مبارزه با فیبرومیالژیا خستگی نامرئی مزمن
فیبرومیالژیا یک اختلال مزمن است که باعث درد گسترده عضلانی، خستگی شدید، مشکلات خواب و اختلالات شناختی میشود. علل آن ناشناخته است، اما عوامل ژنتیکی، استرس و عفونتها نقش دارند. درمان شامل ورزش، رژیم غذایی، دارو و مدیریت استرس است و هیچ درمانی قطعی ندارد.

مبارزه با فیبرومیالژیا خستگی نامرئی مزمن
فیبرومیالژیا یک بیماری مزمن است که با درد گسترده و حساسیت در عضلات، رباطها و تاندونها در سراسر بدن شناخته میشود. افراد مبتلا به این بیماری معمولاً علاوه بر درد، با علائمی مانند خستگی، مشکلات خواب، اختلالات شناختی (معروف به “مه مغزی” یا فیبروفوگ) و حساسیت بیش از حد به درد مواجه هستند. علت دقیق فیبرومیالژیا هنوز ناشناخته است، اما به نظر میرسد ترکیبی از عوامل ژنتیکی، محیطی و روانی در ایجاد آن نقش داشته باشد.
این بیماری طولانیمدت است و علائم آن ممکن است در دورههایی شدت یابد یا به حالت بهبودی موقت برود. در حال حاضر، درمان قطعی برای فیبرومیالژیا وجود ندارد، اما درمانهایی مانند دارو، تغییرات سبک زندگی و فیزیوتراپی میتوانند به کاهش علائم و بهبود کیفیت زندگی کمک کنند. فیبرومیالژیا (Fibromyalgia) یک بیماری مزمن است که باعث ایجاد درد، سفتی و حساسیت در عضلات، تاندونها و مفاصل میشود.
این بیماری معمولاً با علائمی مانند خستگی مزمن، مشکلات خواب، اضطراب، افسردگی و اختلالات گوارشی همراه است. اگرچه علت دقیق این بیماری مشخص نیست و درمانی قطعی برای آن وجود ندارد، اما استفاده از داروها و روشهای درمانی دیگر میتواند به مدیریت علائم کمک کند.
حدود ۴ میلیون بزرگسال در ایالات متحده، یعنی حدود ۲ درصد، به فیبرومیالژیا مبتلا هستند. بیشتر موارد در زنان تشخیص داده میشود، اما کودکان نیز ممکن است مبتلا شوند. برخی از انگهایی که پیشتر درباره فیبرومیالژیا وجود داشت کاهش یافته، اما درمان آن همچنان چالشبرانگیز است. داروها، درمان و تغییرات سبک زندگی میتوانند به مدیریت علائم و بهبود کیفیت زندگی کمک کنند. ممکن است دورههایی از بهبودی را تجربه کنید که در آن درد و خستگی شما کاهش مییابد.
فیبرومیالژیا چیست؟
فیبرومیالژیا یک بیماری مزمن و پیچیده در حوزه مغز و اعصاب است که ویژگی اصلی آن درد گسترده عضلانی و اسکلتی در سراسر بدن است. بیماران معمولاً در نقاط حساس مانند گردن، کمر، شانهها و لگن احساس درد و سفتی در عضلات، تاندونها و مفاصل میکنند. این علائم جسمی اغلب با خستگی مزمن و اختلالات خواب همراه است، بهطوری که بیماران از کمبود انرژی، مشکل در به خواب رفتن یا نداشتن خواب باکیفیت شبانه شکایت دارند.
انواع فیبرومیالژیا
انواع بیماری فیبرومیالژیا | توضیحات |
---|
فیبرومیالژیا اولیه | شایعترین و متداولترین فرم فیبرومیالژیا است و علت مشخصی ندارد. |
فیبرومیالژیا ثانویه | در اثر سایر بیماریهایی مانند آرتریت روماتوئید، لوپوس یا آسیب عصبی ایجاد میشود. |
فیبرومیالژیا موضعی | در این نوع، درد در ناحیه خاصی از بدن مانند گردن، کمر یا شانهها مشاهده میشود. |
فیبرومیالژیا منتشر | در این نوع، درد در اکثر نقاط بدن و مفاصل وجود دارد. |
فیبرومیالژیای تحریکپذیر | در این نوع، فرد به محرکهای محیطی مانند استرس یا ضربه بیش از حد واکنش نشان میدهد. |
علائم بیماری فیبرومیالژیا
فیبرومیالژیا باعث ایجاد مناطقی از درد میشود که امروزه به عنوان «مناطق درد» شناخته میشوند.
برخی از این مناطق با نقاط حساس یا نقاط ماشهای که به طور سنتی شناخته شدهاند، همپوشانی دارند. با این حال، برخی از نقاط حساس قدیمی در این مناطق درد گنجانده نمیشوند. درد به صورت یک درد مستمر و کسلکننده احساس میشود.
متخصصان مراقبتهای بهداشتی در صورتی که شما در چهار مورد از پنج منطقه درد مشخصشده در معیارهای تشخیصی فیبرومیالژیا (بازنگری ۲۰۱۶) درد عضلانی-اسکلتی داشته باشید، به تشخیص فیبرومیالژیا فکر میکنند. معیارهای تشخیصی کنونی، درد فیبرومیالژیا را به عنوان درد چندنقطهای توصیف میکنند، در حالی که معیارهای تشخیصی سال ۱۹۹۰، درد فیبرومیالژیا را به عنوان درد مزمن گسترده تعریف میکردند. اکنون فرآیند تشخیص بر شدت درد و نواحی درد عضلانی-اسکلتی تمرکز دارد، در حالی که در گذشته، مدت زمان درد نقطه کانونی تشخیص بود.
⚠️خستگی
⚠️مشکل در خوابیدن
⚠️خواب غیرترمیمی (خواب طولانی بدون احساس استراحت)
⚠️سردرد
⚠️مشکل در تمرکز یا توجه
⚠️خشکی چشم
⚠️بثورات پوستی
⚠️خارش
⚠️درد یا ناراحتی کسلکننده در پایین شکم
⚠️مشکلات مثانه، مانند سیستیت بینابینی
⚠️افسردگی
⚠️اضطراب
این بیماری میتواند بر احساسات و سلامت جسمی شما تأثیر بگذارد.
مه مغزی در فیبرومیالژیا
مه مغزی یا «فیبرو فاگ» اصطلاحی است که برخی افراد برای توصیف احساس گنگی و مبهم خود استفاده میکنند. نشانههای مه مغزی شامل:
⚠️فراموشی
⚠️مشکل در تمرکز
⚠️دشواری در هشیار ماندن
بر اساس یک مرور ادبیات در سال ۲۰۱۵، برخی افراد مه مغزی ناشی از فیبرومیالژیا را آزاردهندهتر از درد جسمی میدانند.
درباره مه مغزی چی میدونی؟ میخوای بیشتر اطلاعات داشته باشه همین الان روی لینک 17 علت اصلی مه مغزی که باید بدانید کلیک کن!
درد فیبرومیالژیا چگونه است؟
درد، ویژگی اصلی فیبرومیالژیا است. این درد در عضلات و سایر بافتهای نرم بدن احساس میشود.
درد میتواند از یک ناراحتی خفیف تا یک ناراحتی شدید و تقریباً غیرقابل تحمل متغیر باشد. شدت آن میتواند بر توانایی شما برای کنار آمدن با کارهای روزمره تأثیر بگذارد.
🔴درد قفسه سینه: وقتی درد فیبرومیالژیا در قفسه سینه باشد، ممکن است شبیه درد حمله قلبی احساس شود. درد قفسه سینه در فیبرومیالژیا در غضروفی که دندهها را به استخوان جناغ متصل میکند، متمرکز است. این درد ممکن است به شانهها و بازوها گسترش یابد. درد قفسه سینه فیبرومیالژیا ممکن است به صورت زیر احساس شود:
🔴تیز
🔴خنجری
🔴سوزاننده
🔴شبیه به احساس تنگی نفس (که نشانهای از حمله قلبی نیز هست)
🔴درد کمر: کمر یکی از شایعترین نقاطی است که درد را احساس میکنید. بسیاری از افراد در مقطعی از زندگی خود کمردرد را تجربه میکنند. اگر کمر شما درد میکند، ممکن است مشخص نباشد که آیا فیبرومیالژیا مقصر است یا بیماری دیگری مانند آرتریت یا کشیدگی عضلانی.
علائم دیگری مانند مه مغزی و خستگی میتوانند به فیبرومیالژیا به عنوان علت اشاره کنند. همچنین ممکن است ترکیبی از فیبرومیالژیا و آرتریت داشته باشید. داروهایی که برای تسکین سایر علائم فیبرومیالژیا مصرف میکنید، میتوانند به کاهش درد کمر نیز کمک کنند. تمرینات کششی و تقویتی میتوانند از عضلات و سایر بافتهای نرم کمر حمایت کنند.
🔴درد پا: ممکن است درد فیبرومیالژیا را در عضلات و بافتهای نرم پاهای خود احساس کنید. درد پا ناشی از فیبرومیالژیا ممکن است شبیه سفتی آرتریت یا درد کشیدگی عضلانی باشد. این درد میتواند عمیق، سوزاننده یا ضرباندار توصیف شود. گاهی اوقات فیبرومیالژیا در پاها شبیه بیحسی یا گزگز است.
ممکن است احساس خزیدن چیزی روی پوست داشته باشید. میل غیرقابل کنترل به حرکت دادن پاها نشانه سندرم پاهای بیقرار است که میتواند با فیبرومیالژیا همپوشانی داشته باشد. خستگی گاهی در پاها نیز بروز میکند. اندامهای شما ممکن است سنگین به نظر برسند، گویی با وزنهای نگه داشته شدهاند.
درمان بیماری فیبرومیالژیا
در حال حاضر هیچ درمانی برای فیبرومیالژیا وجود ندارد. در عوض، درمان بر کاهش علائم و بهبود کیفیت زندگی با استفاده از داروها، استراتژیهای خودمراقبتی و تغییرات سبک زندگی تمرکز دارد. همچنین ممکن است بخواهید از حمایت و راهنمایی استفاده کنید، مانند پیوستن به گروههای حمایتی یا مراجعه به درمانگر.
داروهای برای تسکین درد فیبرومیالژیا
داروها میتوانند درد را تسکین دهند و به خواب بهتر کمک کنند. داروهای رایج برای فیبرومیالژیا شامل مسکنها، داروهای ضدتشنج و ضدافسردگیها هستند.
✔️مُسکنها: درد فیبرومیالژیا میتواند به اندازهای ناراحتکننده و مداوم باشد که در برنامه روزانه شما اختلال ایجاد کند. با یک متخصص مراقبتهای بهداشتی درباره راههای مدیریت درد صحبت کنید. اگر درد شما خفیف است، میتوانید از مسکنهای بدون نسخه مانند:
✔️استامینوفن (تایلنول)
✔️آسپیرین
✔️ایبوپروفن (ادویل، موترین)
✔️ناپروکسن (آلو، ناپروسین)
استفاده کنید. این داروها میتوانند سطح درد را کاهش دهند، ناراحتی را کم کنند و به شما کمک کنند تا وضعیت خود را بهتر مدیریت کنید. همچنین ممکن است به خواب بهتر کمک کنند. بسیاری از این داروها التهاب را نیز کاهش میدهند. اگرچه التهاب نشانه اصلی فیبرومیالژیا نیست، اما اگر بیماری مرتبطی مانند آرتریت روماتوئید داشته باشید، ممکن است التهاب را تجربه کنید.
✔️ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs): توجه داشته باشید که داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) عوارض جانبی دارند. در صورت استفاده طولانیمدت، که معمولاً در مدیریت بیماریهای مزمن دردناک رایج است، احتیاط توصیه میشود. اپیوئیدها نیز برای تسکین درد تجویز شدهاند، اما تحقیقات نشان ندادهاند که این داروها در طولانیمدت مؤثر باشند. همچنین دوز داروهای مخدر معمولاً به سرعت افزایش مییابد که میتواند برای افرادی که این داروها برایشان تجویز شده، خطراتی برای سلامتی ایجاد کند.
✔️ترامادول (اولترام): یکی از اپیوئیدهایی است که بیشترین ارتباط را با تسکین فیبرومیالژیا دارد. با این حال، برخی کارشناسان آن را یک اپیوئید سنتی نمیدانند و فواید احتمالی آن برای فیبرومیالژیا ممکن است به دلیل اثر مهارکننده بازجذب سروتونین-نوراپینفرین (SNRI) باشد. بر اساس یک مطالعه در سال ۲۰۲۰، شواهد کافی برای حمایت یا رد استفاده از ترامادول در فیبرومیالژیا وجود ندارد. تحقیقات بیشتری در مورد اپیوئیدها مورد نیاز است.
✔️داروهای ضدتشنج: پرگابالین (لیریکا)، یک داروی ضدتشنج، اولین دارویی بود که سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) برای فیبرومیالژیا تأیید کرد. این دارو از ارسال سیگنالهای درد توسط سلولهای عصبی جلوگیری میکند. گاباپنتین (نورونتین) برای درمان صرع طراحی شده است، اما ممکن است به کاهش علائم در افراد مبتلا به فیبرومیالژیا کمک کند. گاباپنتین برای درمان فیبرومیالژیا تأیید FDA نشده و به عنوان یک داروی غیرمجاز (off-label) در نظر گرفته میشود.
✔️استفاده غیرمجاز از داروها: استفاده غیرمجاز به این معناست که دارویی که توسط FDA برای یک منظور تأیید شده، برای منظور دیگری که هنوز تأیید نشده استفاده میشود. با این حال، پزشک میتواند دارو را برای آن منظور تجویز کند، زیرا FDA آزمایش و تأیید داروها را تنظیم میکند، اما نحوه استفاده پزشکان از داروها برای درمان بیماران را تنظیم نمیکند. بنابراین پزشک شما میتواند دارویی را به هر شکلی که فکر میکند برای مراقبت از شما مناسب است تجویز کند.
✔️داروهای ضدافسردگی: داروهای ضدافسردگی مانند دولوکستین (سیمبالتا) و میلناسیپران (ساولا) گاهی برای درمان درد و خستگی ناشی از فیبرومیالژیا استفاده میشوند. این داروها ممکن است با متعادل کردن انتقالدهندههای عصبی به بهبود خواب کمک کنند. FDA هر دو داروی دولوکستین و میلناسیپران را برای درمان فیبرومیالژیا تأیید کرده است.
✔️سایر داروها: داروهای دیگری که برای درمان فیبرومیالژیا تأیید FDA نشدهاند، مانند داروهای کمک به خواب، میتوانند به علائم خاص کمک کنند. شلکنندههای عضلانی که زمانی استفاده میشدند، دیگر توصیه نمیشوند. محققان همچنین در حال بررسی چند درمان تجربی هستند که ممکن است در آینده به افراد مبتلا به فیبرومیالژیا کمک کند.
درمانهای طبیعی برای فیبرومیالژیا
اگر داروها علائم شما را به طور کامل تسکین ندهند، میتوانید به دنبال گزینههای جایگزین باشید.
بسیاری از درمانهای طبیعی بر کاهش استرس و درد تمرکز دارند و میتوانند به شما کمک کنند تا از نظر ذهنی و جسمی احساس بهتری داشته باشید. این درمانها را میتوانید به تنهایی یا همراه با درمانهای پزشکی سنتی استفاده کنید. درمانهای طبیعی برای فیبرومیالژیا شامل:
✅کاردرمانی و فیزیوتراپی، که قدرت شما را بهبود میبخشد و استرس روی بدن را کاهش میدهد
✅طب سوزنی
✅ماساژ درمانی
✅مدیتیشن
✅یوگا (با احتیاط در صورت ابتلا به بیشحرکتی مفاصل)
✅تایچی
✅ورزش
✅تکنیکهای کاهش استرس
✅رژیم غذایی متعادل و مغذی
✅۵-هیدروکسیتریپتوفان (۵-HTP)، یک اسید آمینه
درمان میتواند استرسی که علائم فیبرومیالژیا را تحریک میکند کاهش دهد. گروهدرمانی ممکن است مقرونبهصرفهترین گزینه باشد و فرصتی برای ملاقات با دیگرانی که شرایط مشابهی دارند فراهم کند.
درمان فردی نیز در صورت تمایل به کمک یکبهیک در دسترس است. درمان شناختی-رفتاری (CBT) یکی از روشهای مدیریت موقعیتهای استرسزا است.
اگر به فیبرومیالژیا مبتلا هستید، سعی کنید رژیم غذایی متعادلی داشته باشید. غذاهای مغذی انرژی پایداری فراهم میکنند و به حفظ سلامت بدن کمک میکنند. همچنین ممکن است از بدتر شدن علائم جلوگیری کنند. اجتناب از برخی غذاها میتواند در مدیریت بیماری مفید باشد. بیشتر درمانهای جایگزین برای فیبرومیالژیا به طور کامل مطالعه نشده یا اثربخشی آنها ثابت نشده است. پیش از امتحان کردن برخی از این درمانها، با یک متخصص مراقبتهای بهداشتی درباره مزایا و خطرات صحبت کنید.
برای درمان فیبرومیالژیا به کدام متخصص مراجعه کنیم؟
🟢روماتولوژیست: این متخصصان در بیماریهای التهابی و خودایمنی مانند فیبرومیالژیا تخصص دارند. آنها تشخیص دقیق ارائه میدهند و داروهایی مانند مسکنها و داروهای ضدافسردگی را تجویز میکنند.
🟢پزشک عمومی یا داخلی: اگر علائم در سراسر بدن پراکنده باشند، این پزشک میتواند ارزیابی اولیه انجام دهد و به متخصص مناسب ارجاع دهد.
🟢نورولوژیست: در موارد دردهای عصبی شدید یا مشکلات مرتبط با سیستم عصبی، این متخصص میتواند در تشخیص و درمان نقش ایفا کند.
🟢فیزیوتراپیست: این کارشناسان با استفاده از درمانهای فیزیکی و تمرینات ورزشی، درد را کاهش میدهند، تحرک را افزایش میبخشند و کیفیت زندگی را بهبود مییابند.
🟢روانپزشک یا روانشناس: فیبرومیالژیا اغلب با اضطراب، افسردگی و استرس همراه است. مشاورههای روانشناختی و درمانهای روانی میتوانند در کنترل علائم بسیار مفید باشند. به راحتی میتوانید با یک کلیک ساده از روانشناسان و متخصصان کلینیک آنلاین روانشناسی رابینیا وقت رزرو کنید.
🟢متخصص تغذیه: رژیم غذایی مناسب نقش کلیدی در کاهش علائم و ارتقای سلامت ایفا میکند. این متخصص میتواند برنامههای غذایی و مکملهای لازم را پیشنهاد دهد.
علل ایجاد بیماری فیبرومیالژیا
متخصصان مراقبتهای بهداشتی و محققان هنوز علت دقیق فیبرومیالژیا را نمیدانند. بر اساس آخرین تحقیقات، به نظر میرسد علت شامل یک استعداد ژنتیکی همراه با یک یا چند محرک (مانند عفونت، تروما یا استرس) باشد. کارشناسان هنوز به طور کامل نمیدانند چه چیزی باعث ماهیت گسترده و مزمن درد فیبرومیالژیا میشود. یک نظریه این است که مغز آستانه درد را پایین میآورد. حسهایی که قبلاً دردناک نبودند، با گذشت زمان بسیار دردناک میشوند.
نظریه دیگر این است که مغز و اعصاب ممکن است سیگنالهای درد معمولی را اشتباه تفسیر کنند یا بیش از حد به آنها واکنش نشان دهند. آنها حساستر میشوند، به حدی که درد غیرضروری یا بیش از حد ایجاد میکنند. این ممکن است به دلیل عدم تعادل شیمیایی در مغز یا ناهنجاری در گانگلیون ریشه پشتی، که مجموعهای از نورونها در ستون فقرات است، باشد.
🔴ژنتیک: فیبرومیالژیا اغلب در خانوادهها دیده میشود. اگر یکی از اعضای خانواده شما به این بیماری مبتلا باشد، خطر ابتلا به آن در شما بیشتر است. محققان معتقدند که برخی جهشهای ژنی ممکن است نقشی داشته باشند. آنها چند ژن احتمالی را شناسایی کردهاند که بر انتقال سیگنالهای شیمیایی درد بین سلولهای عصبی تأثیر میگذارند.
🔴عفونتها: یک بیماری گذشته ممکن است فیبرومیالژیا را تحریک کند یا علائم آن را بدتر کند. عفونتهایی که با فیبرومیالژیا مرتبط هستند شامل:
- آنفولانزا
- ذاتالریه
- ویروس اپشتین-بار
- عفونتهای گوارشی، مانند مواردی که توسط باکتریهای سالمونلا و شیگلا ایجاد میشوند
🔴تروما: افرادی که ترومای شدید جسمی یا عاطفی را تجربه کردهاند ممکن است به فیبرومیالژیا مبتلا شوند. این بیماری با اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) مرتبط است.
🔴استرس: استرس، مانند تروما، میتواند اثرات طولانیمدتی بر بدن داشته باشد. استرس با تغییرات هورمونی مرتبط است که میتواند به فیبرومیالژیا منجر شود.
عوامل خطر فیبرومیالژیا
تحقیقات هنوز علت دقیق فیبرومیالژیا را مشخص نکردهاند. عواملی که ممکن است خطر ابتلا به آن را افزایش دهند شامل:
❌جنسیت: اکثر موارد فیبرومیالژیا در زنان تشخیص داده میشود، اما دلیل این تفاوت مشخص نیست.
❌سن: احتمال تشخیص در میانسالی بیشتر است و با افزایش سن خطر افزایش مییابد. کودکان نیز ممکن است به فیبرومیالژیا مبتلا شوند.
❌سابقه خانوادگی: اگر اعضای نزدیک خانواده شما فیبرومیالژیا داشته باشند، ممکن است خطر ابتلا در شما بیشتر باشد.
❌سایر بیماریها: اگرچه فیبرومیالژیا نوعی آرتریت نیست، داشتن آرتریت روماتوئید ممکن است خطر ابتلا به فیبرومیالژیا را افزایش دهد. فیبرومیالژیا همچنین حدود ۳۰ درصد از افراد مبتلا به لوپوس را تحت تأثیر قرار میدهد.
تشخیص فیبرومیالژیا
یک متخصص مراقبتهای بهداشتی ممکن است فیبرومیالژیا را تشخیص دهد اگر شما به مدت ۳ ماه یا بیشتر در چهار مورد از پنج منطقه خاص درد، درد گسترده داشته باشید. «درد گسترده» به این معناست که درد در هر دو طرف بدن و بالای و زیر کمر احساس میشود. پس از معاینه کامل، آنها باید نتیجه بگیرند که هیچ بیماری دیگری باعث درد شما نیست. متخصصان مراقبتهای بهداشتی معمولاً از فرآیند حذف برای تشخیص فیبرومیالژیا استفاده میکنند.
یک دنیای جدید از اطلاعات منتظرته! برای کشف بیشتر، روی لینک کارگاه آموزشی اسکیزوفرنی و اختلال سایکوسوماتیک کلیک کن.
هیچ اسکن تصویربرداری نمیتواند آن را تشخیص دهد. با این حال، یک متخصص ممکن است از اسکنهای تصویربرداری یا آزمایشهای خونی مختلف برای رد سایر علل احتمالی درد مزمن استفاده کند. آزمایش FM/a یک آزمایش خون است که ممکن است برای تشخیص فیبرومیالژیا استفاده شود. تولیدکنندگان این آزمایش ادعا میکنند که قطعی است، اما برخی کارشناسان نسبت به کارایی آن تردید دارند. این آزمایش حضور پروتئینهای شیمیکش و سیتوکین را تشخیص میدهد.
نقاط حساس فیبرومیالژیا
فیبرومیالژیا تشخیص آسانی نیست. در گذشته، یکی از روشهایی که پزشکان برای محدود کردن تشخیص فیبرومیالژیا استفاده میکردند، اعمال فشار بر ۱۸ نقطه کوچک در سراسر بدن بود تا حس حساسیت و درد را برانگیزد. این نقاط به عنوان نقاط حساس شناخته میشدند. در سال ۱۹۹۰، کالج روماتولوژی آمریکا ۱۸ نقطه خاص را شناسایی کرد که اغلب، اما نه همیشه، در افراد مبتلا به فیبرومیالژیا حساس هستند. این نقاط بخشی از یک آزمایش تشخیصی شدند.
تا پیش از سال ۲۰۱۰، حداقل ۱۱ مورد از این ۱۸ نقطه باید برای حساسیت مثبت میبودند تا پزشک به طور رسمی فیبرومیالژیا را تشخیص دهد. معیارهای تشخیصی فیبرومیالژیا از آن زمان تغییر کرده و نقاط حساس دیگر به عنوان ابزار تشخیصی استفاده نمیشوند. اکنون فیبرومیالژیا از طریق مجموعهای از آزمایشهای آزمایشگاهی تشخیص داده میشود که سایر علل درد گسترده، خستگی و اختلال خواب را رد میکنند. این تکنیکهای جدید افراد بیشتری را شناسایی کردهاند که به فیبرومیالژیا مبتلا هستند اما معیارهای نقاط حساس را برآورده نمیکردند.
تشخیص فیبرومیالژیا با نقاط حساس
اگرچه نقاط حساس دیگر برای تشخیص فیبرومیالژیا استفاده نمیشوند، برای اهداف تاریخی، این نواحی را توصیف میکنیم. این نقاط به عنوان ۱۸ نقطه حساس در سراسر بدن تعریف شده بودند که هر کدام به اندازه یک سکه کوچک بودند. نقاط حساس فیبرومیالژیا در خوشههایی در هر دو طرف بدن، بالای و زیر کمر قرار دارند. این خوشهها در نواحی زیر واقع شدهاند:
🧠گردن
🧠قفسه سینه
🧠شانهها
🧠آرنجها
🧠باسن
🧠زانوها
برای اینکه یک نقطه حساس تلقی شود، باید هنگام فشار دادن توسط انگشت پزشک، درد موضعی ایجاد کند. پزشک با فشاری به اندازهای که ناخنش سفید شود، فشار میداد. نقطهای که برای حساسیت مثبت بود، فقط در همان نقطهای که پزشک فشار میداد، دردناک بود. یکی از ویژگیهای تعیینکننده فیبرومیالژیا این است که درد معمولاً نوسان دارد. ممکن است بیاید و برود، جابجا شود یا از روزی به روز دیگر شدت آن به شدت تغییر کند.
در روزی که با پزشک خود تماس میگیرید تا قرار ملاقات بگذارید، ممکن است در تمام ۱۸ نقطه حساسیت داشته باشید. اما در روز خود قرار ملاقات، ممکن است فقط در چهار مورد از آنها حساسیت داشته باشید. سالها بسیاری از افراد مبتلا به فیبرومیالژیا به دلیل نداشتن حساسیت در ۱۱ نقطه در زمان معاینه فیزیکی، تشخیص داده نشدند. آزمایش نقاط حساس همچنان یک راهنمای مفید برای پزشکان است.
اما گسترش معیارهای تشخیصی به شناسایی افراد بیشتری با تشخیص صحیح کمک کرده است. پس از تشخیص فیبرومیالژیا، پزشک شما میتواند منشأ فرضی کنونی درد را توضیح دهد. سپس میتوانید با پزشک خود برای بهبود علائم همکاری کنید.
فیبرومیالژیا و بیماریهای خودایمنی
در بیماریهای خودایمنی مانند آرتریت روماتوئید و لوپوس، بدن به اشتباه به بافتهای خود حمله میکند.
سیستم ایمنی از پروتئینهایی به نام خودآنتیبادیها برای حمله به مفاصل یا سایر بافتهای سالم استفاده میکند، همانطور که معمولاً به ویروسها یا باکتریها حمله میکند. داشتن تعداد کمی خودآنتیبادی طبیعی است، اما سطوح بالا ممکن است نشاندهنده یک بیماری خودایمنی باشد. بیماریهای خودایمنی و فیبرومیالژیا علائم مشترکی مانند خستگی و مشکل در تمرکز دارند.
تشخیص اینکه آیا شما به بیماری خودایمنی یا فیبرومیالژیا مبتلا هستید، ممکن است برای متخصصان دشوار باشد. حتی ممکن است همزمان به هر دو نوع بیماری مبتلا باشید. همپوشانی در علائم منجر به این نظریه شده که فیبرومیالژیا نیز ممکن است یک بیماری خودایمنی باشد. اثبات این ادعا دشوار بوده، زیرا شواهد کمی وجود دارد که خودآنتیبادیها در فیبرومیالژیا نقش دارند. فیبرومیالژیا به طور سنتی التهاب ایجاد نمیکند، در حالی که التهاب نشانه شایع بیماریهای خودایمنی است. با این حال، یک مطالعه کوچک در سال ۲۰۲۱ نشان داد که خودآنتیبادیها ممکن است به هر حال در فیبرومیالژیا نقش داشته باشند.
در این مطالعه، محققان خودآنتیبادیهای افراد مبتلا به فیبرومیالژیا یا افراد بدون فیبرومیالژیا را به موشها تزریق کردند. موشهایی که خودآنتیبادیهای افراد مبتلا به فیبرومیالژیا دریافت کردند، علائم شبهفیبرومیالژیا مانند کاهش قدرت عضلانی و حساسیت بیشتر به احساسات دردناک (مانند سرما) را تجربه کردند. موشهایی که خودآنتیبادیهای افراد سالم دریافت کردند، هیچ علامتی نداشتند.
یک مطالعه دیگر در سال ۲۰۲۱ از تایوان ارتباطی بین فیبرومیالژیا و بیماری خودایمنی التهابی سندرم شوگرن را نشان داد. افراد مبتلا به فیبرومیالژیا دو برابر بیشتر از افراد بدون فیبرومیالژیا به سندرم شوگرن مبتلا شدند، بر اساس دادههای جمعآوریشده بین سالهای ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۲. تحقیقات بیشتری مورد نیاز است، اما نتایج این مطالعات امیدوارکننده هستند. اگر فیبرومیالژیا یک بیماری خودایمنی باشد، درمانهای بیماریهای خودایمنی ممکن است به درمان فیبرومیالژیا نیز کمک کند.
بیماری فیبرومیالژیا در زنان
بر اساس گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها (CDC)، فیبرومیالژیا در زنان دو برابر شایعتر از مردان است.
تحقیقات به طور سنتی نشان دادهاند که حداقل ۸۰ تا ۹۰ درصد موارد فیبرومیالژیا در زنان تشخیص داده میشود. با این حال، ممکن است این بیماری در مردان کمتر تشخیص داده شود. علائم فیبرومیالژیا در افرادی که در بدو تولد زن هستند، معمولاً شدیدتر از افرادی است که در بدو تولد مرد هستند.
افراد زن درد گستردهتر، علائم سندرم روده تحریکپذیر و خستگی صبحگاهی بیشتری نسبت به افراد مرد دارند. دورههای قاعدگی دردناک نیز شایع است.علاوه بر این، گذار به یائسگی ممکن است فیبرومیالژیا را بدتر کند. این موضوع با توجه به اینکه برخی علائم یائسگی و فیبرومیالژیا تقریباً یکسان به نظر میرسند، پیچیدهتر میشود.
بیماری فیبرومیالژیا در مردان
مردان نیز میتوانند به فیبرومیالژیا مبتلا شوند، اما ممکن است به دلیل اینکه این بیماری به طور عمده به عنوان یک بیماری زنانه در نظر گرفته میشود، تشخیص داده نشوند. هنگامی که معیارهای تشخیصی ۲۰۱۶ اعمال میشود، مردان بیشتری تشخیص داده میشوند. باور رایج این است که ۸۰ تا ۹۰ درصد موارد فیبرومیالژیا زنان را تحت تأثیر قرار میدهد.
وقتی دادههای یک مطالعه آلمانی دوباره تحلیل شد، محققان دریافتند که زنان تنها ۵۹.۲ درصد از موارد فیبرومیالژیا را تشکیل میدهند، به این معنی که مردان ۴۰.۸ درصد از موارد را شامل میشوند. مردان مبتلا به فیبرومیالژیا ممکن است درد شدید و علائم عاطفی داشته باشند.
این بیماری ممکن است بر کیفیت زندگی، شغل و روابط آنها تأثیر بگذارد. بخشی از انگ و دشواری در تشخیص ناشی از انتظار جامعه است که مردان در مواجهه با درد باید «تحمل کنند». کسانی که به پزشک مراجعه میکنند ممکن است با ناراحتی عاطفی و احتمال نادیده گرفته شدن شکایاتشان روبرو شوند.
زندگی با فیبرومیالژیا
کیفیت زندگی شما ممکن است تحت تأثیر قرار گیرد وقتی هر روز با درد، خستگی و سایر علائم زندگی میکنید. پیچیدگی این موضوع به دلیل سوءتفاهمهای بسیاری از مردم درباره فیبرومیالژیا است. از آنجا که علائم شما به سختی قابل مشاهده است، ممکن است دیگران به راحتی درد شما را خیالی تصور کنند.
بدانید که بیماری شما واقعی است.
در پیگیری درمانی که برای شما مؤثر است، مصر باشید. قبل از اینکه احساس بهتری داشته باشید، ممکن است لازم باشد بیش از یک درمان را امتحان کنید یا از چند تکنیک به طور ترکیبی استفاده کنید. به افرادی که شرایط شما را درک میکنند، مانند پزشک، دوستان نزدیک یا درمانگر، تکیه کنید. با خود مهربان باشید. بیش از حد به خود فشار نیاورید. مهمتر از همه، ایمان داشته باشید که میتوانید یاد بگیرید چگونه با بیماری خود کنار بیایید و آن را مدیریت کنید.
نکاتی برای کنار آمدن با نقاط حساس
افراد مبتلا به فیبرومیالژیا معمولاً بیشتر نگران دردهای سراسر بدن و حساسیت عمومی هستند تا نقاط حساس خاص. اگر فیبرومیالژیا دارید، احتمالاً بیشتر به علائمی فکر میکنید که در زندگی روزمره شما اختلال ایجاد میکنند، مانند:
⚠️سفتی صبحگاهی
⚠️مشکل در حرکت
⚠️درد هنگام دست دادن یا در آغوش گرفتن
گرههای دردناک در عضلات
گرههای دردناک در عضلات اغلب نقاط ماشهای میوفاشیال هستند. نقاط ماشهای تودههای سفت و گرهمانندی هستند که در عضلات اسکلتی سفت تشکیل میشوند. برخلاف نقاط حساس که فقط درد موضعی ایجاد میکنند، نقاط ماشهای هم درد موضعی و هم درد ارجاعی ایجاد میکنند. درد ارجاعی مانند شلیک یا پخش شدن به بخش دیگری از بدن احساس میشود. نقاط ماشهای در افراد مبتلا به فیبرومیالژیا بسیار شایعتر از جمعیت عمومی هستند. با این حال، هر کسی ممکن است آنها را داشته باشد.
تزریق نقاط ماشهای برای فیبرومیالژیا
تزریق نقاط ماشهای میتواند یک نقطه ماشهای دردناک را غیرفعال کند و در نواحی خاصی تسکین درد ایجاد کند. تزریق نقاط ماشهای باید توسط یک متخصص درد آموزشدیده با تجهیزات تخصصی انجام شود. تزریقها میتوانند شامل سالین، استروئیدها یا بیحسکننده موضعی مانند لیدوکائین باشند.
درمان طب سوزنی برای فیبرومیالژیا
شباهتهای زیادی بین نقاط حساس فیبرومیالژیا، نقاط ماشهای میوفاشیال و نقاط طب سوزنی وجود دارد. طب سوزنی، عمل باستانی چینی وارد کردن سوزنها به نقاط خاصی از بدن، هزاران سال برای تسکین درد استفاده شده است. اگر هنوز طب سوزنی را امتحان نکردهاید، ممکن است گزینه درمانی عالی باشد. اکثر کلینیکهای طب سوزنی میتوانند به سرعت برای شما وقت ملاقات تعیین کنند.
ماساژ درمانی نقاط ماشهای برای فیبرومیالژیا
✔️یک مطالعه در مجله Journal of Manipulative and Physiological Therapeutics نشان داد که دو نوع ماساژ درمانی به طور قابلتوجهی به زنان مبتلا به فیبرومیالژیا کمک میکند.
✔️ماساژ تخلیه لنفاوی دستی تکنیکی است که مایع را از نواحی که عروق لنفاوی مسدود یا آسیبدیدهاند، جابجا میکند.
✔️ماساژ بافت همبند یک تکنیک ماساژ شدید است که بر دستکاری بافت میوفاشیال تمرکز دارد. محققان پیشنهاد میکنند که هر دو تکنیک درد را کاهش میدهند، کیفیت زندگی را بهبود میبخشند و آستانه درد را افزایش میدهند.
✔️همه ماساژها یکسان نیستند، بنابراین انتظار بهترین نتایج را از اسپای محلی خود نداشته باشید. ممکن است بخواهید با پرسوجو از دوستان، پزشک خانوادگی یا متخصص فیبرومیالژیا شروع کنید.
راههای پیشگیری از فیبرومیالژیا چیست؟
در حال حاضر، هیچ روش قطعی برای پیشگیری از فیبرومیالژیا وجود ندارد، چرا که علت دقیق این بیماری هنوز به طور کامل شناسایی نشده است. با این وجود، برخی اقدامات میتوانند به کاهش خطر ابتلا به آن یا مدیریت بهتر علائم کمک کنند:
🟢مدیریت استرس: استرس اغلب علائم فیبرومیالژیا را شدیدتر میکند. تمرینهایی مانند یوگا، مدیتیشن یا تنفس عمیق میتوانند در این زمینه مؤثر باشند.
🟢ورزش منظم: فعالیتهای سبک مانند پیادهروی یا شنا به افزایش انعطافپذیری و کاهش دردهای عضلانی کمک میکنند.
🟢خواب کافی: اختلالات خواب میتوانند علائم فیبرومیالژیا را تشدید کنند. حفظ الگوی خواب منظم و ایجاد محیطی آرام برای استراحت ضروری است.
🟢رژیم غذایی سالم: تمرکز بر مصرف میوهها، سبزیجات، پروتئینهای باکیفیت و چربیهای مفید میتواند التهاب را کاهش دهد و کیفیت زندگی را ارتقا بخشد.
🟢پرهیز از سیگار و الکل: مصرف این مواد میتواند بر سلامت کلی بدن تأثیر منفی بگذارد و علائم را بدتر کند.
فیبرومیالژیا یک بیماری پیچیده و چندبعدی است که هنوز جنبههای دقیق آن به طور کامل شناخته نشده است.
کلام آخر
فیبرومیالژیا یک بیماری پیچیده و چندوجهی است که جنبههای دقیق آن هنوز به طور کامل مشخص نشده است. این سندرم با مجموعهای گسترده از علائم جسمانی و روانی همراه است و ماهیت دقیق آنها و روابط متقابلشان همچنان موضوع بحثهای علمی است. تحقیقات اخیر تأکید میکنند که فیبرومیالژیا از تعاملات پیچیده عوامل ژنتیکی، عصبی، هورمونی، ایمنی و محیطی ناشی میشود.
این شناخت نوین، زمینه را برای طراحی درمانهای جامعتر فراهم میکند که به طور مؤثری کیفیت زندگی بیماران را بهبود بخشد. نگهداری یک دفترچه یادداشت درباره علائم میتواند به شما کمک کند تا چیزهایی که باعث تشدید علائم میشوند را شناسایی کنید. ثبت اطلاعاتی درباره آنچه خوردید، احساس شما پس از خوردن، و مستندسازی فعالیتهای روزانه میتواند به شما بینش دهد که چه چیزی علائم شما را تشدید میکند.
این دفترچه همچنین میتواند ابزار مفیدی برای پزشک شما در تجویز بهترین درمان برای وضعیت شما باشد. هر مورد فیبرومیالژیا متفاوت است. ممکن است رویکردهای دیگری پیدا کنید که برای کاهش علائم و تشدید آنها بهتر عمل کنند. با پزشک خود درباره گزینههای درمانی و تغییرات سبک زندگی که برای نیازهای خاص شما مناسب است صحبت کنید. نقاط حساس فیبرومیالژیا نواحی هستند که با فشار دادن ممکن است درد موضعی ایجاد کنند. نقاط ماشهای درد موضعی و ارجاعی ایجاد میکنند. برای تسکین درد مرتبط با هر دو، با پزشک خود درباره درمانهای احتمالی صحبت کنید.