آلکسی‌تایمیا بهبودی از قطع ارتباط با احساسات

آلکسی‌تایمیا بهبودی از قطع ارتباط با احساسات

آلکسی‌تایمیا حالتی است که در آن فرد در تجربه، شناسایی و بیان احساسات خود با مشکل مواجه است. این حالت یک اختلال سلامت روان نیست، اما با اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)، اختلالات خوردن و شرایط مختلف دیگر ارتباط دارد.

افراد مبتلا به آلکسی‌تایمیا ممکن است در حفظ روابط و مشارکت در موقعیت‌های اجتماعی مشکل داشته باشند. آنها ممکن است به یک بیماری روانی همراه مانند افسردگی مبتلا باشند یا هیچ بیماری روانی قابل تشخیصی نداشته باشند. آلکسی‌تایمیا همچنین با اختلال طیف اوتیسم (ASD) مرتبط است.

آلکسی‌تایمیا چیست؟

آلکسی‌تایمیا یکی از اختلالات شخصیتی است که در آن فرد با دشواری در کنترل هیجانات خود روبرو می‌شود و واکنش‌های نامناسبی از خود نشان می‌دهد. آیا تا به حال با افرادی برخورد کرده‌اید که به نظر می‌رسد هیچ احساسی ندارند؟ در ظاهر، این افراد ممکن است سرد و بی‌تفاوت به نظر برسند، اما در واقع، آن‌ها از اختلالی به نام آلکسی‌تایمیا رنج می‌برند.

این افراد اغلب در شناسایی احساسات خود یا ابراز آن‌ها مشکل دارند و نمی‌توانند در موقعیت‌های گوناگون زندگی، پاسخ‌های عاطفی مناسبی ارائه دهند. حدود یک نفر از هر ده نفر ممکن است به اختلال آلکسی‌تایمیا مبتلا باشد.

یک دنیای جدید از اطلاعات منتظرته! برای کشف بیشتر، روی لینک کارگاه آموزشی درمان اختلال شخصیت کلیک کن.

آلکسی‌تایمیا چگونه ظاهر می‌شود؟

آلکسی‌تایمیا اصطلاحی جامع است که به مشکلات مرتبط با احساس و ابراز عواطف اشاره دارد. این واژه ریشه یونانی دارد و برای نخستین بار در نظریه‌های روان‌شناختی فروید به کار رفته است. افرادی که به این اختلال مبتلا هستند، از دیدگاه خود ممکن است در ابراز احساسات مشکلی نداشته باشند، اما معمولاً احساسات کمتری نسبت به همسالان خود تجربه می‌کنند و در نشان دادن همدلی با دیگران دچار چالش می‌شوند.

پیتر سیفنئوس، روانپزشک و استاد بازنشسته روانپزشکی در دانشکده پزشکی هاروارد، برای اولین بار در اوایل دهه ۱۹۷۰ آلکسی‌تایمیا را توصیف کرد. این واژه از زبان یونانی گرفته شده است: «اَ» به معنای فقدان، «لکسیس» به معنای واژه، و «تیموس» به معنای احساس — در مجموع به معنای نداشتن واژه‌هایی برای بیان احساسات است.

افراد مبتلا به آلکسی‌تایمیا

🔶در خودنگری یا مشاهده فرآیندهای ذهنی و عاطفی خود مشکل دارند.
🔶در مورد حس‌های بدنی مرتبط با احساسات دچار سردرگمی می‌شوند.
🔶در برقراری ارتباط عاطفی با دیگران مشکل دارند.

آلکسی‌تایمیا همچنین باعث می‌شود افراد در شناسایی و پاسخ به احساسات دیگران دچار مشکل شوند. این مسائل می‌توانند به دشواری‌هایی در محیط‌های اجتماعی و روابط بین‌فردی منجر شوند. بررسی تحقیقات در سال ۲۰۲۲ نشان می‌دهد که حدود ۱۰ درصد از جمعیت آلکسی‌تایمیا را تجربه می‌کنند. نویسندگان این بررسی همچنین اشاره کردند که این حالت ممکن است در مردان شایع‌تر از زنان باشد.

علائم و نشانه‌های آلکسی‌تایمیا

🔷دشواری در شناسایی احساسات
🔷مشکل در تمایز بین احساسات و حس‌های بدنی مرتبط با آنها
🔷توانایی محدود در بیان احساسات به دیگران
🔷مشکل در شناسایی و پاسخ به احساسات دیگران، از جمله لحن صدا و حالات چهره
🔷کمبود تخیل و فانتزی
🔷سبک تفکر منطقی و خشک که احساسات را در نظر نمی‌گیرد
🔷دشواری در مقابله با استرس
🔷رفتار کمتر نوع‌دوستانه نسبت به دیگران
🔷به نظر آمدن به‌عنوان فردی سرد، خشک و بی‌مزاح
🔷رضایت پایین از زندگی

علل آلکسی‌تایمیا

متخصصان هنوز علت دقیق آلکسی‌تایمیا را نمی‌دانند. برخی مطالعات نشان می‌دهند که ممکن است ناشی از یک یا چند مورد از عوامل زیر باشد:

🧠ژنتیک: تحقیقات قدیمی‌تر در سال ۲۰۰۷ بر روی دوقلوها نشان می‌دهد که آلکسی‌تایمیا یک جزء ژنتیکی دارد. افراد در صورتی که یکی از خویشاوندان نزدیکشان به این حالت مبتلا باشد، احتمال بیشتری برای ابتلا به آن دارند.

🧠عوامل محیطی: همان مطالعه دوقلوها نشان می‌دهد که عوامل محیطی نیز در آلکسی‌تایمیا نقش دارند. نمونه‌هایی از عوامل محیطی شامل سابقه ترومای کودکی، وجود یک بیماری جسمی یا روانی، یا عوامل اجتماعی-اقتصادی است.

🧠آسیب مغزی: تحقیقات قدیمی‌تر در سال ۲۰۱۷ گزارش می‌دهد که افرادی که به بخشی از مغز به نام اینسولای قدامی آسیب دیده‌اند، سطوح بالاتری از آلکسی‌تایمیا را تجربه می‌کنند.

علاوه بر این، بررسی تحقیقات در سال ۲۰۲۲ نشان می‌دهد که آلکسی‌تایمیا ممکن است در مردان شایع‌تر از زنان باشد.

دو نوع شایع اختلال آلکسی‌تایمیا

به طور کلی، اختلال آلکسی‌تایمیا به دو نوع تقسیم می‌شود: وضعیتی و شخصیتی. در ادامه، توضیح کوتاهی از هر کدام ارائه می‌شود:

آلکسی‌تایمیا وضعیتی

آلکسی‌تایمیا وضعیتی معمولاً علت خاصی دارد و به عنوان یک اختلال موقتی شناخته می‌شود. علت آن اغلب یک سانحه یا رویداد traumatic است. برای مثال، فرد ممکن است پس از یک تصادف رانندگی شدید، به آلکسی‌تایمیا وضعیتی مبتلا شود.

آلکسی‌تایمیا شخصیتی

آلکسی‌تایمیا شخصیتی بخشی از ویژگی‌های ذاتی شخصیت فرد است و به عنوان یک اختلال دائمی در نظر گرفته می‌شود. این مشکل معمولاً از رویدادهایی ناشی می‌شود که در دوران کودکی رخ می‌دهند؛ برای مثال، سوءاستفاده از فرد در کودکی یکی از دلایل اصلی بروز این اختلال است.

ارتباط با اوتیسم

آلکسی‌تایمیا ارتباط قوی‌ای با اختلال طیف اوتیسم (ASD) دارد. مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۸ نشان می‌دهد که حدود نیمی از افراد مبتلا به اوتیسم احتمالاً به آلکسی‌تایمیا مبتلا هستند. این حالت به‌ویژه در افرادی با اوتیسم پیچیده شایع‌تر است. تحقیقات قدیمی‌تر در سال ۲۰۱۶ پیشنهاد می‌کند که مشکلات اجتماعی و عاطفی که افراد مبتلا به اوتیسم تجربه می‌کنند، ممکن است ویژگی اوتیسم نباشد، بلکه ناشی از آلکسی‌تایمیای همراه باشد.

ارتباط با شرایط سلامت روان

آلکسی‌تایمیا معمولاً با برخی شرایط سلامت روان، از جمله افسردگی و اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) همراه است.

🟣افسردگی: بررسی‌ای در سال ۲۰۱۹ اشاره می‌کند که آلکسی‌تایمیا ممکن است با افسردگی، پرخاشگری و خودکشی ارتباط نزدیکی داشته باشد. با این حال، تحقیقات بیشتری برای درک این رابطه و نحوه عملکرد آن لازم است. مطالعه‌ای قدیمی‌تر در سال ۲۰۰۸ نشان می‌دهد که افرادی که به‌طور همزمان به اختلالات افسردگی و آلکسی‌تایمیا مبتلا هستند، احتمالاً علائم شدیدتری از افسردگی، روان‌پریشی و فوبیا نشان می‌دهند.

🟣اختلال استرس پس از سانحه (PTSD): متا-آنالیز سال ۲۰۱۹ نشان می‌دهد که افراد مبتلا به PTSD ممکن است ویژگی‌های آلکسی‌تایمیا را با نرخ بالاتری نسبت به افراد بدون PTSD داشته باشند. این ویژگی‌ها به‌ویژه در مردان و کهنه‌سربازان مبتلا به PTSD قابل توجه است. علاوه بر این، بررسی سیستماتیک سال ۲۰۲۱ نشان می‌دهد که حدود ۴۲ درصد از افراد مبتلا به PTSD دارای آلکسی‌تایمیای «بالینی مرتبط» هستند.

این تست بهت کمک میکنه بعد از هر اتفاقی چجوری باید باهاش برخورد کن همین الان روی لینک تست رایگان اختلال استرس پس از سانحه کلیک کن و انجامش بده!

🟣اختلال نقص توجه و بیش‌فعالی (ADHD): مطالعه‌ای قدیمی‌تر در سال ۲۰۱۳ روی ۵۰ کودک مبتلا به اختلال نقص توجه و بیش‌فعالی (ADHD) نشان‌دهنده ارتباطی بین آلکسی‌تایمیا و بیش‌فعالی و تکانشگری است، اگرچه این ارتباط با بی‌توجهی مشاهده نشد.

🟣اختلالات خوردن: بررسی‌ای قدیمی‌تر در سال ۲۰۱۷ نشان می‌دهد که در طیف اختلالات خوردن، افراد گزارش می‌دهند که در شناسایی یا توصیف احساسات خود مشکل دارند. علاوه بر این، تحقیقات سال ۲۰۱۴ سطوح بالاتر آلکسی‌تایمیا را با نتایج درمانی کمتر مطلوب برای اختلالات خوردن مرتبط می‌کند.

🟣سایر شرایط: تحقیقات آلکسی‌تایمیا را با شرایط دیگری مانند اسکیزوفرنی و بیماری‌های نورودژنراتیو، از جمله زوال عقل و بیماری پارکینسون، مرتبط می‌کند.

مدیریت و درمان آلکسی‌تایمیا

هیچ دستورالعمل رسمی برای درمان آلکسی‌تایمیا وجود ندارد. با این حال، فرد ممکن است بخواهد با یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی در مورد مدیریت شرایط همراه مانند افسردگی یا اوتیسم صحبت کند.
روان‌درمانی‌ها درمان رایجی برای شرایط سلامت روان هستند. نمونه‌هایی از این درمان‌ها شامل موارد زیر است:

✅درمان شناختی-رفتاری (CBT)
✅درمان دیالکتیکی-رفتاری (DBT)
✅درمان بین‌فردی (IPT)

زندگی با آلکسی‌تایمیا

آلکسی‌تایمیا، که از زبان یونانی گرفته شده و به معنای «عدم وجود واژه برای احساسات» است، یک مفهوم روان‌شناختی است که برای توصیف افرادی به کار می‌رود که در احساس کردن و بیان احساسات خود مشکل دارند. این حالت نشان‌دهنده کاهش توانایی، یا گاهی اوقات ناتوانی کامل، در ارتباط با سیگنال‌های عاطفی درونی است که بدن به فرد ارسال می‌کند.

اگر به آلکسی‌تایمیا مبتلا باشید، نه تنها در تشخیص احساسات خود مشکل دارید، بلکه در درک احساسات دیگران نیز دچار چالش می‌شوید. این می‌تواند باعث اضطراب اجتماعی شود، زیرا شما نمی‌توانید نشانه‌های غیرکلامی را بخوانید. ممکن است به نظر دیگران به‌عنوان فردی ناجور در اجتماع یا فاقد حس شوخ‌طبعی به نظر برسید.

حتی وقتی دیگران با مشکلات شما همدلی می‌کنند، شما نمی‌توانید آن را بپذیرید و ممکن است به‌طرز عجیبی خونسرد به نظر برسید. در عمق وجودتان، ممکن است فردی بسیار حساس و همدل باشید، اما به دلیل این مشکل خاص، دیگران ممکن است شما را به‌عنوان فردی سرد، منزوی و مغرور اشتباه بگیرند. در نتیجه، احتمال اینکه از انزوای اجتماعی و تنهایی رنج ببرید، بیشتر از دیگران است.

تشخیص آلکسی‌تایمیا

آلکسی‌تایمیا به‌خودی‌خود یک اختلال روانی محسوب نمی‌شود. این مفهوم ابتدا در سال ۱۹۷۶ توسط پیتر ای. سیفنئوس، روانپزشک و استاد دانشگاه هاروارد، وارد روانپزشکی شد. با این حال، حتی امروز اطلاعات کمی درباره علل زیربنایی و درمان‌های پیشنهادی وجود دارد. ابزارهای روان‌سنجی مختلفی برای شناسایی آلکسی‌تایمیا توسعه یافته‌اند، مانند مقیاس آلکسی‌تایمیای تورنتو ۲۰ (TAS-20، بگبی، پارکر و تیلور، ۱۹۹۴). بسته به نتایج ارزیابی اولیه، ممکن است انجام MRI برای بررسی هرگونه آسیب به اینسولای مغز پیشنهاد شود.

برخی عوامل اجتماعی-جمعیتی احتمال ابتلا به آلکسی‌تایمیا را افزایش می‌دهند. در حالی که تخمین زده می‌شود ۱۳ درصد از جمعیت به آلکسی‌تایمیا مبتلا هستند، شیوع آن در مردان (۱۷ درصد) تقریباً دو برابر زنان (۱۰ درصد) است. آلکسی‌تایمیا می‌تواند در دو سطح رخ دهد: به‌عنوان یک ویژگی اولیه و به‌عنوان یک حالت ثانویه. آلکسی‌تایمیای اولیه به این معناست که فرد با یک ناهنجاری ژنتیکی متولد شده که توانایی احساس، بیان احساسات و همدلی را مختل می‌کند.

همچنین با آسیب مغزی، به‌ویژه به اینسولای قدامی (مسئول پاسخ‌های حسی و حرکتی احشایی و واکنش‌های حسی جسمانی، به‌ویژه در صورت، زبان و اندام‌های فوقانی) مرتبط است. نقص مغزی می‌تواند یک بیماری مادرزادی یا نتیجه آسیبی باشد که بعداً در زندگی رخ می‌دهد. در ادبیات آلکسی‌تایمیا، «آلکسی‌تایمیای ثانویه» به‌عنوان واکنشی به بیماری جسمی یا تغییرات عمده و غیرعادی زندگی تعریف شده است (فری‌برگر، ۱۹۷۷). تحقیقات ارتباطاتی بین آلکسی‌تایمیا و سایر اختلالات یافته‌اند، از جمله:

✔️اختلال مصرف مواد
✔️اختلال استرس پس از سانحه
✔️اختلالات روان‌تنی
✔️اختلالات اضطرابی
✔️اختلالات افسردگی
✔️اختلالات خوردن
✔️اختلالات شخصیت
✔️اختلال وسواس فکری-عملی

آلکسی‌تایمیا و اوتیسم

ناتوانی فرد مبتلا به آلکسی‌تایمیا در تشخیص احساسات شدید (مانند سردرگمی یا خطر) در دیگران و عدم بیان احساسات خود باعث می‌شود که آلکسی‌تایمیا اغلب با اوتیسم اشتباه گرفته شود. اگرچه افراد در طیف اوتیسم به احتمال زیاد ویژگی‌های آلکسی‌تایمیا را نیز نشان می‌دهند، تحقیقات درباره همبستگی بین این دو وضعیت نتیجه‌گیری قطعی نداشته است. اجماع کنونی این است که آلکسی‌تایمیا اغلب همراه با اوتیسم رخ می‌دهد و توسط اوتیسم ایجاد نمی‌شود (یا برعکس).

آلکسی‌تایمیا و افسردگی

فرد مبتلا به آلکسی‌تایمیا دو برابر بیشتر احتمال دارد که افسردگی را نیز تجربه کند. اما در عین حال، تحقیقات نشان می‌دهد که با کاهش علائم افسردگی، علائم آلکسی‌تایمیا نیز کاهش می‌یابد. مشخص نیست که آیا آلکسی‌تایمیا علت افسردگی است یا نتیجه آن.

آلکسی‌تایمیا و تروما

افرادی که به اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) مبتلا هستند، احتمال بیشتری برای ابتلا به آلکسی‌تایمیا دارند. مطالعه‌ای روی کهنه‌سربازان ویتنام با اختلال استرس پس از سانحه نشان داد که ۴۱ درصد آنها آلکسی‌تایمیک بودند. بررسی مشابهی از بازماندگان هولوکاست نشان داد که افرادی که به PTSD مبتلا بودند، در مقایسه با افرادی که PTSD نداشتند، امتیازات بسیار بالاتری در تست آلکسی‌تایمیا داشتند.

آلکسی‌تایمیا و بیماری‌های عصبی

بیماران مبتلا به بیماری‌های عصبی مانند آسیب مغزی تروماتیک، سکته مغزی، دیستونی، بیماری هانتینگتون، مولتیپل اسکلروزیس، بیماری پارکینسون و صرع بیشتر احتمال دارد که آلکسی‌تایمیا را نشان دهند.

آلکسی‌تایمیا و ترومای عاطفی در کودکی

به احتمال زیاد، آلکسی‌تایمیا نتیجه اختلال در رشد عاطفی شما در سال‌های کودکی است. اگر والدین شما از بیماری‌های روانی رنج می‌بردند، از نظر عاطفی نابالغ یا سرد بودند، ممکن است نتوانسته باشند بازتاب و هماهنگی عاطفی مورد نیاز شما را فراهم کنند. آنها ممکن است ظرفیت محدودی برای احساس کردن داشته باشند و تحمل کمی برای احساسات نشان دهند، بنابراین وقتی شما سعی می‌کردید خودتان را بیان کنید، شما را سرکوب می‌کردند. اگر خودشان از نظر عاطفی باسواد نبودند، نمی‌توانستند بیان عاطفی سالم را برای شما الگوسازی کنند.

سخن پایانی

مهم است که درمانگر شما بتواند نه تنها معنای کلام عاطفی بودن، بلکه معنای اصیل بودن در یک رابطه را برای شما الگوسازی کند. در روابط سالم، احساسات یک‌بعدی نیستند. مطمئناً شادی، گرمی و محبت جنبه‌های ضروری یک رابطه هستند، اما احساساتی مانند ناامیدی، خشم و ناکامی نیز باید مجاز باشند. اگر درمانگر شما از نظر عاطفی مجهز یا آماده نباشد، ممکن است به‌طور غیرمستقیم شما را سرکوب کند یا برای ابراز این احساسات «منفی» تنبیه کند، و به این ترتیب به‌صورت ناکارآمد همان کاری را که والدینتان با شما کردند، تکرار کند.

از سوی دیگر، اگر بتوانید یک درمانگر بالغ و پرورش‌دهنده عاطفی پیدا کنید که با عدم قطعیت راحت باشد و بتواند طوفان‌های عاطفی که شما ایجاد می‌کنید را تحمل کند، توانایی شما برای ارتباط با خود و دیگران می‌تواند برای همیشه تغییر کند. قدرت و قاطعیت جدیدی که به دست می‌آورید می‌تواند به سایر جنبه‌های زندگی‌تان منتقل شود، و به شما امکان دهد روابط و صمیمیت‌های جدیدی بسازید، عشق بورزید و احساس دوست داشته شدن کنید، و در جهان کامل‌تر احساس زنده بودن کنید.

آلکسی‌تایمیا چیزی نیست که نتوانید تغییر دهید. شاید این برخلاف شهود به نظر برسد، اما به احتمال زیاد، آنچه زیر ظاهر آلکسی‌تایمیک گیر افتاده، روحی به‌شدت حساس و همدل است. اگر به خودتان فرصت دهید و با شجاعت در مسیر بازپس‌گیری حساسیت و شدت عاطفی خود قدم بردارید، مخزن زندگی در دسترس شماست.حرف‌هایی هست که باید شنیده شن، روانشناس مورد اعتمادتو تو کلینیک آنلاین روان هاب پیداش کن و وقت مشاورتو رزرو کن!