دیسلکسیا یا نارساخوانی راز پنهان پردازش زبانی

دیسلکسیا یا نارساخوانی راز پنهان پردازش زبانی

یکی از چالش‌های عمده‌ای که می‌تواند هم در دوران کودکی و هم در بزرگسالی، زندگی افراد را دشوار سازد، اختلالات یادگیری است. این اختلالات در واقع به عنوان وضعیت‌های عصبی رشدی شناخته می‌شوند که بر عملکردها و توانایی‌های گوناگون مرتبط با یادگیری تأثیر می‌گذارند و باعث می‌شوند فرد در هر سنی، برای فهم و پردازش اطلاعات متنوع با دشواری روبرو شود. این مسئله در پردازش اطلاعات می‌تواند به صورت‌های مختلفی ظاهر شود، مانند مشکلات در خواندن، نوشتن، تمرکز یا حتی حل مسائل ریاضی.

یکی از شایع‌ترین گونه‌های این اختلالات، اختلال یادگیری خواندن یا به عبارت علمی‌تر، دیسلکسیا (نارساخوانی) است. با این حال، اگر در این زمینه نگرانی دارید، مشورت با یک درمانگر یا روان‌پزشک گزینه‌ای مناسب خواهد بود. نارساخوانی یک اختلال یادگیری است که به دلیل مشکلات در شناسایی صداهای گفتاری و یادگیری ارتباط آن‌ها با حروف و کلمات (رمزگشایی) باعث دشواری در خواندن می‌شود. این اختلال که به عنوان ناتوانی در خواندن نیز شناخته می‌شود، نتیجه تفاوت‌های فردی در بخش‌هایی از مغز است که پردازش زبان را بر عهده دارند.

نارساخوانی به دلیل مشکلات در هوش، شنوایی یا بینایی ایجاد نمی‌شود. اکثر کودکان مبتلا به نارساخوانی می‌توانند با کمک معلم خصوصی یا برنامه‌های آموزشی تخصصی در مدرسه موفق شوند. حمایت عاطفی نیز نقش مهمی ایفا می‌کند. اگرچه درمانی برای نارساخوانی وجود ندارد، ارزیابی و مداخله زودهنگام بهترین نتیجه را به همراه دارد. گاهی اوقات نارساخوانی سال‌ها تشخیص داده نمی‌شود و تا بزرگسالی شناسایی نمی‌شود، اما هیچ‌گاه برای دریافت کمک دیر نیست.همچنین متونی روانشناس مورد اعتمادتو تو کلینیک آنلاین روان هاب پیداش کن و وقت مشاورتو رزرو کن!

اختلال یادگیری خواندن (دیسلکسیا) چیست؟

دیسلکسیا یا نارساخوانی، نوعی ناتوانی یادگیری است که خواندن و فعالیت‌های مرتبط با زبان را دشوارتر می‌سازد. این وضعیت ناشی از اختلالاتی در چگونگی پردازش نوشتار توسط مغز است که بر درک فرد از محتوای نوشتاری تأثیر می‌گذارد.

به بیان دیگر، نارساخوانی یک اختلال یادگیری به شمار می‌رود که با دشواری در خواندن همراه است و این دشواری از مشکلات در تشخیص صداهای گفتاری و یادگیری چگونگی ارتباط آن‌ها با حروف و کلمات (به اصطلاح رمزگشایی) سرچشمه می‌گیرد. دیسلکسیا، که به عنوان ناتوانی در خواندن نیز شناخته می‌شود، از تفاوت‌های فردی در نواحی مغزی مسئول پردازش زبان ناشی می‌شود.

بیشتر افراد در سنین کودکی به این اختلال نارساخوانی پی می‌برند و این مسئله معمولاً مادام‌العمر ادامه می‌یابد. این نوع نارساخوانی به عنوان “نارساخوانی رشدی” نیز نامیده می‌شود. دیسلکسیا زیرمجموعه‌ای از اختلالات یادگیری خاص است. نکته کلیدی در مورد این اختلال این است که نارساخوانی ربطی به کمبود هوش، مشکلات شنوایی یا بینایی ندارد.

متن انگلیسی: Dyslexia is a learning disability that disrupts how your brain processes written language. People with dyslexia have trouble with reading and related skills.

ترجمه متن: نارساخوانی یک ناتوانی یادگیری است که نحوه پردازش زبان نوشتاری مغز را مختل می‌کند. افراد مبتلا به نارساخوانی در خواندن و مهارت‌های مرتبط با آن مشکل دارند.

علائم اختلال یادگیری خواندن

علائم نارساخوانی ممکن است پیش از ورود کودک به مدرسه به سختی قابل تشخیص باشند، اما برخی نشانه‌های اولیه می‌توانند حاکی از وجود مشکل باشند. هنگامی که کودک به سن مدرسه می‌رسد، معلم او ممکن است اولین کسی باشد که متوجه مشکلی می‌شود. شدت این اختلال متفاوت است، اما معمولاً زمانی که کودک شروع به یادگیری خواندن می‌کند، این وضعیت آشکار می‌شود.

پیش از مدرسه

نشانه‌هایی که نشان‌دهنده خطر نارساخوانی در کودکان خردسال هستند شامل موارد زیر است:

⚠️دیر به حرف آمدن
⚠️یادگیری آهسته کلمات جدید
⚠️مشکلات در شکل‌دهی صحیح کلمات، مانند معکوس کردن صداها در کلمات یا اشتباه گرفتن کلماتی که صدای مشابه دارند
⚠️مشکل در به خاطر آوردن یا نام بردن حروف، اعداد و رنگ‌ها
⚠️دشواری در یادگیری قافیه‌های کودکانه یا بازی‌های قافیه‌ای

سنین مدرسه

هنگامی که کودک به مدرسه می‌رود، علائم نارساخوانی ممکن است آشکارتر شوند، از جمله:

⚠️خواندن در سطحی بسیار پایین‌تر از آنچه برای سن او انتظار می‌رود
⚠️مشکلات در پردازش و درک آنچه شنیده می‌شود
⚠️دشواری در یافتن کلمه مناسب یا پاسخ دادن به سؤالات
⚠️مشکل در به خاطر آوردن ترتیب چیزها
⚠️دشواری در دیدن (و گاهی شنیدن) شباهت‌ها و تفاوت‌ها در حروف و کلمات
⚠️ناتوانی در تلفظ کلمات ناآشنا
⚠️دشواری در هجی کردن
⚠️صرف زمان غیرمعمول طولانی برای انجام تکالیفی که شامل خواندن یا نوشتن هستند
⚠️اجتناب از فعالیت‌هایی که شامل خواندن می‌شوند

علائم نارساخوانی نوجوانان و بزرگسالان

علائم نارساخوانی در نوجوانان و بزرگسالان مشابه علائم در کودکان است. برخی از علائم شایع نارساخوانی در این گروه سنی شامل موارد زیر است:

⚠️دشواری در خواندن، از جمله خواندن با صدای بلند
⚠️خواندن و نوشتن کند و پرزحمت
⚠️مشکلات در هجی کردن
⚠️اجتناب از فعالیت‌هایی که شامل خواندن می‌شوند
⚠️تلفظ نادرست نام‌ها یا کلمات، یا مشکل در بازیابی کلمات
⚠️صرف زمان غیرمعمول طولانی برای انجام تکالیفی که شامل خواندن یا نوشتن هستند
⚠️دشواری در خلاصه کردن یک داستان
⚠️مشکل در یادگیری زبان خارجی
⚠️دشواری در حل مسائل ریاضی کلامی

علائم دیسلکسیا در بزرگسالان

⚠️خواندن با سرعت مناسب یا شرکت در فعالیت‌هایی که نیازمند مطالعه است
⚠️املا، حفظ کردن یا به‌خاطر سپردن کلمات
⚠️یادداشت‌برداری یا رونویسی
⚠️حل تمرین‌های ریاضی، یادگیری زبان‌های دیگر یا به‌خاطر سپردن اعدادی مانند رمز عبور یا کد پین
⚠️سازماندهی وظایف و رعایت مهلت‌های زمانی

انواع دیسلکسیا

کارشناسان دسته‌بندی‌های مختلفی برای این اختلال تعریف کرده‌اند. شناخت انواع دیسلکسیا به معلمان و مربیان این امکان را می‌دهد که استراتژی‌های ویژه‌ای برای پاسخ به نیازهای هر کودک طراحی کنند و به طور مؤثر از او حمایت نمایند.

1. دیسلکسیای واجی (Phonological Dyslexia)

افرادی که با دیسلکسیای واجی روبرو هستند، در رمزگشایی یا تولید صداهای کلمات دچار دشواری می‌شوند. این نوع دیسلکسیا شایع‌ترین گونه آن به شمار می‌رود.

2. دیسلکسیای نام‌برداری سریع (Rapid Naming Dyslexia)

افرادی که در نام‌برداری سریع از رنگ‌ها، اعداد یا حروف با مشکل مواجه می‌شوند، ممکن است به دیسلکسیای نام‌برداری سریع مبتلا باشند. این نوع دیسلکسیا اغلب با سرعت خواندن و پردازش اطلاعات خوانشی مرتبط است.

3. دیسلکسیای دوگانه (Double Deficit Dyslexia)

کسی که به دیسلکسیای دوگانه دچار است، در دو حوزه اصلی خواندن با چالش روبرو می‌شود. این دو حوزه معمولاً شامل نام‌برداری سریع و تشخیص صداها در داخل کلمات می‌شود.

4. دیسلکسیای سطحی (Surface Dyslexia)

فردی که به راحتی کلمات ناآشنا را تلفظ می‌کند، اما در شناسایی کلمات آشنا دچار مشکل می‌شود، احتمالاً به دیسلکسیای سطحی مبتلا است. کارشناسان باور دارند که مغز افراد مبتلا به این نوع دیسلکسیا نمی‌تواند شکل ظاهری یک کلمه را به سرعت شناسایی و پردازش کند.

5. دیسلکسیای بصری (Visual Dyslexia)

زمانی که کودکی در به خاطر سپردن آنچه روی یک صفحه دیده است، ناتوان است، ممکن است دیسلکسیای بصری داشته باشد. این اختلال بر پردازش اطلاعات بصری تأثیر می‌گذارد و مانع از دریافت تصویر کامل آنچه چشم‌ها مشاهده می‌کنند، توسط مغز می‌شود.

6. دیسلکسیای اولیه (Primary Dyslexia)

اگر دیسلکسیا از یک عامل ژنتیکی یا ارثی ناشی شود، به عنوان دیسلکسیای اولیه شناخته می‌شود. کودکانی که والدین‌شان به نارساخوانی مبتلا هستند، خطر بالاتری برای ابتلا به آن دارند.

7. دیسلکسیای ثانویه (Secondary Dyslexia)

وقتی اختلالات رشدی در مغز طی دوره بارداری رخ می‌دهد، ممکن است اختلال عصبی ایجاد شود که به دیسلکسیا منجر گردد.

8. دیسلکسیای اکتسابی (Acquired Dyslexia)

در صورتی که آسیب‌های مغزی یا بیماری‌های مرتبط با مغز بر نواحی مسئول پردازش زبان تأثیر بگذارند، دیسلکسیا ممکن است پدیدار شود. این نوع دیسلکسیا به عنوان دیسلکسیای ترومایی نیز نامیده می‌شود، زیرا از ضربه به سر ناشی می‌گردد و تنها نوعی است که علت مشخصی برای آن شناسایی شده است.

شدت و نوع اختلال	توضیحات

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد

اگرچه اکثر کودکان در مهدکودک یا کلاس اول آماده یادگیری خواندن هستند، کودکان مبتلا به نارساخوانی اغلب تا این زمان در یادگیری خواندن مشکل دارند. اگر سطح خواندن کودک شما پایین‌تر از آنچه برای سن او انتظار می‌رود است یا اگر سایر علائم نارساخوانی را مشاهده می‌کنید، با ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی خود صحبت کنید. هنگامی که نارساخوانی تشخیص داده نشود و درمان نشود، مشکلات خواندن در کودکی تا بزرگسالی ادامه می‌یابد.

علل اختلال نارساخوانی (دیسلکسیا)

دلیل دقیق اینکه چرا فردی به اختلال یادگیری خواندن مبتلا می‌شود، کاملاً شناخته‌شده نیست. به طور کلی، بروز این اختلال از تفاوت‌هایی در نواحی مغزی مرتبط با مهارت‌های خواندن ناشی می‌شود. در اغلب موارد، این وضعیت ریشه ژنتیکی دارد و اگر یکی از اعضای خانواده به آن مبتلا باشد، احتمال وقوع آن در سایر افراد خانواده نیز افزایش می‌یابد. به عبارت دیگر، سابقه خانوادگی دیسلکسیا یا دیگر اختلالات و ناتوانی‌های مرتبط با خواندن، نوشتن و یادگیری، خطر ابتلا به اختلال یادگیری خواندن را بالا می‌برد.

علاوه بر این، نظریه‌های گوناگونی وجود دارند که اختلالات متنوعی را به عنوان عوامل زمینه‌ساز نارساخوانی معرفی می‌کنند. برای نمونه، طبق یک نظریه، اختلال در سیستم بینایی می‌تواند منجر به دشواری در پردازش حروف و کلمات روی صفحه‌ای از متن شود و این امر می‌تواند یکی از علل احتمالی دیسلکسیا باشد. برخی پژوهشگران نیز اختلالات مخچه را با مشکلات شناختی و نارساخوانی مرتبط می‌دانند. حتی تحقیقات خاصی، تأثیر مسائل شنوایی مانند نقص اولیه در تشخیص صداهای کوتاه یا سریع‌التغییر، و اختلال در عملکرد سلول‌های مغناطیسی را بر بروز اختلال یادگیری خواندن مؤثر ارزیابی کرده‌اند.

متن انگلیسی: Dyslexia appears to be linked to certain genes that affect how the brain processes reading a language.

ترجمه متن: به نظر می‌رسد نارساخوانی با ژن‌های خاصی مرتبط است که بر نحوه پردازش خواندن و زبان مغز تأثیر می‌گذارد.

عوارض دیسلکسیا

نارساخوانی می‌تواند به مشکلات متعددی منجر شود، از جمله:

❌مشکلات یادگیری: از آنجا که خواندن مهارتی اساسی برای اکثر موضوعات درسی است، کودک مبتلا به نارساخوانی در اکثر کلاس‌ها در مقایسه با همسالان خود در موقعیت نامناسبی قرار دارد و ممکن است در همگام ماندن با آن‌ها مشکل داشته باشد.

❌مشکلات اجتماعی: اگر نارساخوانی درمان نشود، ممکن است به عزت نفس پایین، مشکلات رفتاری، اضطراب، پرخاشگری و کناره‌گیری از دوستان، والدین و معلمان منجر شود.

❌مشکلات در بزرگسالی: ناتوانی در خواندن و درک مطلب می‌تواند مانع از رسیدن کودکان به پتانسیل کامل خود در بزرگسالی شود. این موضوع می‌تواند اثرات منفی طولانی‌مدت آموزشی، اجتماعی و اقتصادی داشته باشد.

کودکانی که نارساخوانی دارند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به اختلال نقص توجه/بیش‌فعالی (ADHD) هستند و بالعکس. ADHD می‌تواند باعث مشکل در حفظ توجه شود. همچنین ممکن است باعث بیش‌فعالی و رفتارهای تکانشی شود که درمان نارساخوانی را دشوارتر می‌کند.

راه‌های درمانی

هیچ راه شناخته‌شده‌ای برای اصلاح تفاوت‌های مغزی که باعث نارساخوانی می‌شوند وجود ندارد. با این حال، تشخیص و ارزیابی زودهنگام برای تعیین نیازهای خاص و درمان مناسب می‌تواند موفقیت را بهبود بخشد. در بسیاری از موارد، درمان می‌تواند به کودکان کمک کند تا خوانندگان ماهری شوند.

تکنیک‌های آموزشی

نارساخوانی با استفاده از رویکردها و تکنیک‌های آموزشی خاص درمان می‌شود و هرچه مداخله زودتر آغاز شود، بهتر است. ارزیابی مهارت‌های خواندن، سایر مهارت‌های تحصیلی و سلامت روان کودک به معلمان او کمک می‌کند تا یک برنامه آموزشی فردی ایجاد کنند. معلمان ممکن است از تکنیک‌هایی که شامل شنوایی، بینایی و لامسه هستند برای بهبود مهارت‌های خواندن استفاده کنند.

کمک به کودک برای استفاده از چند حس برای یادگیری برای مثال، گوش دادن به یک درس ضبط‌شده و دنبال کردن شکل حروف و کلمات گفته‌شده با انگشت می‌تواند به پردازش اطلاعات کمک کند. درمان بر کمک به کودک شما برای موارد زیر متمرکز است:

✅یادگیری شناسایی و استفاده از کوچک‌ترین صداهای تشکیل‌دهنده کلمات (واج‌ها)
✅درک اینکه حروف و رشته‌های حروفی این صداها و کلمات را نشان می‌دهند (آواشناسی)
✅درک آنچه خوانده می‌شود (درک مطلب)
✅خواندن با صدای بلند برای بهبود دقت، سرعت و بیان در خواندن (روانی)
✅ساخت واژگان کلمات شناخته‌شده و قابل‌فهم

در صورت امکان، جلسات آموزشی با یک متخصص خواندن می‌تواند برای بسیاری از کودکان مبتلا به نارساخوانی مفید باشد. اگر کودک شما ناتوانی شدید در خواندن داشته باشد، ممکن است نیاز به جلسات آموزشی مکررتر باشد و پیشرفت ممکن است کندتر باشد.

برنامه آموزشی فردی

در ایالات متحده، مدارس موظف‌اند به طور قانونی اقداماتی برای کمک به کودکان مبتلا به نارساخوانی در مشکلات یادگیری‌شان انجام دهند. با معلم کودک خود در مورد برگزاری جلسه‌ای برای ایجاد یک برنامه ساختاریافته و مکتوب که نیازهای کودک شما را مشخص کند و چگونگی کمک مدرسه به موفقیت او را توضیح دهد، صحبت کنید. این برنامه به عنوان برنامه آموزشی فردی (IEP) شناخته می‌شود.

درمان زودهنگام

کودکانی که در مهدکودک یا کلاس اول کمک اضافی دریافت می‌کنند، اغلب مهارت‌های خواندن خود را به اندازه کافی بهبود می‌دهند تا در دبستان و دبیرستان موفق شوند. کودکانی که تا کلاس‌های بالاتر کمک دریافت نکنند، ممکن است در یادگیری مهارت‌های لازم برای خواندن خوب دچار مشکل شوند. آن‌ها احتمالاً از نظر تحصیلی عقب می‌مانند و ممکن است هرگز نتوانند به همسالان خود برسند.

کودکی با نارساخوانی شدید ممکن است هرگز خواندن را به آسانی انجام ندهد. اما کودک می‌تواند مهارت‌هایی را بیاموزد که خواندن را بهبود بخشد و استراتژی‌هایی را برای بهبود عملکرد تحصیلی و کیفیت زندگی توسعه دهد.

والدین چه می‌توانند کنند

شما نقش کلیدی در کمک به موفقیت کودک خود دارید. می‌توانید این اقدامات را انجام دهید:

✅مشکل را زود برطرف کنید: اگر مشکوک هستید که کودک شما نارساخوانی دارد، با ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی کودک خود صحبت کنید مداخله زودهنگام می‌تواند موفقیت را بهبود بخشد.

✅با کودک خود با صدای بلند بخوانید: بهتر است این کار را از زمانی که کودک خردسال است شروع کنید، اما هیچ‌گاه برای شروع دیر نیست معرفی کتاب‌ها به عنوان اسباب‌بازی برای نوزادان، سرگرمی، یادگیری و تعامل اجتماعی با مراقبان را تشویق می‌کند.

✅برای کودک خود داستان بخوانید: همچنین، سعی کنید با کودک خود به کتاب‌های صوتی گوش دهید وقتی کودک شما به اندازه کافی بزرگ شد، داستان‌ها را پس از شنیدن با هم بخوانید.

✅با مدرسه کودک خود همکاری کنید: با معلم در مورد چگونگی کمک مدرسه به موفقیت کودک خود صحبت کنید. شما بهترین حامی کودک خود هستید.

✅زمان خواندن را تشویق کنید: هر روز زمانی را برای خواندن با کودک خود اختصاص دهید. برای بهبود مهارت‌های خواندن، کودک باید تمرین کند کودک خود را به خواندن تشویق کنید تا مهارت‌هایش توسعه یابد. همچنین از کودک بخواهید با صدای بلند برای شما بخواند.

✅الگوی خواندن باشید: هر روز زمانی را برای خواندن چیزی برای خودتان در حالی که کودک شما می‌خواند اختصاص دهید این کار الگویی ایجاد می‌کند و از کودک شما حمایت می‌کند. به کودک خود نشان دهید که خواندن می‌تواند لذت‌بخش باشد.

یک دنیای جدید از اطلاعات منتظرته! برای کشف بیشتر، روی لینک کارگاه آموزشی اختلالات یادگیری کودکان کلیک کن.

بزرگسالان مبتلا به نارساخوانی چه می‌توانند کنند

موفقیت در اشتغال برای بزرگسالان مبتلا به نارساخوانی ممکن است دشوار باشد. برای کمک به دستیابی به اهداف خود:

صرف‌نظر از سن، به دنبال ارزیابی و کمک آموزشی برای خواندن و نوشتن باشید. در مورد آموزش‌های اضافی و امکانات معقول از کارفرما یا مؤسسه تحصیلی خود تحت قانون آمریکایی‌های دارای معلولیت سؤال کنید. مشکلات تحصیلی لزوماً به این معنا نیست که فرد مبتلا به نارساخوانی نمی‌تواند موفق شود. دانش‌آموزان توانمند مبتلا به نارساخوانی می‌توانند با منابع مناسب بسیار موفق باشند. بسیاری از افراد مبتلا به نارساخوانی خلاق و باهوش هستند و ممکن است در ریاضیات، علوم یا هنرها استعداد داشته باشند. برخی حتی مشاغل موفقی در زمینه نویسندگی دارند.

مقابله و حمایت عاطفی

حمایت عاطفی و فرصت‌های موفقیت در فعالیت‌هایی که شامل خواندن نیستند، برای کودکان مبتلا به نارساخوانی مهم است. اگر کودک شما نارساخوانی دارد:

✅حمایت‌گر باشید: مشکل در یادگیری خواندن ممکن است عزت نفس کودک شما را تحت تأثیر قرار دهد. حتماً عشق و حمایت خود را ابراز کنید. با ستایش از استعدادها و نقاط قوت کودک خود، او را تشویق کنید. با کارکنان مدرسه صحبت کنید تا خدمات و حمایت لازم برای موفقیت کودک شما فراهم شود.

✅با کودک خود صحبت کنید: به کودک خود توضیح دهید که نارساخوانی چیست و این یک شکست شخصی نیست. درک این موضوع می‌تواند به کودک شما کمک کند تا بهتر با داشتن یک ناتوانی یادگیری کنار بیاید.
اقداماتی برای یادگیری کودک در خانه انجام دهید. مکانی تمیز، آرام و منظم برای مطالعه کودک فراهم کنید و

✅زمانی برای مطالعه تعیین کنید: همچنین، مطمئن شوید که کودک شما به اندازه کافی استراحت می‌کند و وعده‌های غذایی منظم و سالم می‌خورد.

✅زمان استفاده از صفحه‌نمایش را محدود کنید: زمان استفاده از صفحه‌نمایش الکترونیکی را هر روز محدود کنید و از زمان اضافی برای تمرین خواندن استفاده کنید.

✅با معلمان کودک خود در تماس باشید: مرتباً با معلمان صحبت کنید تا مطمئن شوید کودک شما در مسیر درست قرار دارد. در صورت نیاز، مطمئن شوید که کودک شما برای آزمون‌هایی که نیاز به خواندن دارند، زمان اضافی دریافت می‌کند. از معلم بپرسید که آیا ضبط درس‌های روزانه برای پخش بعدی به کودک شما کمک می‌کند یا خیر.

✅به یک گروه حمایتی بپیوندید: این کار می‌تواند به شما کمک کند تا با والدینی که کودکانشان با ناتوانی‌های یادگیری مشابه روبرو هستند در تماس باشید. گروه‌های حمایتی می‌توانند اطلاعات مفید و حمایت عاطفی ارائه دهند. از ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی یا متخصص خواندن کودک خود بپرسید که آیا گروه‌های حمایتی در منطقه شما وجود دارند یا خیر.

عوامل خطر در ایجاد نارساخوانی (دیسلکسیا)

چندین عامل خطر می‌توانند در ایجاد نارساخوانی نقش داشته باشند. این عوامل شامل موارد زیر هستند (اما به این‌ها محدود نمی‌شوند):

🧠قرار گرفتن در معرض مواد سمی: سموم موجود در هوا و آب می‌توانند خطر ابتلا به نارساخوانی را افزایش دهند. این موضوع به‌ویژه در مورد فلزات سنگین (مانند سرب یا منگنز)، نیکوتین و برخی مواد شیمیایی مورد استفاده به‌عنوان بازدارنده‌های شعله صادق است.

🧠عدم دسترسی به مواد خواندنی: خطر ابتلا به نارساخوانی در کودکانی که در خانواده‌هایی بزرگ می‌شوند که خواندن تشویق نمی‌شود یا مواد خواندنی کمتر در دسترس است، بالاتر است.

🧠محدودیت‌های محیط یادگیری: کودکانی که در مدرسه یا محیط‌های مشابه از حمایت یادگیری کمتری برخوردارند، احتمال بیشتری دارد که به نارساخوانی مبتلا شوند.

نارساخوانی چگونه تشخیص داده می‌شود؟

آلیسون پور، متخصص گفتاردرمانی (CCC-SLP)، توضیح می‌دهد که نارساخوانی چیست و چگونه تشخیص داده می‌شود. اگرچه نارساخوانی به دلیل تفاوت‌هایی در مغز ایجاد می‌شود، هیچ آزمایش خون یا غربالگری آزمایشگاهی نمی‌تواند آن را تشخیص دهد. در عوض، ارزیابی دقیق و آزمایش نشانه‌های شایع، فرد مبتلا به این مشکل خواندن را شناسایی می‌کند. آزمایش برای نارساخوانی باید موارد زیر را بررسی کند:

✔️رمزگشایی (خواندن کلمات ناآشنا با تلفظ آن‌ها)
✔️مهارت‌های زبان گفتاری
✔️روانی در خواندن و درک مطلب
✔️هجی کردن
✔️واژگان
✔️تشخیص کلمات

هیچ آزمایش واحدی برای تشخیص نارساخوانی وجود ندارد. عوامل متعددی در نظر گرفته می‌شوند، از جمله:

✅رشد، مسائل آموزشی و سابقه پزشکی کودک: ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی احتمالاً سؤالاتی در مورد این زمینه‌ها از شما خواهد پرسید. همچنین، او می‌خواهد در مورد شرایطی که در خانواده وجود دارند، از جمله نارساخوانی یا هر نوع ناتوانی یادگیری دیگر، بداند.

✅پرسشنامه‌ها: ممکن است از کودک، مراقبان یا معلمان خواسته شود پرسشنامه‌هایی را پر کنند. ممکن است از کودک شما خواسته شود تست‌هایی برای شناسایی توانایی‌های خواندن و زبان انجام دهد.

✅آزمایش‌های بینایی، شنوایی و مغز (عصب‌شناختی): این آزمایش‌ها می‌توانند مشخص کنند که آیا اختلال دیگری باعث مشکلات خواندن کودک شما شده یا به آن اضافه می‌کند.

✅ارزیابی روان‌شناختی: ارائه‌دهنده ممکن است از شما و کودکتان سؤالاتی بپرسد تا سلامت روان کودک را بهتر درک کند. این کار می‌تواند مشخص کند که آیا مشکلات اجتماعی، اضطراب یا افسردگی توانایی‌های کودک را محدود می‌کنند.

✅آزمایش‌های خواندن و سایر مهارت‌های تحصیلی: کودک شما ممکن است مجموعه‌ای از تست‌های آموزشی را انجام دهد و فرآیند و کیفیت مهارت‌های خواندن او توسط یک متخصص خواندن تحلیل شود.

چه زمانی باید کودکم را برای نارساخوانی آزمایش کنم؟

معمولاً آزمایش زودهنگام برای ناتوانی‌های یادگیری بهترین نتیجه را دارد. با تشخیص زودهنگام، کودک شما می‌تواند زودتر یادگیری استراتژی‌های جدید خواندن را آغاز کند. بسیاری از کودکان پیش از کلاس سوم مشکلات خواندن را نشان می‌دهند، اما با افزایش سن، نیازهای خواندن افزایش می‌یابد و مهم است که هرگونه اختلال یادگیری را در اسرع وقت تشخیص دهید. مدرسه کودک شما ممکن است ارزیابی برای ناتوانی‌های یادگیری با یک روان‌شناس آموزشی معتبر را توصیه کند. از مدیریت مدرسه برای یافتن یک متخصص در دسترس کمک بخواهید.

چگونه می‌توانم از نارساخوانی پیشگیری کنم؟

نارساخوانی قابل پیشگیری نیست، اما اغلب با استراتژی‌های مختلف برای یادگیری و خواندن قابل مدیریت است. شما باید:

✔️اگر متوجه نشانه‌های اولیه نارساخوانی شدید، با یک ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی صحبت کنید.

✔️با مدرسه کودک خود برای تدوین یک برنامه آموزشی فردی همکاری کنید.

✔️از سلامت روان کودک خود نیز حمایت کنید و در صورت تجربه اضطراب یا سایر مشکلات مرتبط با نارساخوانی، مراقبت‌های سلامت روان را در نظر بگیرید.

✔️با مدرسه فرزندتان برای تدوین یک برنامه آموزشی شخصی‌سازی‌شده همکاری نمایید.

✔️سلامت روانی فرزندتان را نیز تقویت کنید و اگر او با اضطراب یا مشکلات دیگری مرتبط با نارساخوانی مواجه شد، گزینه‌های مراقبت‌های روان‌درمانی را بررسی نمایید.

✔️حفظ بارداری سالم و به حداقل رساندن خطرات مرتبط با تولد نیز می‌تواند از بروز نارساخوانی ثانویه جلوگیری کند.

زندگی با نارساخوانی به چه معناست؟

یک باور غلط رایج این است که نارساخوانی یک بیماری است. باور غلط دیگر این است که فرد مبتلا به نارساخوانی هوش کمتری دارد. هر دوی این ایده‌ها نادرست هستند. در واقع، تحقیقات هیچ ارتباطی بین هوش و نارساخوانی نشان نمی‌دهند.

بسیاری از افراد مبتلا به نارساخوانی در زمینه‌های مورد علاقه خود به موفقیت‌های بالایی دست می‌یابند. ابتلا به نارساخوانی به این معناست که خواندن برای شما دشوار است، نه اینکه ناتوان یا تنبل هستید. یافتن تکنیک‌هایی برای مدیریت نارساخوانی برای یادگیری موفق و عزت نفس حیاتی است. درک کنید که داشتن نارساخوانی نشان‌دهنده هوش پایین نیست.

آیا با وجود نارساخوانی (اختلال دیسلکسیا) می‌توان موفق بود؟

بله. اگرچه نارساخوانی برای بسیاری از مبتلایان چالش‌هایی ایجاد می‌کند، افراد موفق و برجسته‌ای که نارساخوانی دارند کم نیستند. برخی از نمونه‌های افراد مشهور یا بسیار موفق که نارساخوانی دارند عبارتند از:

✔️جنیفر آنیستون (بازیگر، تهیه‌کننده)
✔️ریچارد برانسون (کارآفرین، تاجر و خیر)
✔️شر (خواننده)
✔️اندرسون کوپر (روزنامه‌نگار)
✔️تام کروز (بازیگر)
✔️آماندا گورمن (شاعر)
✔️سلما هایک (بازیگر، کارگردان)
✔️تام هالند (بازیگر)
✔️اروین “مجیک” جانسون (ورزشکار)
✔️کیانو ریوز (بازیگر، خیر، ناشر)
✔️اکتاویا اسپنسر (بازیگر، نویسنده)
✔️استیون اسپیلبرگ (کارگردان)
✔️تیم تبو (ورزشکار)
✔️هنری وینکلر (بازیگر)

کلام پایانی

ابتلا به اختلال یادگیری خواندن یا نارساخوانی (دیسلکسیا) در هر مرحله‌ای از زندگی می‌تواند حس ناامیدی یا خجالت را به همراه بیاورد. برای کودکان، این مسئله اغلب به منبع اصلی ترس یا نگرانی تبدیل می‌شود، به ویژه زمانی که ندانند چرا در کاری که دیگران به راحتی انجام می‌دهند، با سختی روبرو هستند. اگر شما یا فرزندتان به نارساخوانی مبتلا هستید، ضروری است که به خاطر بسپارید این وضعیت بسیار رایج است. همچنین، این به هیچ وجه نشان‌دهنده هوش پایین، عدم انگیزه یا تنبلی نیست.

این صرفاً تفاوت در چگونگی عملکرد مغز شماست که چالش‌هایی ایجاد می‌کند، اما نباید مانعی برای رسیدن به اهداف‌تان باشد. فرآیند خواندن فرآیندی پیچیده است. مغز ما باید حروف را به صداها پیوند بزند، این صداها را در توالی صحیح قرار دهد و کلمات را به جملات و پاراگراف‌هایی تبدیل کند که بتوانیم آن‌ها را بخوانیم و بفهمیم. افراد مبتلا به نارساخوانی در همخوانی حروفی که روی صفحه مشاهده می‌کنند با صداهایی که این حروف و ترکیب‌های آن‌ها تولید می‌کنند، با دشواری مواجه می‌شوند.

وقتی این مرحله با مشکل روبرو شود، تمام مراحل بعدی نیز دشوارتر می‌گردند. کودکان و بزرگسالان مبتلا به دیسلکسیا در دستیابی به خواندن روان، هجی کردن درست کلمات، یادگیری زبان‌های خارجی و مواجهه با چالش‌های مشابه تلاش می‌کنند، اما این دشواری‌ها هیچ ارتباطی با سطح هوش کلی‌شان ندارد. در حقیقت، نارساخوانی به معنای مشکلی غیرمنتظره در خواندن برای فردی است که پتانسیل خواننده‌ای بسیار ماهر را دارد. در حالی که افراد مبتلا به نارساخوانی با تأخیر در خواندن دست و پنجه نرم می‌کنند، اغلب برخلاف تصور عمومی، متفکرانی چابک و خلاق با مهارت‌های استدلال قدرتمند هستند.