اختلال پیکا یا هرزه خواری از خاک تا کاغذ

اختلافات تغذیه‌ای متعددی در جهان وجود دارد که هر کدام به شیوه‌ای خاص ظاهر می‌شوند. برخی افراد با پرخوری مواجه می‌شوند و برخی دیگر به بی‌اشتهایی عصبی دچار می‌گردند. اما گاه پیش می‌آید که افراد از خوردن غذاها و خوراکی‌های سالم دوری می‌کنند و به سمت مصرف مواد بی‌ارزش مانند خاک، چسب، مو، یخ و موارد مشابه کشیده می‌شوند. مصرف این مواد بی‌ارزش نوعی اختلال محسوب می‌شود که به آن اختلال پیکا یا هرزه‌خواری گفته می‌شود. در این بلاگ، قصد داریم توضیح دهیم که هرزه‌خواری یا پیکا چیست و به روش‌های درمان آن بپردازیم.

اختلال پیکا یا هرزه‌خواری یک نوع اختلال خوردن است که در آن فرد به صورت اجباری و نه صرفاً به دلیل گرسنگی، شروع به خوردن مواد مختلفی می‌کند که فاقد هرگونه ارزش غذایی هستند. بسته به شدت، مدت زمان و علت بروز آن، پیکا ممکن است طبیعی و بدون ضرر به نظر برسد. با این وجود، اگر فرد مبتلا مواد سمی، خطرناک یا به مقدار بیش از حد مصرف کند، می‌تواند با عوارض جدی‌تری همراه شود. به همین دلیل، درمان این مسئله را به شدت توصیه می‌کنیم.

اختلال پیکا یا هرزه‌خواری چیست؟

اختلال پیکا یا هرزه‌خواری نوعی مسئله مرتبط با سلامت روان و اختلالات خوردن است که در آن فرد به طور اجباری مواد غیرخوراکی را می‌خورد. این اختلال به ویژه در کودکان و افراد با شرایط خاص، شایع‌تر است. در حالی که هرزه‌خواری در برخی موارد بی‌خطر است، بلعیدن برخی مواد می‌تواند آن را به شدت خطرناک سازد.

به عبارت دیگر، هرزه‌خواری به معنای تمایل غیرطبیعی به خوردن موادی مانند گچ یا خاکستر است که خوراکی نیستند. خوشبختانه، هرزه‌خواری اغلب با روش‌های درمانی و تغییرات در سبک زندگی به راحتی قابل درمان و حل است.

انواع اختلال پیکا یا هرزه‌خواری

اختلال پیکا یا هرزه‌خواری نوعی بیماری مرتبط با اعصاب و روان است و انواع گوناگونی دارد، از جمله:

🔴کونیوفاژیا (گرد و غبار)

🔴کوپروفاژی (مدفوع)

🔴ورموفاژی (استفراغ)

🔴ژئوملوفاژی (سیب‌زمینی خام)

🔴ژئوفاژیا (زمین، خاک یا خاک رس)

🔴هیالوفاژی (شیشه)

🔴سنگ‌خواری

🔴موکوپاژی (مخاط)

🔴پاگوفاژیا (یخ)

پلموفاژی (سرب)

🔴تریکوفاژی (مو، پشم و سایر الیاف)

🔴اوروفاژی (ادرار)

🔴هماتوفاژی یا خون‌آشام (خون)

🔴زایلوفاژیا (چوب یا مشتقات چوب مانند کاغذ)

متن انگلیسی: Pica is a psychological disorder characterized by an appetite for substances that are largely non-nutritive, such as ice, soap, hair, paper, metal, soil, stones, glass, or chalk. The term pica originates in the Latin word for magpie (picave), a bird that is famed for its unusual eating behaviors, where it is known to eat almost anything

ترجمه متن: پیکا یک اختلال روانی است که با اشتها به موادی که عمدتاً غیر مغذی هستند مانند یخ، صابون، مو، کاغذ، فلز، خاک، سنگ، شیشه یا گچ مشخص می‌شود. واژه پیکا از کلمه لاتین نوعی زاغ (به نام picave) سرچشمه می‌گیرد، پرنده‌ای که به دلیل رفتارهای غذایی غیرمعمولش مشهور است و تقریباً هر چیزی را می‌خورد.

اختلال پیکا یا هرزه‌خواری چقدر شایع است؟

پیکا به عنوان یک اختلال نسبتاً نادر شناخته می‌شود، اما در مقابل، بیشتر در افراد باردار و کودکان کوچک مشاهده می‌گردد. میزان شیوع ابتلا به هرزه‌خواری به شرح زیر است:

✔️بزرگسالان: گزارش شده که در یک کلینیک، ۴ درصد از مردان و زنان بالغ به پیکا مبتلا بودند.

✔️کودکان: گفته می‌شود که این اختلال ۱۰ تا ۳۰ درصد از کودکان بین سنین ۱ تا ۶ سال را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این بیماری در ۱۰ درصد از کودکان بالای ۱۲ سال و در ۵۰ درصد از کودکان ۱۸ تا ۳۶ ماهه وجود دارد.

✔️زنان باردار: در یک مطالعه آمریکایی، ۲۷.۸ تا ۶۸٪ از زنان باردار پیکا را تجربه کردند. افراد مبتلا به مشکلات

✔️سلامت روان: پیکا در افراد مبتلا به ناتوانی‌های یادگیری، اوتیسم، اختلال وسواس فکری-اجباری، تریکوتیلومانیا (کندن مو) و اسکیزوفرنی شایع‌تر است.

✔️افراد دارای مشکلات ذهنی: پیکا را می‌توان در ۱۰ درصد از افرادی که دچار مشکلات ذهنی هستند مشاهده کرد.

علائم پیکا یا هرزه‌خواری

⚠️کم‌خونی (فقر آهن)

⚠️آسکاریازیس (عفونت کرم گرد)

⚠️یبوست عدم تعادل الکترولیت

⚠️ریتم نامنظم قلب (آریتمی)

⚠️انسداد روده کوچک و روده بزرگ

نشانه‌ها و علائم اختلال پیکا

افراد مبتلا به اختلال پیکا معمولاً تمایل شدیدی به مصرف مواد غیرخوراکی زیر نشان می‌دهند:

❌خاک یا رس

❌شن و سنگ‌ریزه

❌کاغذ

❌یخ

❌چسب

❌مداد شمعی

❌تراشه‌های رنگ

❌مو

❌گچ

❌پارچه

❌پشم

❌پودر تالک

❌پلاستیک

❌نوارهای لاستیکی

❌شامپو

❌مدفوع حیوانات

❌خاکستر سیگار

❌گیاهان یا علف

❌قطعات اسباب‌بازی

❌فلزات

❌ زنان باردار ممکن است به دلیل کمبود آهن یا روی، اشتیاق شدیدی به مصرف خاک پیدا کنند

علل بروز اختلال پیکا

علت اصلی ظهور اختلال پیکا همچنان برای پژوهشگران ناشناخته باقی مانده است، اما شرایط خاصی وجود دارند که احتمال ابتلا به این اختلال را در افراد افزایش می‌دهند. لازم به ذکر است که اگر کودکی خردسال به دلیل ناآگاهی اشیاء غیرخوراکی را در دهان خود قرار دهد، نمی‌توان به‌طور قطعی این رفتار را به اختلال پیکا نسبت داد. برای قضاوت دقیق در این مورد، نیاز به ارزیابی و بررسی‌های بیشتری است. به‌طور کلی، پیکا ممکن است در هر سنی و برای هر فردی رخ دهد، اما برخی گروه‌ها بیش از دیگران در معرض خطر ابتلا به این اختلال قرار دارند:

🔶کودکان خردسال، به‌ویژه کودکان زیر ۶ سال

🔶افرادی که رژیم‌های غذایی سخت و غیراستاندارد را دنبال می‌کنند

🔶زنان بارداری که هوس‌های غیرمعمول دارند یا به کم‌خونی داسی‌شکل (یک بیماری ژنتیکی و اختلال خونی) مبتلا هستند

🔶افرادی که از مشکلات سلامت روان رنج می‌برند، مانند افراد دارای ناتوانی‌های ذهنی، اسکیزوفرنی (اختلالی که درک واقعیت و احساسات را مختل می‌کند) یا اختلال اوتیسم (اختلالی عصبی که بر ارتباط و یادگیری فرد تأثیر می‌گذارد)

🔶افرادی که با سوءتغذیه مواجه هستند و از گرسنگی رنج می‌برند

🔶افرادی که کمبود مواد مغذی مانند آهن، روی یا کلسیم دارند

🔶کودکان تحت استرس شدید، مانند کودکانی که مورد آزار و اذیت قرار گرفته‌اند یا در شرایط فقر شدید زندگی می‌کنند

🔶پیروان برخی آیین‌ها و سنت‌های فرهنگی خاص؛ برای مثال، در زیارتگاهی کاتولیک در نیومکزیکوی ایالات متحده، خوردن خاک به‌عنوان بخشی از یک رسم مذهبی رواج دارد

اختلال پیکا در بارداری

بیشتر هوس‌های مرتبط با بارداری و پیکا شامل مواد غیرغذایی مانند خاک یا گچ است. اما به طور کلی، پیکا در زنان باردار کمتر شایع است. دلیل اینکه برخی زنان در دوران بارداری هوس موادی مانند گچ و خاک می‌کنند، به طور قطعی مشخص نیست. برخی معتقدند علت این مسئله در بارداری، کمبود آهن است. تصور می‌شود که در چنین شرایطی، هرزه‌خواری تلاش بدن برای تأمین ویتامین‌ها یا مواد معدنی است که از طریق رژیم غذایی معمولی به دست نمی‌آید.

متن انگلیسی: Pica in people who are pregnant usually goes away on its own

ترجمه متن: معمولا پیکا در افرادی که باردار هستند به صورت خود به خود از بین می‌رود.

اختلال پیکا در کودکان

کودکان خردسال اغلب اقلام غیرخوراکی مانند علف یا اسباب‌بازی را در دهان می‌گذارند؛ زیرا نسبت به دنیای اطراف خود کنجکاو هستند. اما کودکان مبتلا به پیکا فراتر از این حد می‌روند؛ این کودکان گاهی چیزهایی می‌خورند که می‌تواند به مشکلات سلامتی منجر شود. مشکلات سلامتی ممکن است در کودکان مبتلا به پیکا رخ دهد و بسته به آنچه می‌خورند، متفاوت است. این مشکلات می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

کمبود آهن مسمومیت با سرب ناشی از خوردن خاک یا تراشه‌های رنگ حاوی سرب یبوست یا اسهال ناشی از خوردن چیزهایی که بدن نمی‌تواند هضم کند (مانند مو) عفونت‌های روده‌ای، ناشی از خوردن خاک یا مدفوع آلوده به انگل یا کرم انسداد روده ناشی از خوردن موادی که روده را مسدود می‌کنند صدمات دهان یا دندان

پیکا در کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم

یکی دیگر از مسائل کمتر شناخته‌شده در میان کودکان خردسال مبتلا به اوتیسم، ابتلا به پیکا است؛ وضعیتی که در آن فرد به طور مکرر چیزهایی را می‌خورد که غذا نیستند، مانند خاک، گچ و خاک رس. پیکا می‌تواند به مشکلات پزشکی جدی منجر شود، از جمله انگل‌های گوارشی، مسمومیت با سرب، کمبودهای تغذیه‌ای، خفگی، مسمومیت، انسداد روده و سوراخ‌شدگی.

تستیه که روانشناسان تأییدش کردن یه تست علمی و دقیق! همین حالا روی لینک تست تشخیص اوتیسم کلیک کن انجامش بده!

این موارد ممکن است به مشکلات حاد، نیاز به جراحی و حتی عفونت خون منجر شود که زندگی را تهدید می‌کند. تشخیص و درمان به‌موقع این مسئله ضروری است. متخصصان باید پیش از بروز مشکلات جدی‌تر، کودکان مبتلا را درمان کنند و از خطرات بزرگ‌تر محافظت نمایند.

عوامل خطر بیماری پیکا

در حالی که علل پیکا ناشناخته است، برخی عوامل خطر برای بروز این اختلال شامل موارد زیر هستند:

🔷فشار

🔷عوامل فرهنگی

🔷رفتارهای آموخته‌شده

🔷وضعیت اجتماعی-اقتصادی پایین

🔷مشکلات سلامت روان

🔷کمبود تغذیه‌ای کم‌توجهی به کودک

🔷بارداری

🔷صرع

🔷مشکلات روانی خانوادگی

روش تشخیص ابتلا به پیکا یا هرزه‌خواری

در ابتدا، پزشک با بررسی سابقه پزشکی فرد مبتلا و دریافت گزارش‌هایی از سایر اعضای خانواده – به ویژه در مورد کودکان به یک نتیجه‌گیری کلی دست می‌یابد. سپس، آزمایش‌هایی را برای تشخیص دقیق‌تر برای فرد مورد نظر تجویز می‌کند:

✅آزمایش خون برای بررسی احتمال کم‌خونی و تعیین سطح آهن و روی

✅گرفتن نمونه مدفوع به منظور ارزیابی خونریزی معده

✅تصویربرداری از روده‌ها برای بررسی انسداد روده

✅آزمایش ارزیابی سطح سرب در بدن

✅آزمایش بررسی وجود انگل یا باکتری

✅آزمایش کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری

✅ارزیابی کاهش وزن

درمان پیکا یا هرزه‌خواری

راه درمان ابتدا شناسایی هرگونه کمبود مواد مغذی یا مشکلات پزشکی دیگر در فرد است. این درمان‌ها شامل کمک به تغییر رفتار و آموزش خانواده می‌شود. یکی از اشکال درمان پیکا با پیامدهای منفی یا تنبیه مرتبط است. اما در نوع دیگر، به فرد برای افزایش تمایل به خوردن مواد غذایی پاداش داده می‌شود.

یک دنیای جدید از اطلاعات منتظرته! برای کشف بیشتر، روی لینک کارگاه آموزشی درمان اختلال خوردن کلیک کن.

همچنین، اگر پیکا بخشی از یک اختلال رشدی مانند ناتوانی ذهنی باشد، داروها ممکن است به کاهش رفتارهای غذایی غیرعادی کمک کنند. در ادامه، هر یک از روش‌های درمانی را به طور مفصل‌تری توضیح داده‌ایم:

روش درمان	توضیحات
مشاوره روان‌شناسی	اغلب اولین قدم در درمان، شامل جلسات روان‌درمانی برای شناسایی و درمان علل روان‌شناختی این رفتار است.
درمان با جایگزینی رفتار	یادگیری رفتارهای جایگزین و سالم به جای هرزه‌خواری، مانند استفاده از ابزارهای استرس‌زدایی یا فعالیت‌های دستی.
مداخله تغذیه‌ای	در صورت ناشی شدن پیکا از کمبودهای تغذیه‌ای، مکمل‌های غذایی و تغییر رژیم غذایی ممکن است تجویز شود.
داروها	در موارد خاص، داروهایی مانند مهارکننده‌های بازجذب سروتونین ممکن است برای کاهش اشتیاق به مواد غیرغذایی تجویز شود.
درمان‌های پزشکی	اگر پیکا ناشی از شرایط پزشکی خاصی باشد، درمان شرایط زمینه‌ای می‌تواند به بهبودی کمک کند.
حمایت خانوادگی	آموزش و حمایت از خانواده‌ها برای ایجاد محیطی حمایت‌کننده و امن، جهت کمک به فرد مبتلا در غلبه بر پیکا.

درمان دارویی هرزه‌خواری

داروهایی که عملکرد دوپامینرژیک را تقویت می‌کنند (مانند اولانزاپین) می‌توانند به عنوان گزینه‌های درمانی جایگزین برای افراد مبتلا به پیکا که به مداخلات رفتاری مقاوم هستند، مورد استفاده قرار گیرند.

۲. مکمل‌های غذایی

چندین ماده غذایی وجود دارد که ممکن است به رفع هوس پیکا در افراد خاص یاری رساند:

✔️یخ: جویدن یخ می‌تواند هوس مواد غیرخوراکی ترد یا جویدنی را تسکین بخشد.

✔️آدامس یا نعناع: جویدن آدامس یا مکیدن نعناع می‌تواند تمایل به مواد غیرخوراکی را کاهش دهد.

✔️مکمل مولتی‌ویتامین: یک مکمل ساده ممکن است در برخی موارد به عنوان درمان مؤثری عمل کند.

درمان رفتاری

رفتاردرمانی شامل آموزش مکانیسم‌ها و استراتژی‌های مقابله‌ای به فرد برای یاری در تغییر رفتار است. این رویکرد، الگوی رفتاری فرد مبتلا را دگرگون می‌سازد و به تدریج او را از وابستگی به هرزه‌خواری دور می‌کند.

عوارض پیکا

عوارض هرزه‌خواری شامل موارد زیر است:

☠️انسداد روده

☠️درد شکم

☠️یبوست

☠️اسهال

☠️آسیب‌های دندانی

☠️عفونت

☠️مدفوع خونی

☠️حالت تهوع

☠️کمبودهای تغذیه‌ای

☠️خفگی

☠️کمبود آهن

☠️مسمومیت

راه‌های پیشگیری از ابتلا به هرزه‌خواری

ابتلا به پیکا یا هرزه‌خواری امری است که نمی‌توان از آن به طور کامل جلوگیری کرد. با این حال، تغذیه مناسب ممکن است به برخی کودکان کمک کند تا از بروز هرزه‌خواری پیشگیری شود. اگر به عادات غذایی توجه کافی کنید و بر کودکانی که تمایل به گذاشتن اشیاء مختلف در دهان دارند نظارت داشته باشید، ممکن است بتوانید این اختلال را زودتر از بروز عوارض تشخیص دهید.

هرزه‌خواری به طور کاملاً غیرقابل پیش‌بینی رخ می‌دهد. بنابراین، نمی‌توان به طور قطعی از بروز آن جلوگیری کرد. با این حال، با رعایت تغذیه اصولی و مناسب به ویژه در کودکان می‌توان تا حدودی از وقوع این اختلال در آن‌ها پیشگیری نمود. اگر به عادات غذایی خانواده‌تان توجه کنید و به اشیایی که کودک خردسال شما تمایل به گذاشتن در دهان دارد دقت نمایید، ممکن است بتوانید این اختلال را پیش از شکل‌گیری کامل آن تشخیص دهید و از بروز عوارض خطرناک آن جلوگیری کنید.

برای نمونه، اگر پزشک تأیید کند که کودک شما به اختلال پیکا مبتلا است، می‌توانید با دور کردن مواد غیرخوراکی از دسترس در خانه، خطر مصرف آن‌ها توسط کودک را کاهش دهید. نکته مهم دیگر این است که به بازی‌های کودکان در فضای باز نیز توجه کنید و آن‌ها را تحت نظارت داشته باشید.

بنابراین، تنها اقدامی که در مورد پیکا می‌توانید انجام دهید، پیروی از یک رژیم غذایی اصولی و متعادل است که در آن نگرانی از کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری وجود نداشته باشد، و همچنین چکاپ‌های دوره‌ای منظم برای خودتان. البته این روش‌ها نیز به طور کامل از ابتلا به بیماری پیکا جلوگیری نمی‌کنند!

سخن آخر

در این بلاگ، به بررسی موضوع پیکا و روش‌های درمان آن پرداختیم. همان‌طور که اشاره کردیم، پیکا قابل پیشگیری نیست، اما با نظارت بر عادات غذایی و بهره‌گیری از رژیم غذایی مناسب به ویژه در کودکان می‌توان تا حدی آن را پیش از بروز عوارض تشخیص داد. اگر به رفتارهای غیرعادی اطرافیان، خودتان یا کودک‌تان در مورد خوردن مواد غیرخوراکی مشکوک شدید، حتماً در سریع‌ترین زمان ممکن با یک پزشک مشورت کنید.

هنگامی که آگاه شوید نسبت به یک ماده غیرخوراکی حساسیت دارید، می‌توانید با کمک درمانگر به درمان پیکا اقدام نمایید. حالا که با خواندن این بلاگ، همه چیز را در مورد هرزه‌خواری آموخته‌اید، زمان آن رسیده که به روانشناس مراجعه کنید. روانشناس مورد اعتمادتو تو کلینیک آنلاین روان هاب پیداش کن و وقت مشاورتو رزرو کن! تشخیص و درمان زودهنگام پیکا ضروری است؛ این کار مانع از بروز عوارض خطرناک این مشکل می‌شود.