اختلال شخصیت پارانوئید علل و راه حل ها
اختلال شخصیت پارانوئید باعث می‌شود فرد به طور مداوم به دیگران بی‌اعتماد باشد و فکر کند که دیگران قصد آسیب رساندن به او را دارند. این اختلال معمولاً با درمان‌های روان‌درمانی و در مواردی دارودرمانی قابل کنترل است.
اختلال شخصیت پارانوئید علل و راه حل ها
افراد مبتلا به این اختلال معمولاً انگیزه‌ها و اقدامات دیگران را بدخواهانه تفسیر می‌کنند، و این رفتار معمولاً از اوایل بزرگسالی آغاز می‌شود. تحقیقات نشان داده‌اند که این افراد اغلب بدون دلیل کافی گمان می‌کنند که دیگران از آن‌ها سوءاستفاده می‌کنند، به آن‌ها آسیب می‌رسانند یا فریبشان می‌دهند. شک و تردیدهای بی‌اساس آن‌ها درباره وفاداری یا قابل اعتماد بودن دوستان و آشنایان، ایجاد روابط نزدیک و مبتنی بر اعتماد را برایشان به‌ویژه دشوار می‌کند.
حرف‌هایی هست که باید شنیده شن، روانشناس مورد اعتمادتو تو کلینیک آنلاین روان هاب پیداش کن و وقت مشاورتو رزرو کن!
علاوه بر این، آن‌ها به دلیل ترس شدید از اینکه اطلاعات به اشتراک گذاشته شده به طور بدخواهانه علیه آن‌ها استفاده خواهد شد، تمایلی به اعتماد کردن به دیگران ندارند. این می‌تواند منجر به تفسیر سخنان بی‌ضرر یا رویدادهای خنثی به عنوان تهدیدآمیز یا تحقیرآمیز شود و احساس بی‌اعتمادی را تشدید کند.
همچنین، آن‌ها اغلب کینه به دل می‌گیرند و بخشیدن توهین‌ها یا بی‌احترامی‌های درک‌شده برایشان دشوار است. حس مداوم بی‌اعتمادی همچنین می‌تواند به صورت سوءظن‌های مکرر و بی‌اساس درباره وفاداری همسر یا شریک زندگی بروز پیدا کند. این شک و تردید گسترده و تمایل به تفسیر نادرست موقعیت‌ها اغلب روابط شخصی و حرفه‌ای را تحت فشار قرار می‌دهد.
اختلال شخصیت پارانوئید چیست؟
اختلال شخصیت پارانوئید (PPD) یک وضعیت سلامت روان است که با الگویی مداوم از بی‌اعتمادی و سوءظن بی‌دلیل نسبت به دیگران (پارانویا) شناخته می‌شود. افراد مبتلا به PPD اغلب باور دارند که دیگران قصد تحقیر، آسیب‌رساندن یا تهدید آن‌ها را دارند. افراد مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید معمولاً فکر نمی‌کنند که رفتار و طرز تفکرشان مشکل‌ساز است.
PPD یکی از گروهی از اختلالات به نام خوشه A یا اختلالات شخصیت عجیب و غریب است. افراد مبتلا به این اختلالات دارای تفکر یا رفتار غیرمعمول و عجیب هستند. مهم است که توجه داشته باشید افراد مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید دچار توهم یا هذیان‌های مرتبط با پارانویا نمی‌شوند، برخلاف آنچه معمولاً در اسکیزوفرنی، اختلال اسکیزوافکتیو و اپیزودهای شدید مانیا در اختلال دوقطبی دیده می‌شود.
چقدر با خودت روراستی؟ این تست سلامت روان رایگان (GHQ) می‌تونه یه تلنگر باشه آماده‌ای؟ همین الان انجامش بده!
اختلال شخصیت پارانوئید از چه سنی آغاز می‌شود؟
افراد مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید معمولاً از اواخر نوجوانی یا اوایل بزرگسالی علائم و نشانه‌های این اختلال را بروز می‌دهند.
اختلال شخصیت پارانوئید چه کسانی را تحت تأثیر قرار می‌دهد؟
به‌طور کلی، تحقیقات نشان می‌دهد که نرخ اختلال شخصیت پارانوئید (PPD) در زنان بالاتر است. اما نمونه‌های به‌دست‌آمده از سوابق بیمارستانی نشان‌دهنده نرخ بالاتر PPD در مردان است. افراد مبتلا به PPD بیشتر احتمال دارد که:
⭕در خانوارهای کم‌درآمد زندگی کنند.
⭕از نژاد سیاه‌پوست، بومی آمریکایی یا اسپانیایی‌تبار باشند.
⭕بیوه، مطلقه، جدا شده یا هرگز ازدواج نکرده باشند.
تحقیقات بیشتری برای درک بهتر ارتباط این عوامل خطر با PPD و نقش استرس و تروما در توسعه این اختلال مورد نیاز است.
اختلال شخصیت پارانوئید چقدر شایع است؟
اختلال شخصیت پارانوئید نسبتاً نادر است. محققان تخمین می‌زنند که این اختلال بین ۰.۵٪ تا ۴.۵٪ از جمعیت عمومی ایالات متحده را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
علائم و نشانه‌های اختلال شخصیت پارانوئید چیست؟
افراد مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید (PPD) همیشه در حالت دفاعی هستند و معتقدند که دیگران دائماً در تلاشند تا آن‌ها را تحقیر کنند، به آن‌ها آسیب برسانند یا تهدید کنند. این باورهای عموماً بی‌اساس و عادات سرزنش و بی‌اعتمادی، توانایی آن‌ها را برای ایجاد روابط نزدیک یا حتی قابل‌قبول مختل می‌کند. افراد مبتلا به PPD زندگی اجتماعی خود را به‌شدت محدود می‌کنند. افراد مبتلا به PPD ممکن است:
❌به تعهد، وفاداری یا قابل‌اعتماد بودن دیگران شک کنند و باور داشته باشند که دیگران از آن‌ها سوءاستفاده می‌کنند یا آن‌ها را فریب می‌دهند.
❌تمایلی به اعتماد کردن به دیگران یا افشای اطلاعات شخصی نداشته باشند، زیرا می‌ترسند که این اطلاعات علیه آن‌ها استفاده شود.
❌کینه‌جو و غیرقابل‌بخشش باشند.
❌بیش از حد حساس باشند و انتقاد را به‌سختی بپذیرند.
❌معانی پنهانی را در اظهارات بی‌گناه یا نگاه‌های معمولی دیگران بخوانند.
❌حملاتی به شخصیت خود را درک کنند که برای دیگران آشکار نیست.
❌بدون دلیل موجه، به‌طور مداوم مشکوک باشند که همسر یا شریک عاطفی آن‌ها خیانت می‌کند.
❌در روابط خود با دیگران سرد و دور باشند و ممکن است برای جلوگیری از خیانت، کنترل‌گر و حسود شوند.
❌نقش خود را در مشکلات یا تعارضات نبینند و باور داشته باشند که همیشه حق با آن‌هاست.
❌در آرامش یافتن مشکل داشته باشند.
❌خصمانه، لجوج و بحث‌برانگیز باشند.
چه چیزی باعث اختلال شخصیت پارانوئید می‌شود؟
دانشمندان علت دقیق اختلال شخصیت پارانوئید (PPD) را نمی‌دانند، اما به احتمال زیاد ترکیبی از عوامل محیطی و زیستی در آن نقش دارند. محققان دریافته‌اند که غفلت عاطفی در کودکی، غفلت جسمی و عدم نظارت والدین نقش مهمی در توسعه PPD در نوجوانی و اوایل بزرگسالی ایفا می‌کند.
پیش‌تر محققان معتقد بودند که احتمالاً ارتباط ژنتیکی بین اسکیزوفرنی، اختلال شخصیت اسکیزوتایپال و PPD وجود دارد، اما مطالعات جدید نشان داده‌اند که این ارتباط به اندازه‌ای که قبلاً تصور می‌شد قوی نیست.
چگونه اختلال شخصیت پارانوئید تشخیص داده می‌شود؟
شخصیت در طول رشد کودکی و نوجوانی به تکامل خود ادامه می‌دهد. به همین دلیل، ارائه‌دهندگان مراقبت‌های بهداشتی معمولاً تا بعد از ۱۸ سالگی تشخیص اختلال شخصیت پارانوئید (PPD) را برای فرد تأیید نمی‌کنند. تشخیص اختلالات شخصیت، از جمله PPD، می‌تواند دشوار باشد، زیرا اکثر افراد مبتلا به اختلال شخصیت فکر نمی‌کنند که رفتار یا طرز تفکرشان مشکلی دارد.
وقتی آن‌ها به دنبال کمک می‌روند، اغلب به دلیل شرایطی مانند اضطراب یا افسردگی ناشی از مشکلاتی که اختلال شخصیت‌شان ایجاد کرده است، مانند طلاق یا از دست دادن روابط، به دنبال کمک می‌روند، نه خود اختلال. وقتی یک متخصص سلامت روان، مانند روانشناس یا روانپزشک، مشکوک به وجود اختلال شخصیت پارانوئید در فردی باشد، معمولاً سؤالات گسترده و کلی می‌پرسد که پاسخ دفاعی یا محیط خصمانه ایجاد نکند. آن‌ها سؤالاتی می‌پرسند که اطلاعاتی درباره موارد زیر ارائه دهد:
✔️تاریخچه گذشته
✔️روابط
✔️سابقه کاری قبلی
✔️تست واقعیت
✔️کنترل تکانه
متخصصان سلامت روان تشخیص اختلال شخصیت پارانوئید را بر اساس معیارهای این اختلال در راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی انجمن روانپزشکی آمریکا انجام می‌دهند.
آیا شرایط پزشکی دیگری با اختلال شخصیت پارانوئید مرتبط هستند؟
بله، تقریباً ۷۵٪ از افراد مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید (PPD) به اختلال شخصیت دیگری نیز مبتلا هستند. شایع‌ترین اختلالات شخصیتی که با PPD هم‌زمان رخ می‌دهند عبارتند از:
✔️اختلال شخصیت اجتنابی
✔️اختلال شخصیت مرزی (BPD)
✔️اختلال شخصیت ضداجتماعی (ASPD)
چگونه اختلال شخصیت پارانوئید درمان می‌شود؟
افراد مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید (PPD) به‌ندرت خودشان به دنبال درمان می‌روند. معمولاً اعضای خانواده، همکاران یا کارفرمایان آن‌ها را ارجاع می‌دهند. وقتی فردی با PPD به دنبال درمان می‌رود، روان‌درمانی (گفتاردرمانی)، مانند درمان شناختی-رفتاری (CBT) یا درمان دیالکتیکی رفتاری (DBT)، درمان انتخابی است. درمان بر افزایش مهارت‌های عمومی مقابله، به‌ویژه اعتماد و همدلی، و همچنین بهبود تعامل اجتماعی، ارتباط و عزت نفس متمرکز است.
یک دنیای جدید از اطلاعات منتظرته! برای کشف بیشتر، روی لینک کارگاه آموزشی رفتار درمانی شناختی CBT کلیک کن.
از آنجا که افراد مبتلا به PPD اغلب به دیگران بی‌اعتماد هستند، این موضوع برای متخصصان مراقبت‌های بهداشتی چالش‌برانگیز است، زیرا اعتماد و ایجاد رابطه خوب عوامل مهمی در روان‌درمانی هستند. در نتیجه، بسیاری از افراد مبتلا به PPD ممکن است برنامه درمانی خود را دنبال نکنند و حتی ممکن است انگیزه‌های درمانگر را زیر سؤال ببرند.
ارائه‌دهندگان مراقبت‌های بهداشتی معمولاً برای درمان PPD دارو تجویز نمی‌کنند. با این حال، ممکن است داروهایی مانند داروهای ضداضطراب، ضدافسردگی یا ضد روان‌پریشی در صورتی تجویز شوند که علائم فرد شدید باشد یا اگر فرد به شرایط روان‌شناختی مرتبط مانند اضطراب یا افسردگی مبتلا باشد.
چشم‌انداز (پیش‌آگهی) اختلال شخصیت پارانوئید چیست؟
چشم‌انداز (پیش‌آگهی) اختلال شخصیت پارانوئید (PPD) معمولاً به این بستگی دارد که آیا فرد مبتلا به PPD مایل به پذیرش و پایبندی به درمان است یا خیر. گفتاردرمانی (روان‌درمانی) گاهی اوقات می‌تواند پارانویا را کاهش دهد و تأثیر آن بر عملکرد روزانه را محدود کند. در صورت عدم درمان، PPD می‌تواند توانایی فرد برای ایجاد و حفظ روابط را مختل کند و همچنین توانایی او در عملکرد اجتماعی و موقعیت‌های کاری را تحت تأثیر قرار دهد.
افراد مبتلا به PPD نسبت به افرادی که به اختلالات شخصیت مبتلا نیستند، احتمال بیشتری دارد که زودتر از کار دست بکشند. علاوه بر این، PPD یکی از قوی‌ترین پیش‌بینی‌کننده‌های رفتار پرخاشگرانه در محیط‌های بیمارستانی است. همچنین این اختلال با رفتارهایی مانند تعقیب و پیگیری بیش از حد دعاوی حقوقی (شکایت‌های قانونی) مرتبط است.
آیا می‌توان از اختلال شخصیت پارانوئید پیشگیری کرد؟
در حالی که به طور کلی نمی‌توان از اختلال شخصیت پارانوئید پیشگیری کرد، درمان می‌تواند به فرد مبتلا به PPD کمک کند تا روش‌های سازنده‌تری برای مقابله با افکار و موقعیت‌های محرک پیدا کند.
کلام آخر
اختلال شخصیت پارانوئید (PPD) یک وضعیت پیچیده و چندوجهی است که درک و معیارهای تشخیصی آن به طور قابل توجهی تکامل یافته است. در گذشته، توصیف PPD در شبکه‌ای پیچیده از علائم در هم تنیده بود که اغلب با سایر اختلالات شخصیت و روانپزشکی همپوشانی داشت. این تاریخچه پیچیده، همراه با تغییر در دیدگاه‌ها و تعاریف در حوزه گسترده‌تر اختلالات شخصیت، بر نحوه درک و تشخیص PPD تأثیر گذاشته است.
در عمل روانپزشکی معاصر، در حالی که پذیرش و اعتبار PPD به عنوان یک اختلال متمایز، به‌ویژه با گنجاندن آن در راهنماهای تشخیصی مانند DSM-5 تثبیت شده است، چالش‌هایی همچنان باقی است. یکی از مسائل برجسته‌ای که پزشکان با آن روبرو هستند، مقاومت ذاتی در برابر درمان است که افراد مبتلا به PPD نشان می‌دهند.
ماهیت این اختلال، که با بی‌اعتمادی و سوءظن فراگیر مشخص می‌شود، اغلب به این معناست که افراد مبتلا تمایلی به جستجوی کمک یا مشارکت در مداخلات درمانی ندارند. این پارانویای عمیق فرآیند تشخیص را پیچیده می‌کند؛ افراد اغلب در باز شدن به پزشکان تردید دارند و جمع‌آوری اطلاعات تشخیصی جامع را دشوار می‌کنند.
علاوه بر این، بی‌میلی آن‌ها به پذیرش اینکه ادراکاتشان ممکن است تحریف شده باشد، پیشرفت درمانی و ایجاد ارتباط را بیشتر مختل می‌کند. در حالی که پیشرفت‌هایی در شناخت و درک PPD حاصل شده است، علائمی که این اختلال را تعریف می‌کنند، تشخیص و درمان آن را به طور منحصربه‌فردی چالش‌برانگیز می‌کنند.
