم به نوبت بازی می‌کند یا می‌توانید یک تورنمنت برگزار کنید.
   2. قوانین پایه (10-15 دقیقه):
      • برای تعیین نفر اول، سکه‌ای پرتاب می‌شود (سر یا دم).
      • هر بازیکن/تیم در نوبت خود، اگر سکه را درست حدس بزند (سر یا دم)، می‌تواند 1 یا 2 سکه از 15 سکه بردارد.
      • بازی ادامه می‌یابد تا یکی آخرین سکه را بردارد و برنده شود.
      • نکته: بازیکنی که اول شروع می‌کند، معمولاً با استراتژی درست می‌تواند برنده شود.
   3. نسخه پیچیده (اختیاری):
      • قوانین را پیچیده‌تر کنید، مثلاً:
        • اجازه دهید بازیکنان تا 3 سکه در نوبت بردارند.
        • امکان بازگرداندن سکه به میز اضافه کنید.
      • قبل از شروع، به تیم‌ها 2-3 دقیقه فرصت دهید تا استراتژی خود را برنامه‌ریزی کنند.
   4. بحث نهایی (3-5 دقیقه):
      • درباره استراتژی‌های استفاده‌شده و اهمیت برنامه‌ریزی صحبت کنید.
      • بپرسید: “چطور تصمیم گرفتید چند سکه بردارید؟” یا “چه استراتژی‌ای موفق بود؟”

   چرا خوب است؟

   • برنامه‌ریزی استراتژیک: بازیکنان باید برای برنده شدن پیش‌بینی و برنامه‌ریزی کنند.
   • کار تیمی: در تیم‌های دو نفره، همکاری و هماهنگی تقویت می‌شود.
   • تصمیم‌گیری سریع: انتخاب تعداد سکه‌ها، تفکر سریع را تشویق می‌کند.
   • مناسب برای محیط‌های حضوری و مجازی (با سکه‌های دیجیتال یا شمارش).

   نکات:

   • برای تیم‌های بزرگ، بازی را به‌صورت تورنمنت اجرا کنید.
   • در نسخه مجازی، از یک ابزار دیجیتال برای شبیه‌سازی سکه‌ها (مثل اشتراک صفحه) استفاده کنید.
   • برای پیچیدگی بیشتر، تعداد سکه‌ها را به 20 یا قوانین جدید (مثل اجبار به برداشتن حداقل 1 سکه) اضافه کنید.
   • تأکید کنید که نسخه ساده معمولاً به نفع نفر اول است، اما برنامه‌ریزی خوب می‌تواند نتیجه را تغییر دهد.

   مثال:
   دو بازیکن، علی و سارا، بازی می‌کنند. علی شروع می‌کند و 2 سکه برمی‌دارد (13 سکه باقی می‌ماند). سارا 1 سکه برمی‌دارد (12 سکه). علی دوباره 2 سکه برمی‌دارد و این روند ادامه می‌یابد. علی با برنامه‌ریزی درست، همیشه تعداد سکه‌ها را طوری کنترل می‌کند که آخرین سکه را بردارد.

4. بازی نقشه راه

   این فعالیت برنامه‌ریزی، مهارت‌های تصمیم‌گیری، مدیریت منابع و همکاری تیمی را تقویت می‌کند. دو تیم با تعداد برابر باید با استفاده از نقشه و محدودیت‌های مشخص (پول، بنزین، نوع خودرو)، یک سفر تعطیلاتی برنامه‌ریزی کنند. هدف، طراحی سفری خلاقانه و عملی بدون تمام شدن منابع است.

   مراحل اجرا:

   1. آماده‌سازی (5 دقیقه):
      • شرکت‌کنندگان را به دو تیم با تعداد برابر تقسیم کنید.
      • به هر تیم ابزار بدهید:
        • نقشه (شهر، کشور یا منطقه خاص؛ هر دو تیم نقشه یکسان داشته باشند).
        • کاغذ و قلم برای نوشتن برنامه.
      • به هر تیم لیست محدودیت‌ها بدهید، شامل:
        • بودجه مشخص (مثلاً 1 میلیون تومان).
        • نوع خودرو و اندازه مخزن بنزین (مثلاً پراید با مخزن 40 لیتری).
        • قیمت بنزین (مثلاً لیتری 3000 تومان).
        • نقطه شروع و مقصد نهایی.
        • سایر جزئیات (مثلاً تعداد روزهای سفر یا محدودیت‌های غذایی).
   2. برنامه‌ریزی سفر (20-25 دقیقه):
      • هر تیم باید یک برنامه سفر بنویسد که شامل مسیر، توقف‌ها، فعالیت‌ها و مدیریت منابع (پول و بنزین) باشد.
      • تیم‌ها باید اطمینان حاصل کنند که بودجه و بنزینشان تمام نشود، وگرنه رد صلاحیت می‌شوند.
      • می‌توانند فعالیت‌های خلاقانه (مثل بازدید از اماکن یا غذا خوردن) را اضافه کنند.
   3. ارائه و ارزیابی (5-10 دقیقه):
      • هر تیم برنامه سفر خود را در 2-3 دقیقه ارائه می‌دهد:
        • مسیر، توقف‌ها و فعالیت‌ها.
        • چگونه منابع را مدیریت کردند.
      • تیم‌ها بر اساس معیارهایی مثل خلاقیت، استفاده بهینه از منابع یا جذابیت سفر ارزیابی می‌شوند.
      • جوایزی (اختیاری) برای “خلاق‌ترین سفر”، “آرام‌ترین سفر” یا “بهترین مدیریت منابع” بدهید.
      • درباره چالش‌های برنامه‌ریزی و همکاری بحث کنید.

   چرا خوب است؟

   • برنامه‌ریزی: مدیریت منابع محدود، تفکر استراتژیک را تقویت می‌کند.
   • کار تیمی: تیم‌ها باید برای توافق روی مسیر و فعالیت‌ها همکاری کنند.
   • خلاقیت: طراحی سفر جذاب، نوآوری را تشویق می‌کند.
   • مدیریت منابع: توجه به بودجه و بنزین، مهارت‌های مالی را بهبود می‌بخشد.
   • مناسب برای محیط‌های حضوری و مجازی.

   نکات:

   • نقشه ساده انتخاب کنید (مثلاً نقشه شهر یا منطقه‌ای با چند شهر مشخص).
   • محدودیت‌ها را واضح و واقع‌بینانه تعریف کنید تا چالش‌برانگیز اما قابل اجرا باشد.
   • در جلسات مجازی، نقشه را به‌صورت دیجیتال (مثل Google Maps) به اشتراک بگذارید.
   • گروه‌ها را تشویق کنید تا سفرشان را با جزئیات خلاقانه (مثلاً داستان‌سرایی) ارائه دهند.
   • بحث نهایی را روی درس‌های مدیریت منابع و همکاری متمرکز کنید.

   مثال:
   دو تیم نقشه تهران تا شمال را دریافت می‌کنند با بودجه 2 میلیون تومان و پراید با مخزن 40 لیتری. تیم اول سفری با توقف در رستوران و جنگل برنامه‌ریزی می‌کند و تیم دوم روی بازدید از ساحل و اقامت ارزان تمرکز می‌کند. هر دو منابع را مدیریت می‌کنند، اما تیم دوم به دلیل خلاقیت در فعالیت‌های کم‌هزینه برنده می‌شود.

5. بازی کاغذ و نی

   این فعالیت برنامه‌ریزی ساده و سرگرم‌کننده برای گروه‌های کوچک طراحی شده است. شرکت‌کنندگان با استفاده از نی، باید توپ‌های کاغذی را روی دایره‌های امتیازی روی میز حرکت دهند. این بازی همکاری، برنامه‌ریزی استراتژیک و ارتباط تیمی را تقویت می‌کند، زیرا بازیکنان باید با هم هماهنگ شوند تا بدون جابه‌جایی توپ‌های دیگر، امتیاز بیشتری کسب کنند.

   مراحل اجرا:

   1. آماده‌سازی (5 دقیقه):
      • رهبر یک دایره بزرگ روی یک کاغذ بزرگ بکشد که شامل چند دایره متحدالمرکز باشد (مثل هدف تیراندازی).
      • به هر دایره امتیازی اختصاص دهید (بالاترین امتیاز برای کوچک‌ترین دایره مرکزی).
      • کاغذ را در وسط یک میز بزرگ بچسبانید.
      • تکه‌های کاغذ را به شکل توپ‌های کوچک (اندازه سکه) درست کنید (تعداد توپ‌ها به انتخاب رهبر).
      • به هر شرکت‌کننده یک نی نوشیدنی بدهید.
   2. بازی (10-20 دقیقه):
      • شرکت‌کنندگان دور میز می‌ایستند و با فوت کردن در نی، توپ‌های کاغذی را روی دایره‌های امتیازی حرکت می‌دهند.
      • چالش: وقتی توپ‌های بیشتری اضافه می‌شود، باید برنامه‌ریزی کنند تا:
        • توپ‌ها را به دایره‌های با امتیاز بالا (مثل مرکز) ببرند.
        • از جابه‌جایی توپ‌های دیگر که در جای مناسب هستند، جلوگیری کنند.
      • بازیکنان می‌توانند جای خود را دور میز عوض کنند یا در جهت‌های مختلف فوت کنند، اما باید با هم هماهنگ شوند.
   3. پایان و ارزیابی (5 دقیقه):
      • بازی وقتی تمام می‌شود که:
        • به امتیاز مشخصی برسند (مثلاً 100 امتیاز).
        • یا همه توپ‌ها در دایره مرکزی قرار گیرند.
      • امتیازها را جمع کنید (بر اساس محل توپ‌ها روی دایره‌ها).
      • درباره استراتژی‌ها، همکاری و چالش‌های ارتباطی بحث کنید.

   چرا خوب است؟

   • برنامه‌ریزی: تیم باید استراتژی حرکت توپ‌ها را هماهنگ کند.
   • ارتباط: بازیکنان برای جلوگیری از اشتباهات باید با هم صحبت کنند.
   • کار تیمی: موفقیت به هماهنگی و همکاری همه وابسته است.
   • سرگرم‌کننده: فوت کردن در نی و رقابت برای امتیاز، فضایی شاد ایجاد می‌کند.
   • مناسب برای محیط‌های حضوری (و با تغییرات، مجازی).

   نکات:

   • دایره‌ها را با فواصل واضح و امتیازهای متنوع (مثلاً 10، 20، 50) طراحی کنید.
   • تعداد توپ‌ها را محدود نگه دارید (مثلاً 5-10) تا بازی قابل مدیریت باشد.
   • در نسخه مجازی، از یک تخته دیجیتال (مثل Jamboard) برای شبیه‌سازی دایره‌ها و توپ‌ها استفاده کنید و بازیکنان به نوبت حرکت را شبیه‌سازی کنند.
   • گروه را تشویق کنید تا قبل از شروع، یک دقیقه برای برنامه‌ریزی استراتژی (مثل تقسیم وظایف یا جهت فوت) صرف کنند.
   • بحث نهایی را روی اهمیت هماهنگی و ارتباط متمرکز کنید.

   مثال:
   رهبر 5 توپ کاغذی آماده می‌کند. بازیکنان دور میز می‌ایستند و تصمیم می‌گیرند که دو نفر از یک طرف فوت کنند تا توپ‌ها به مرکز نزدیک شوند، در حالی که دیگران مراقبند توپ‌های دیگر جابه‌جا نشوند. پس از چند دور، موفق می‌شوند 3 توپ را در دایره مرکزی (50 امتیازی) قرار دهند و برنده می‌شوند.

• قسمت چهارم: تمرینات اعتماد

1. میدان مین

   این فعالیت اعتمادسازی به همکاری، ارتباط شفاهی و اعتماد بین اعضای تیم کمک می‌کند. در یک فضای باز، شرکت‌کنندگان به جفت‌های دو نفره تقسیم می‌شوند. یک نفر چشم‌بسته باید از میان موانع («مین‌ها») عبور کند، در حالی که نفر دیگر با دستورات کلامی او را راهنمایی می‌کند، بدون اینکه بتواند وارد زمین شود یا او را لمس کند.

   مراحل اجرا:

   1. آماده‌سازی (5-10 دقیقه):
      • یک فضای باز (مثل اتاق خالی یا پارکینگ) انتخاب کنید.
      • «مین‌ها» (مانند توپ، مخروط، یا بطری) را به‌صورت تصادفی در زمین پخش کنید.
      • شرکت‌کنندگان را به جفت‌های دو نفره تقسیم کنید:
        • یک نفر چشم‌بسته است و نمی‌تواند صحبت کند.
        • نفر دیگر می‌تواند ببیند و صحبت کند، اما نمی‌تواند وارد زمین شود یا چشم‌بسته را لمس کند.
   2. اجرای بازی (10-15 دقیقه):
      • نفر چشم‌بسته باید از یک طرف زمین به طرف دیگر برود و با گوش دادن به دستورات کلامی هم‌تیمی‌اش از برخورد با مین‌ها اجتناب کند.
      • راهنما دستورات شفاهی واضح (مثل «یک قدم به راست»، «آرام جلو برو») می‌دهد.
      • اگر چشم‌بسته به مین برخورد کند، رهبر می‌تواند جریمه‌ای (مثل بازگشت به نقطه شروع یا کسر امتیاز) اعمال کند.
      • جفت‌ها می‌توانند پس از اتمام نوبت، نقش‌ها را عوض کنند.
   3. بحث و ارزیابی (5 دقیقه):
      • درباره تجربه صحبت کنید:
        • اعتماد به هم‌تیمی چه حسی داشت؟
        • چه چالش‌هایی در ارتباط کلامی وجود داشت؟
        • چگونه می‌توان دستورات را واضح‌تر کرد؟
      • بر اهمیت اعتماد و ارتباط مؤثر تأکید کنید.

   چرا خوب است؟

   • اعتمادسازی: چشم‌بسته باید کاملاً به راهنمایی هم‌تیمی‌اش اعتماد کند.
   • ارتباط: راهنما یاد می‌گیرد دستورات واضح و دقیق بدهد.
   • کار تیمی: جفت‌ها برای موفقیت باید هماهنگ عمل کنند.
   • سرگرم‌کننده: عبور از موانع با چشم بسته فضایی هیجان‌انگیز و شاد ایجاد می‌کند.

   نکات:

   • از موانع ایمن (مثل توپ نرم یا مخروط پلاستیکی) استفاده کنید تا خطر برخورد وجود نداشته باشد.
   • فضای زمین را نه خیلی شلوغ و نه خیلی خالی کنید تا چالش متعادل باشد.
   • در نسخه مجازی، می‌توانید از یک بازی دیجیتال (مثل نقشه مجازی با موانع) استفاده کنید و راهنما از طریق تماس صوتی هدایت کند.
   • جریمه‌ها را ساده نگه دارید (مثلاً بازگشت به شروع) تا تمرکز روی اعتماد بماند.
   • گروه را تشویق کنید تا دستورات خلاقانه و واضح بدهند (مثلاً «نیم‌قدم به چپ» به جای «برو کنار»).

   مثال:
   علی چشم‌بسته است و سارا راهنمایی می‌کند. سارا می‌گوید: «دو قدم بزرگ جلو، حالا یک قدم کوچک به راست.» علی با دقت گوش می‌دهد و از کنار یک توپ رد می‌شود. وقتی به مین برخورد می‌کند، به نقطه شروع برمی‌گردد. در پایان، جفت‌ها درباره اعتماد و دقت در ارتباط صحبت می‌کنند.

2. دویدن بدون چشم

   این فعالیت اعتمادسازی به تقویت اعتماد، ارتباط و همکاری بین اعضای تیم کمک می‌کند. در جفت‌های دو نفره، یک نفر چشم‌بسته (پیرو) توسط هم‌تیمی‌اش (رهبر) در یک فضای باز هدایت می‌شود. سرعت حرکت به‌تدریج افزایش می‌یابد و افراد باید به یکدیگر اعتماد کنند. این بازی به‌ویژه برای ایجاد حس امنیت و وابستگی متقابل در تیم مؤثر است.

   مراحل اجرا:

   1. آماده‌سازی (5 دقیقه):
      • یک فضای باز و مسطح (ترجیحاً چمن‌زار یا فضای ایمن) انتخاب کنید.
      • شرکت‌کنندگان را به جفت‌های دو نفره تقسیم کنید (یا اجازه دهید خودشان جفت شوند).
      • به هر جفت یک چشم‌بند بدهید.
      • در هر جفت، یک نفر رهبر و دیگری پیرو (چشم‌بسته) است.
   2. پیاده‌روی با سرعت‌های مختلف (10-15 دقیقه):
      • مرحله 1: پیاده‌روی آهسته (3 دقیقه)
        • رهبر دست پیرو (چشم‌بسته) را می‌گیرد و او را با سرعت آهسته در فضای باز هدایت می‌کند.
        • این مرحله به پیرو کمک می‌کند به راهنمایی رهبر عادت کند.
      • مرحله 2: پیاده‌روی معمولی (3 دقیقه)
        • سرعت به حالت عادی افزایش می‌یابد.
        • پیرو باید به رهبر اعتماد کند تا از موانع احتمالی (مثل سنگ یا چاله) اجتناب کند.
      • مرحله 3: پیاده‌روی سریع (30 ثانیه)
        • رهبر با سرعت بیشتری پیرو را هدایت می‌کند.
      • مرحله 4: دویدن آهسته (30 ثانیه)
        • پس از یک وقفه کوتاه، رهبر پیرو را با دویدن آهسته هدایت می‌کند.
      • مرحله 5: دویدن سریع (15 ثانیه)
        • در آخرین مرحله، رهبر پیرو را با سرعت بالا هدایت می‌کند (با احتیاط کامل).
   3. تعویض نقش‌ها (5-10 دقیقه):
      • پیرو چشم‌بند را برمی‌دارد و نقش‌ها عوض می‌شود (رهبر چشم‌بسته می‌شود).
      • مراحل پیاده‌روی و دویدن را تکرار کنید (می‌توانید زمان را کوتاه‌تر کنید).
   4. بحث نهایی (5 دقیقه):
      • درباره تجربه بحث کنید:
        • اعتماد به هم‌تیمی چه حسی داشت؟
        • هدایت یا پیروی کدام سخت‌تر بود و چرا؟
        • چه چیزی می‌توانست بهتر انجام شود؟
      • بر اهمیت اعتماد و ارتباط در تیم تأکید کنید.

   چرا خوب است؟

   • اعتمادسازی: پیرو باید کاملاً به راهنمایی رهبر اعتماد کند، به‌ویژه در سرعت‌های بالا.
   • ارتباط غیرکلامی: هدایت با دست، مهارت‌های ارتباطی غیرکلامی را تقویت می‌کند.
   • کار تیمی: جفت‌ها برای موفقیت باید هماهنگ عمل کنند.
   • فضای صمیمی: تجربه مشترک، حس نزدیکی و امنیت در تیم ایجاد می‌کند.

   نکات:

   • فضای باز را کاملاً ایمن کنید (بدون موانع خطرناک مثل سنگ یا شاخه).
   • از چشم‌بندهای راحت و ایمن استفاده کنید.
   • اگر فضای باز نیست، از سالن بزرگ یا فضای خالی استفاده کنید.
   • در نسخه مجازی، این بازی سخت است، اما می‌توانید از شبیه‌سازی دیجیتال (مثل بازی‌های واقعیت مجازی) استفاده کنید.
   • رهبر گروه باید مراقب ایمنی باشد و در صورت نیاز سرعت را کاهش دهد.
   • بحث نهایی را روی اعتماد و احساسات شرکت‌کنندگان متمرکز کنید.

   مثال:
   علی (رهبر) دست سارا (چشم‌بسته) را می‌گیرد و در چمن‌زار با سرعت آهسته راه می‌رود. در مرحله دویدن سریع، سارا کمی می‌ترسد، اما به علی اعتماد می‌کند و موفق می‌شود. بعد از تعویض نقش، علی می‌گوید: «فکر نمی‌کردم اعتماد کردن این‌قدر سخت باشه!» این بحث به تیم کمک می‌کند درباره اعتماد و حمایت صحبت کنند.

3. راهرو

   این فعالیت اعتمادسازی برای گروه‌های بزرگ (20 نفر یا بیشتر) طراحی شده و در فضای باز اجرا می‌شود. شرکت‌کنندگان دو خط روبه‌رو تشکیل می‌دهند و با بازوهای درهم‌تنیده، یک راهرو می‌سازند. هر نفر به نوبت از این راهرو عبور می‌کند و به دیگران اعتماد می‌کند که او را ایمن نگه می‌دارند. با افزایش سرعت عبور، اعتماد و هماهنگی تیمی تقویت می‌شود.

   مراحل اجرا:

   1. آماده‌سازی (5 دقیقه):
      • در فضای باز (مثل پارک یا حیاط)، شرکت‌کنندگان را به دو خط مساوی روبه‌روی هم تقسیم کنید تا یک راهرو تشکیل شود.
      • هر نفر بازوهایش را مستقیم به سمت جلو دراز کند، به‌طوری که با بازوهای نفر مقابل کمی همپوشانی داشته باشد (مانند تونل دست‌ها).
   2. عبور اولیه (10-15 دقیقه):
      • نفر اول در انتهای راهرو می‌ایستد و با سرعت آهسته از میان راهرو عبور می‌کند.
      • سایرین بازوهایشان را به‌موقع بالا و پایین می‌کنند تا نفر عبورکننده بدون برخورد رد شود.
      • پس از عبور، نفر به یکی از خطوط راهرو می‌پیوندد و نفر بعدی می‌رود.
      • این روند ادامه می‌یابد تا همه یک‌بار عبور کنند.
   3. افزایش سرعت (5-10 دقیقه):
      • وقتی گروه اعتمادبه‌نفس پیدا کرد، از افراد بخواهید با سرعت معمولی یا دویدن آهسته عبور کنند.
      • برای چالش نهایی، افراد می‌توانند با دویدن سریع عبور کنند، در حالی که راهرو بدون توقف بازوها را حرکت می‌دهد.
      • اطمینان حاصل کنید که همه با دقت و ایمنی عمل می‌کنند.
   4. بحث نهایی (5 دقیقه):
      • درباره تجربه بحث کنید:
        • اعتماد به گروه چه حسی داشت؟
        • هماهنگی چگونه بود؟
        • چه چیزی می‌توانست بهتر باشد؟
      • بر اهمیت اعتماد و هماهنگی تیمی تأکید کنید.

   چرا خوب است؟

   • اعتمادسازی: عبور از راهرو به اعتماد کامل به هم‌تیمی‌ها نیاز دارد.
   • هماهنگی: حرکت بازوها و عبور سریع، هماهنگی گروهی را تقویت می‌کند.
   • سرگرمی: افزایش سرعت، فضایی هیجان‌انگیز و شاد ایجاد می‌کند.
   • مناسب گروه‌های بزرگ: برای تیم‌های 20 نفره یا بیشتر ایده‌آل است.

   نکات:

   • فضای باز کاملاً ایمن باشد (بدون موانع یا زمین ناهموار).
   • هماهنگی حرکت بازوها را تمرین کنید تا از برخورد جلوگیری شود.
   • برای گروه‌های خیلی بزرگ، راهرو را به دو بخش تقسیم کنید.
   • در صورت عدم دسترسی به فضای باز، از سالن بزرگ استفاده کنید.
   • در نسخه مجازی، این بازی سخت است، اما می‌توانید از شبیه‌سازی دیجیتال (مثل بازی‌های هماهنگی آنلاین) استفاده کنید.
   • ایمنی را اولویت دهید، به‌ویژه در دویدن سریع.

   مثال:
   20 نفر دو خط 10 نفره تشکیل می‌دهند. علی از راهرو با سرعت آهسته عبور می‌کند و گروه بازوها را بالا و پایین می‌کند. در دور دوم، او با دویدن سریع عبور می‌کند و گروه با هماهنگی او را ایمن نگه می‌دارد. در بحث، سارا می‌گوید: «اول ترسیدم، ولی دیدم همه مراقبم بودن و حس اعتمادم بیشتر شد.»

4. ارتباط چشمی

   این تمرین اعتمادسازی ساده به تقویت ارتباط غیرکلامی، اعتماد و راحتی در تعاملات بین‌فردی کمک می‌کند. شرکت‌کنندگان به‌صورت جفت روبه‌روی هم می‌ایستند و برای 60 ثانیه تماس چشمی برقرار می‌کنند. این فعالیت به افراد کمک می‌کند تا بر احساس ناراحتی یا خجالت در نگاه کردن به چشمان دیگران غلبه کنند و اعتماد متقابل را تقویت کنند.

   مراحل اجرا:

   1. آماده‌سازی (2-3 دقیقه):
      • شرکت‌کنندگان را به جفت‌های دو نفره تقسیم کنید (تعداد زوجین).
      • از همه بخواهید هرگونه عینک یا عینک آفتابی را بردارند.
      • جفت‌ها باید روبه‌روی هم بایستند یا بنشینند (فاصله حدود یک متر).
   2. تماس چشمی (5-7 دقیقه):
      • هر جفت باید برای حداقل 60 ثانیه مستقیم به چشمان یکدیگر نگاه کند، بدون صحبت کردن یا نگاه کردن به اطراف.
      • در ابتدا ممکن است خنده یا احساس ناراحتی پیش بیاید، اما تشویق کنید که ادامه دهند تا راحت‌تر شوند.
      • اگر گروه بزرگ است، می‌توانید چند دور با جفت‌های مختلف انجام دهید (مثلاً 2-3 دور، هر بار با نفر جدید).
   3. بحث و بازخورد (3-5 دقیقه):
      • درباره تجربه صحبت کنید:
        • تماس چشمی چه حسی داشت؟
        • آیا در ابتدا سخت بود و چرا؟
        • چه چیزی به شما کمک کرد راحت‌تر شوید؟
      • بر اهمیت ارتباط غیرکلامی و اعتماد در تیم تأکید کنید.

   چرا خوب است؟

   • اعتمادسازی: تماس چشمی مداوم، حس اعتماد و احترام متقابل را تقویت می‌کند.
   • ارتباط غیرکلامی: افراد مهارت برقراری ارتباط بدون کلام را تمرین می‌کنند.
   • غلبه بر ناراحتی: کمک می‌کند تا افراد بر خجالت یا احساس ناآرامی غلبه کنند.
   • سادگی: بدون نیاز به ابزار پیچیده و قابل اجرا در هر محیط (حضوری یا حتی مجازی).

   نکات:

   • فضایی آرام و بدون حواس‌پرتی ایجاد کنید تا تمرکز حفظ شود.
   • اگر کسی خیلی معذب است، فشار نیاورید؛ می‌توانید زمان را به 30 ثانیه کاهش دهید.
   • در جلسات مجازی، از تماس چشمی از طریق دوربین (با زوم نزدیک) استفاده کنید.
   • گروه را تشویق کنید تا بدون خنده یا حواس‌پرتی، جدی به چشمان هم نگاه کنند.
   • در بحث نهایی، بر احساسات و درس‌های اعتماد تمرکز کنید.

   مثال:
   علی و سارا روبه‌روی هم می‌ایستند. در 10 ثانیه اول، سارا می‌خندد و نگاهش را برمی‌گرداند، اما بعد از تشویق رهبر، هر دو 60 ثانیه تماس چشمی را حفظ می‌کنند. در بحث، علی می‌گوید: «اول عجیب بود، ولی بعد حس کردم واقعاً دارم با سارا ارتباط برقرار می‌کنم.»

5. بید در باد (Willow in the Wind)

   این فعالیت اعتمادسازی برای گروه‌هایی که یکدیگر را به‌خوبی می‌شناسند مناسب است. یک نفر به‌عنوان «بید» (با چشم‌بسته) در وسط گروه می‌ایستد و خود را به اطراف متمایل می‌کند، در حالی که دیگران او را با ایمنی کامل نگه می‌دارند. این بازی اعتماد متقابل، همکاری و ارتباط را در فضایی سرگرم‌کننده تقویت می‌کند.

   مراحل اجرا:

   1. آماده‌سازی (5 دقیقه):
      • در فضای باز یا سالن بزرگ، گروه (8-12 نفر ایده‌آل) دایره‌ای تشکیل دهند.
      • یک نفر داوطلب یا انتخاب می‌شود تا «بید» باشد.
      • بید با چشم‌بند، پاها کنار هم و بدن صاف در وسط دایره می‌ایستد.
      • رهبر تکنیک‌های ایمن «گرفتن» را توضیح دهد:
        • افراد دور دایره یک پا جلو، یک پا عقب بگذارند.
        • دست‌ها کشیده، آرنج قفل‌شده و انگشتان آزاد برای گرفتن نرم.
        • همه هوشیار و آماده باشند.
   2. اجرای بازی (7-10 دقیقه):
      • بید خود را به‌آرامی به اطراف متمایل می‌کند (جلو، عقب یا طرفین).
      • گروه با دست‌های آماده، بید را به‌آرامی می‌گیرند و به سمت دیگر دایره هدایت می‌کنند، بدون اینکه اجازه دهند سقوط کند یا احساس ناامنی کند.
      • پس از 1-2 دقیقه، نفر بعدی به‌عنوان بید انتخاب می‌شود و این روند ادامه می‌یابد تا چند نفر فرصت داشته باشند.
   3. بحث نهایی (3-5 دقیقه):
      • درباره تجربه صحبت کنید:
        • اعتماد به گروه چه حسی داشت؟
        • گرفتن بید چه چالش‌هایی داشت؟
        • چگونه حس امنیت ایجاد شد؟
      • بر اهمیت اعتماد و حمایت تیمی تأکید کنید.

   چرا خوب است؟

   • اعتمادسازی: بید باید کاملاً به گروه اعتماد کند تا خود را رها کند.
   • همکاری: گروه برای ایجاد تجربه‌ای ایمن باید هماهنگ عمل کند.
   • ارتباط غیرکلامی: هوشیاری و هماهنگی بدون کلام تقویت می‌شود.
   • سرگرمی: فضای باز و صمیمی، حس نزدیکی را افزایش می‌دهد.

   نکات:

   • فضای کاملاً ایمن (بدون موانع) و ترجیحاً با کف نرم (مثل چمن یا تشک) انتخاب کنید.
   • تکنیک گرفتن را قبل از شروع تمرین کنید تا همه مطمئن باشند.
   • اگر کسی راحت نیست، اجبار نکنید؛ می‌تواند فقط در دایره کمک کند.
   • در گروه‌های بزرگ، چند دایره کوچک‌تر تشکیل دهید.
   • نسخه مجازی ممکن نیست، اما می‌توانید از فعالیت‌های اعتمادسازی جایگزین (مثل تماس چشمی) استفاده کنید.
   • ایمنی اولویت است؛ همیشه هوشیار باشید تا بید احساس امنیت کند.

   مثال:
   سارا به‌عنوان بید در وسط می‌ایستد و با چشم‌بند به سمت چپ متمایل می‌شود. گروه او را به‌آرامی می‌گیرد و به سمت دیگر هدایت می‌کند. بعد از چند دور، سارا می‌گوید: «اول ترسیدم، ولی حس کردم گروه واقعاً مراقبمه.» در دور بعدی، علی بید می‌شود و تجربه مشابهی دارد.