وقتی میسوفونیا رازهای صدا بیزاری را فاش می‌کند
میسوفونیا اختلالی است که در آن صداهای خاص مثل جویدن، نفس کشیدن یا کلیک کردن باعث واکنش‌های شدید احساسی مانند خشم، اضطراب یا انزجار می‌شود.
وقتی میسوفونیا رازهای صدا بیزاری را فاش می‌کند
آیا صداهای روزمره مانند صدای جویدن یا تنفس برایتان غیرقابل‌تحمل است؟ میزوفونیا یا صدابیزاری اختلالی است که در آن افراد نسبت به صداهای معمولی واکنش‌های شدید و منفی نشان می‌دهند. واکنش به برخی صداها در طول روز امری طبیعی است، اما در افراد مبتلا به میزوفونیا، این واکنش‌ها می‌توانند آن‌قدر شدید باشند که باعث عصبانیت یا ناراحتی عمیق شوند.
این پاسخ‌های جسمی و عاطفی به صداها ممکن است به اضطراب، وحشت یا خشم منجر شود. از آنجا که این اختلال به‌تازگی به‌عنوان یک مشکل روان‌شناختی شناخته شده، گزینه‌های درمانی برای آن محدود هستند.
میزوفونیا چیست؟
صداهای تکراری مانند جویدن، ضربه زدن با قلم، خرخر کردن یا خراشیدن ممکن است برای هر کسی آزاردهنده باشد. اما برای افرادی که به این صداها حساسیت بیش از حد دارند، این صداها می‌توانند کاملاً غیرقابل‌تحمل شوند. میزوفونیا یا صدابیزاری به معنای حساسیت شدید به صداهای خاص است. واژه “میزوفونیا” از کلمه یونانی به معنای “نفرت از صدا” گرفته شده است.
حرف‌هایی هست که نمی‌تونی به هرکسی بگی و تمام صدا های عادی اذیتت میکنه،ما هواتو داریم روی لینک کلینیک آنلاین روان هاب کلیک کن و وقت مشاورتو رزرو کن!
این حساسیت بیش از حد می‌تواند واکنش‌های شدیدی مانند فرار از موقعیت یا پاسخ‌های احساسی قوی ایجاد کند. برای مثال، ممکن است فرد مبتلا احساس نیاز شدیدی به موارد زیر داشته باشد:
- ترک فوری محیط
- فشار دادن دست‌ها روی گوش‌ها
- فریاد زدن: «این صدا را قطع کن!»
برخی محرک‌ها ممکن است چنان ناراحتی ایجاد کنند که فرد از موقعیت‌ها یا افراد خاصی اجتناب کند. برای مثال، اگر صداهای مرتبط با غذا خوردن این واکنش‌ها را تحریک کنند، ممکن است فرد شروع به خوردن غذا به‌تنهایی کند و از حضور در رستوران‌ها، کافه‌ها یا مکان‌های عمومی که دیگران در آن غذا می‌خورند، دوری کند.
محققان برای اولین بار در سال ۲۰۰۱ اصطلاح میزوفونیا را مطرح کردند و تحقیقات درباره آن همچنان در مراحل اولیه است. برخی متخصصان معتقدند میزوفونیا خود یک اختلال مستقل است، در حالی که دیگران بر این باورند که ممکن است نشانه‌ای از سایر مشکلات سلامت روان باشد.
آخرین نسخه «راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی» (DSM-5) هنوز میزوفونیا را به‌عنوان یک اختلال رسمی معرفی نکرده است. برخی پزشکان پیشنهاد کرده‌اند که در نسخه‌های آینده، این اختلال در دسته «اختلالات وسواسی-جبری و مرتبط» قرار گیرد.
علائم اختلال میزوفونیا
ویژگی اصلی میزوفونیا واکنش منفی و شدید به صداهای محرک است. این واکنش‌ها می‌توانند شامل طیف گسترده‌ای از احساسات و پاسخ‌های جسمی باشند:
- احساس ناراحتی، تحریک‌پذیری یا انزجار
- خشم یا تمایل به پرخاشگری
- میل به واکنش کلامی یا فیزیکی
- عصبانیت یا ناراحتی در موقعیت‌هایی که ممکن است صداهای محرک وجود داشته باشند
- احساس اضطراب یا وحشت، مانند حس به دام افتادن یا از دست دادن کنترل
- تنش یا فشار در بدن یا قفسه سینه
- افزایش ضربان قلب، فشار خون یا دمای بدن
- این علائم معمولاً در سنین پیش از نوجوانی یا نوجوانی ظاهر می‌شوند
اگر با میزوفونیا زندگی می‌کنید، ممکن است واکنش خود به برخی صداها را بیش از حد بدانید، اما مدیریت این ناراحتی یا کنترل شدت واکنش به‌تنهایی برایتان دشوار باشد. وقتی نمی‌توانید با صداهای محرک در زندگی روزمره کنار بیایید، ممکن است از مکان‌هایی که این صداها در آن‌ها شایع است اجتناب کنید.
این اجتناب می‌تواند شامل دوری از دوستان، خانواده یا حتی غیبت مکرر از محل کار و مدرسه باشد. به‌طور خلاصه، میزوفونیا می‌تواند زندگی روزمره را به‌طور قابل‌توجهی مختل کند.
محرک‌های میزوفونیا چیست؟
محرک‌های صوتی در افراد مختلف می‌توانند بسیار متفاوت باشند و حتی ممکن است با گذشت زمان تغییر کنند یا افزایش یابند. حتی اگر میزوفونیا با یک صدای خاص آغاز شود، صداهای دیگر نیز ممکن است به‌تدریج واکنش‌های مشابهی ایجاد کنند. برخی از شایع‌ترین محرک‌های میزوفونیا شامل صداهای دهانی تولیدشده توسط دیگران است، مانند:
❌صدای جویدن یا خرد کردن غذا
❌هورت کشیدن
❌قورت دادن
❌تنفس بلند
❌صاف کردن گلو
❌لب زدن
سایر محرک‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشند:
❌بو کشیدن
❌صدای نوشتن
❌کلیک قلم
❌خش‌خش کاغذ یا پارچه
❌تیک‌تاک ساعت
❌کوبیدن کفش
❌صدای برخورد لیوان یا ظروف
❌سوهان زدن یا کوتاه کردن ناخن
❌زمزمه یا کلیک‌های مکانیکی
❌صدای جیرجیرک یا پرندگان
❌صداهای نظافت حیوانات
در برخی افراد، محرک‌های بصری نیز می‌توانند واکنش‌های مشابهی ایجاد کنند. برای مثال، دیدن فردی که موارد زیر را انجام می‌دهد:
❌تکان دادن پا یا زانو
❌مالیدن بینی
❌چرخاندن مو یا قلم
❌جویدن با دهان باز
❌حرکت دادن لب یا فک در حالت جویدن
جالب است که برای بسیاری از افراد مبتلا به میزوفونیا، تولید همان صدا توسط خودشان معمولاً واکنشی ایجاد نمی‌کند. حتی برخی دریافته‌اند که تقلید صداهای محرک می‌تواند به کاهش ناراحتی آن‌ها کمک کند.
استرس و اختلال میزوفونیا
اختلال صدابیزاری می‌تواند سطح استرس افراد را افزایش دهد. این استرس می‌تواند به عاملی کلیدی برای ایجاد ناراحتی ذهنی و روانی تبدیل شود و جنبه‌های مختلف زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهد. شدت میزوفونیا با میزان استرس فرد رابطه مستقیمی دارد؛ هرچه شدت این اختلال بیشتر باشد، استرس و اضطراب فرد نیز شدیدتر می‌شود.
کاهش استرس و بهبود میزوفونیا
فعالیت‌های مورد علاقه‌تان را انجام دهید و به مکان‌هایی بروید که آرامش روانی به شما می‌دهند.
از دمنوش‌های آرام‌بخش مانند بابونه استفاده کنید.
حمام طولانی می‌تواند به کاهش استرس و بهبود وضعیت جسمانی شما کمک کند.
از مدیتیشن، یوگا و تمرینات آرامش‌بخش برای بهبود حال جسمی و روانی خود استفاده کنید.
این فعالیت‌ها نه‌تنها آرامش روانی را تقویت می‌کنند، بلکه می‌توانند علائم ناشی از صدابیزاری را کاهش دهند.
استفاده از گوش‌گیر یا سمعک برای اختلال میزوفونیا
در درمان صدابیزاری، استفاده از گوش‌گیر یا سمعک می‌تواند کمک بزرگی به فرد کند. همراه با موسیقی‌درمانی، هدفون، و استفاده از نویز سفید، سمعک نیز می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی در روند درمان داشته باشد.
میزوفونیا دقیقاً چه احساسی ایجاد می‌کند؟
بهترین توصیف برای حالتی که افراد مبتلا به میزوفونیا تجربه می‌کنند، شبیه احساسی است که اکثر مردم هنگام شنیدن صدای کشیده شدن ناخن روی تخته سیاه دارند. ممکن است با شنیدن این صدا احساس کنید پوست بدنتان مورمور می‌شود، به‌شدت عصبانی می‌شوید و فوراً می‌خواهید صدا متوقف شود.
برای اکثر افراد، این واکنش ممکن است به‌ندرت رخ دهد، اما افراد مبتلا به میزوفونیا ممکن است این احساس را روزانه و در پاسخ به صداهایی تجربه کنند که دیگران حتی متوجه آن‌ها نمی‌شوند.
علل بروز میزوفونیا چیست؟
محققان هنوز به‌طور دقیق نمی‌دانند چه عواملی باعث میزوفونیا می‌شوند. با این حال، به نظر می‌رسد این اختلال در افرادی با شرایط زیر شایع‌تر است:
اختلال وسواس فکری-عملی (OCD)
اختلالات اضطرابی
سندرم تورت
همچنین، میزوفونیا در افرادی که به وزوز گوش (شنیدن صداهایی مانند زنگ در گوش که دیگران نمی‌شنوند) مبتلا هستند، بیشتر دیده می‌شود. به نظر می‌رسد میزوفونیا ویژگی‌های خاص خود را دارد، اما با سایر اختلالات روانی هم‌پوشانی‌هایی نیز دارد. بسیاری از افراد مبتلا به این اختلالات ممکن است علائم میزوفونیا را نیز تجربه کنند.
برای مثال، فردی با اضطراب که به میزوفونیا نیز مبتلاست، ممکن است با شنیدن یک صدای محرک علائمی مانند تپش قلب یا تعریق را تجربه کند. در گذشته، به دلیل شباهت علائم، بسیاری از افراد مبتلا به میزوفونیا به‌اشتباه با تشخیص اختلالات اضطرابی، ترس یا سایر مشکلات شناسایی می‌شدند. اما میزوفونیا یک اختلال خاص با ویژگی‌های منحصربه‌فرد است، از جمله:
شروع علائم معمولاً پیش از بلوغ، اغلب بین ۹ تا ۱۲ سالگی
شیوع بیشتر در زنان
هوش بالاتر در افراد مبتلا
محرک اولیه اغلب صداهای دهانی از والدین یا اعضای خانواده است که با گذشت زمان گسترش می‌یابد
احتمال وجود یک مؤلفه ژنتیکی، زیرا این اختلال معمولاً در خانواده‌ها دیده می‌شود
چگونه صدا بیزاری را کنترل کنیم؟
برای مدیریت و کنار آمدن با این اختلال، رعایت نکات زیر می‌تواند مفید باشد:
گوش دادن به موسیقی‌های ملایم
ترک محیطی که صداهای آزاردهنده در آن وجود دارد
تمرین تنفس عمیق
استفاده از نویز سفید یا صداهای آرام‌بخش
استفاده از هدفون در مواجهه با صداهای آزاردهنده
توضیح شرایط خود به دیگران در هنگام بروز مشکل
استفاده از مدیتیشن برای کاهش استرس و اضطراب
اقدام سریع برای درمان
مراجعه به یک روان‌شناس حرفه‌ای و متعهد
راه‌های درمان صدابیزاری
از آنجا که تحقیقات گسترده‌ای درباره این اختلال انجام نشده، درمان دارویی خاصی برای آن وجود ندارد. روان‌شناسان معمولاً با روانکاوی و تحلیل افکار بیمار به درمان این اختلال می‌پردازند. اگرچه درمان قطعی برای میزوفونیا وجود ندارد، روش‌های زیر می‌توانند مؤثر باشند:
درمان بازآموزی وزوز گوش (TRT): این روش به فرد کمک می‌کند تا در مواجهه با صداهای آزاردهنده صبر و تحمل بیشتری نشان دهد.
درمان شناختی-رفتاری (CBT): در این روش، افراد یاد می‌گیرند واکنش‌های خود به صداهای محرک را شناسایی و تا حد ممکن کنترل کنند.
مشاوره: یکی از مؤثرترین راه‌ها برای مدیریت میزوفونیا، شرکت در جلسات مشاوره است. حضور خانواده در این جلسات نیز مفید است، زیرا این اختلال نه‌تنها فرد بلکه اطرافیان او را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد. در این جلسات، فرد می‌آموزد چگونه در مواجهه با صداهای آزاردهنده رفتار خود را مدیریت کند.
درمان گیاهی: استفاده از دمنوش‌هایی مانند بابونه یا گل‌گاوزبان می‌تواند به آرامش فرد کمک کند.
هیپنوتیزم: یکی از روش‌های مؤثر برای مدیریت میزوفونیا است.
مدیتیشن: تمرین منظم مدیتیشن می‌تواند آرامش ذهن را افزایش داده و تحمل فرد را در برابر صداهای محرک بالا ببرد.
تغییر سبک زندگی: سبک زندگی ناسالم می‌تواند شدت اختلال را افزایش دهد. مشورت با روان‌شناس برای تغییر سبک زندگی توصیه می‌شود.
یک دنیای جدید از اطلاعات منتظرته! برای کشف بیشتر، روی لینک کارگاه آموزشی مهارت های زندگی برای بزرگسالان کلیک کن.
تجربه میزوفونیا چیست؟
اگر به میزوفونیا مبتلا نیستید، ممکن است تعجب کنید که چگونه یک صدا می‌تواند چنین ناراحتی شدیدی ایجاد کند. برای درک بهتر، تصور کنید وقتی صدایی که واقعاً از آن متنفرید (مانند کشیدن ناخن روی تخته سیاه، صدای زنگ ماشین یا گریه کودک) می‌شنوید، چه احساسی دارید. در این لحظه، تنها چیزی که می‌خواهید توقف فوری آن صداست.
برای افراد بدون میزوفونیا، این واکنش‌ها نادر هستند و معمولاً در پاسخ به صداهایی رخ می‌دهند که برای اکثر مردم آزاردهنده‌اند. دکتر بارون لرنر، استاد دانشگاه نیویورک که خود با میزوفونیا زندگی می‌کند، می‌گوید: «صداهای محرک وحشتناک‌اند. انگار خونتان به جوش می‌آید.» او توضیح می‌دهد که این صداها می‌توانند علائم جسمی اضطراب مانند تپش قلب یا معده‌درد را نیز ایجاد کنند.
زندگی با اختلال صدا بیزاری
در حال حاضر، درمان قطعی برای میزوفونیا وجود ندارد، اما گزینه‌هایی برای مدیریت علائم در دسترس است:
درمان بازآموزی وزوز گوش: این روش که ابتدا برای کمک به افراد مبتلا به وزوز گوش طراحی شد، به افراد مبتلا به میزوفونیا کمک می‌کند تا با صداهای محرک کنار بیایند.
ضد شرطی‌سازی: این روش یک صدای محرک ضعیف را با چیزی که احساسات مثبت ایجاد می‌کند (مانند آهنگ مورد علاقه یا تصویر عزیزان) ترکیب می‌کند. در یک مطالعه موردی در سال ۲۰۱۵، این روش به یک زن مبتلا به میزوفونیا کمک کرد تا واکنش‌های خود به صداهای محرک را کاهش دهد.
راهکارهای مقابله‌ای: این راهکارها ممکن است شامل ترک محیط هنگام شنیدن صدای محرک باشد. اما اگر نتوانید محیط را ترک کنید، می‌توانید موارد زیر را امتحان کنید:
استفاده از هدفون‌های حذف نویز
گوش دادن به موسیقی آرام‌بخش، صداهای طبیعت یا نویز سفید
پرت کردن حواس با مانتراهای آرام‌بخش یا جملات تأییدی
درخواست مودبانه از فردی که صدا تولید می‌کند برای توقف آن
آسیب‌های میزوفونیا بر زندگی فرد
آسیب به روابط اجتماعی: اگر فرد به صدای یکی از نزدیکان یا اعضای خانواده حساسیت شدید پیدا کند، این موضوع می‌تواند روابط او را به‌شدت مختل کند، زیرا واکنش‌های تند و احساسات منفی باعث ناراحتی اطرافیان می‌شود.
افزایش استرس: میزوفونیا سطح استرس را بالا میبرد و این استرس می‌تواند شدت اختلال را افزایش دهد.
آسیب‌های شغلی: افراد مبتلا ممکن است نتوانند در محیط‌های شلوغ مانند پارک‌ها یا پاساژها که برای دیگران عادی است، به‌راحتی کار کنند و این مکان‌ها برایشان عذاب‌آور شود.
افسردگی و انزوا: اگر شدت اختلال به حدی باشد که فرد از صداهای مختلف رنج ببرد، ممکن است از حضور در اجتماع اجتناب کند و به افسردگی و انزواطلبی روی آورد.
تست اختلال میزوفونیا
بسیاری از افراد به دلیل واکنش به برخی صداها فکر می‌کنند به میزوفونیا مبتلا هستند، اما این اختلال به این سادگی تشخیص داده نمی‌شود. واکنش به صداهای محیطی امری طبیعی است، اما اگر این واکنش‌ها عصبی و بیش از حد باشند، ممکن است نشانه‌ای از میزوفونیا باشد. برای تشخیص دقیق، مراجعه به پزشک ضروری است. پزشک معمولاً با آزمایش صداهای مختلف می‌تواند میزان حساسیت شما را ارزیابی و درمان مناسب را پیشنهاد کند.
سخن پایانی
درمان میزوفونیا به سبک زندگی فرد بستگی دارد. برای کاهش تأثیر این اختلال، سعی کنید استرس و اضطراب را از خود دور کنید تا زندگی آرام‌تری داشته باشید. اجتناب از صداهای آزاردهنده و حمایت خانواده می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی کمک کند.
از آنجا که افراد دائماً در معرض محرک‌های حسی مانند صدا و تصویر هستند، ابتلا به این اختلال می‌تواند مشکلات زیادی ایجاد کند و مانع ارتباط با دیگران یا حضور در محیط‌های عمومی شود. بنابراین، در صورت مشاهده علائم این اختلال در خود یا دیگران، حتماً به یک متخصص مراجعه کنید و کمک حرفه‌ای دریافت کنید.
