اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) و علائم پنهان

اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) و علائم پنهان

27 ژوئن روز آگاهی از اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) است، روزی برای توجه به شرایطی که میلیون‌ها نفر در سراسر جهان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. اختلال استرس پس از سانحه یک بیماری پیچیده سلامت روان است که ممکن است پس از تجربه یا مشاهده یک رویداد آسیب‌زا ایجاد شود.

با وجود شیوع بالای آن، PTSD اغلب به‌درستی درک نمی‌شود و بسیاری از مبتلایان در سکوت رنج می‌برند. این بلاگ به بررسی جنبه‌های کلیدی PTSD می‌پردازد تا آگاهی و حمایت از افراد مبتلا را افزایش دهد.

اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) چیست؟

در طول زندگی، تا 7 نفر از هر 10 بزرگسال در ایالات متحده ممکن است مستقیماً با رویدادهای هولناک مواجه شوند یا شاهد آن‌ها باشند. این رویدادها شامل خشونت با اسلحه، تصادفات رانندگی، تروماهای شخصی، بلایای طبیعی یا انسانی مانند طوفان کاترینا و حملات تروریستی 11 سپتامبر، و جنگ‌های نظامی است. برخی از این افراد اما نه همه به اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) مبتلا می‌شوند.

دستورالعمل‌های جدیدی که در سال 2024 منتشر شده‌اند، می‌توانند به هدایت درمان مؤثر کمک کنند. PTSD یک بیماری سلامت روان بالقوه ناتوان‌کننده است که با دوره‌های مکرر و ترسناک مشخص می‌شود، دوره‌هایی که در آن فرد یک رویداد آسیب‌زا را دوباره تجربه می‌کند.پس از یک رویداد ناراحت‌کننده، داشتن خاطرات آزاردهنده، احساس اضطراب و مشکلات خواب طبیعی است. برای اکثر افراد، این علائم به مرور زمان کاهش می‌یابند. اما اگر علائم خاصی بیش از یک ماه ادامه یابند، ممکن است فرد به PTSD مبتلا باشد.

میخوای بدونی این علائم PTSD و داری یا نه پس روی لینک تست رایگان اختلال استرس پس از سانحه کلیک کن و انجامش بده!

علائم اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)

علائم اختلال استرس پس از سانحه ممکن است در سه ماه اول پس از یک رویداد آسیب‌زا آغاز شوند، اما گاهی اوقات سال‌ها بعد ظاهر می‌شوند. این علائم بیش از یک ماه طول می‌کشند و مشکلات عمده‌ای در موقعیت‌های اجتماعی یا کاری و روابط با دیگران ایجاد می‌کنند. همچنین می‌توانند توانایی انجام کارهای روزمره را تحت تأثیر قرار دهند.

علائم PTSD به‌طور کلی به چهار نوع تقسیم می‌شوند: خاطرات مزاحم، اجتناب، تغییرات منفی در تفکر و خلق‌وخو، و تغییرات در واکنش‌های جسمی و عاطفی. شدت علائم می‌تواند با گذشت زمان یا از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد.

خاطرات مزاحم

📌خاطرات ناخواسته و ناراحت‌کننده از رویداد آسیب‌زا که بارها و بارها بازمی‌گردند

📌بازسازی رویداد آسیب‌زا به‌گونه‌ای که گویی دوباره در حال رخ دادن است (فلش‌بک)

📌رویاها یا کابوس‌های ناراحت‌کننده درباره رویداد آسیب‌زا

📌پریشانی عاطفی شدید یا واکنش‌های جسمی به چیزی که یادآور رویداد آسیب‌زا است

اجتناب

📌تلاش برای فکر نکردن یا صحبت نکردن درباره رویداد آسیب‌زا

📌دوری از مکان‌ها، فعالیت‌ها یا افرادی که یادآور رویداد آسیب‌زا هستند

تغییرات منفی در تفکر و خلق‌وخو

📌افکار منفی درباره خود، دیگران یا جهان

📌احساسات منفی مداوم مانند ترس، سرزنش، گناه، خشم یا شرم

📌مشکلات حافظه، از جمله به خاطر نیاوردن جنبه‌های مهم رویداد آسیب‌زا

📌احساس انفصال از خانواده و دوستان

📌بی‌علاقگی به فعالیت‌هایی که قبلاً لذت‌بخش بودند

📌دشواری در تجربه احساسات مثبت

📌بی‌حسی عاطفی

تغییرات در واکنش‌های جسمی و عاطفی

📌ترسیدن یا وحشت کردن آسان

📌همیشه در حالت آماده‌باش برای خطر بودن

📌رفتار خودتخریبی، مانند نوشیدن بیش از حد یا رانندگی با سرعت بالا

📌مشکلات خواب

📌مشکلات تمرکز

📌تحریک‌پذیری، انفجارهای خشم یا رفتار پرخاشگرانه

📌واکنش‌های جسمی مانند تعریق، تنفس سریع، ضربان قلب تند یا لرزیدن

📌برای کودکان 6 سال و کمتر، علائم همچنین ممکن است:

📌بازسازی رویداد آسیب‌زا یا جنبه‌هایی از آن از طریق بازی

📌رویاهای ترسناکی که ممکن است شامل جنبه‌هایی از رویداد آسیب‌زا باشد یا نباشد

شدت علائم اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)

با گذشت زمان، شدت علائم PTSD می‌تواند متفاوت باشد. ممکن است هنگام استرس عمومی یا مواجهه با یادآورهای رویداد آسیب‌زا، مانند سالگرد آن، علائم بیشتری داشته باشید. برای مثال، ممکن است صدای انفجار اگزوز خودرو را بشنوید و تجربیات جنگی را دوباره تجربه کنید یا گزارشی درباره تجاوز جنسی در اخبار ببینید و خاطرات تجاوز خود را به یاد آورید.

چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به PTSD هستند؟

همه افرادی که با خشونت، بلایا یا سایر رویدادهای ناراحت‌کننده مواجه می‌شوند، به PTSD مبتلا نمی‌شوند. با این حال، پرسنل نظامی که در مناطق جنگی در معرض نبرد قرار دارند، به‌ویژه آسیب‌پذیر هستند. بر اساس گزارش مرکز ملی PTSD، حدود 11 تا 20 درصد از کهنه‌سربازانی که در عراق یا افغانستان خدمت کرده‌اند، به PTSD مبتلا هستند.

درباره افرادی که نظامی نبوده‌اند چه می‌دانیم؟ در جمعیت عمومی، تخمین زده می‌شود که PTSD در 4 درصد مردان و 8 درصد زنان رخ می‌دهد تفاوتی که تا حدی به این دلیل است که زنان بیشتر در معرض تجاوز جنسی قرار دارند.

علل اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)

اختلال استرس پس از سانحه می‌تواند زمانی ایجاد شود که شما یک رویداد شامل مرگ واقعی یا تهدیدشده، آسیب جدی یا تجاوز جنسی را تجربه کنید، شاهد آن باشید یا درباره آن بشنوید. متخصصان سلامت دقیقاً نمی‌دانند چرا برخی افراد به PTSD مبتلا می‌شوند. مانند بسیاری از مشکلات سلامت روان، احتمالاً ترکیبی از عوامل باعث آن می‌شود، از جمله:

♦️تجربیات بسیار استرس‌زا و میزان و شدت ترومایی که در زندگی خود تجربه کرده‌اید

♦️خطرات سلامت روان ارثی، مانند سابقه خانوادگی اضطراب و افسردگی

♦️ویژگی‌های ارثی شخصیت شما  که اغلب به‌عنوان خلق‌وخو شناخته می‌شود

♦️نحوه تنظیم مواد شیمیایی و هورمون‌های بدن شما توسط مغز در پاسخ به استرس

عوامل خطر (PTSD)

افراد در هر سنی ممکن است به اختلال استرس پس از سانحه مبتلا شوند. اما اگر موارد زیر را تجربه کرده‌اید، ممکن است بیشتر در معرض ابتلا به PTSD باشید:

❌تجربیات آسیب‌زای شدید یا طولانی‌مدت

❌آسیب جسمی در طول رویداد آسیب‌زا

❌قرار گرفتن در معرض ترومای دیگر در گذشته، مانند سوءاستفاده در کودکی

❌داشتن شغلی که شما را در معرض رویدادهای آسیب‌زا قرار می‌دهد، مانند نظامی بودن یا امدادگر اولیه

❌داشتن مشکلات سلامت روان دیگر، مانند اضطراب یا افسردگی

❌مصرف بیش از حد الکل یا سوءمصرف مواد

❌نداشتن سیستم حمایتی خوب از خانواده و دوستان

❌داشتن خویشاوندان خونی با مشکلات سلامت روان، از جمله PTSD یا افسردگی

رویدادهای آسیب‌زایی که خطر را افزایش می‌دهند

❌قرار گرفتن در معرض جنگ

❌سوءاستفاده جسمی در کودکی

❌خشونت جنسی

❌تجاوز جسمی

❌تهدید با اسلحه

❌تصادف

بسیاری از رویدادهای آسیب‌زای دیگر نیز می‌توانند به PTSD منجر شوند، مانند آتش‌سوزی، بلایای طبیعی، سرقت، دزدی، سقوط هواپیما، شکنجه، آدم‌ربایی، تشخیص پزشکی تهدیدکننده زندگی، حمله تروریستی و سایر رویدادهای شدید یا تهدیدکننده زندگی.

عوارض اختلال استرس پس از سانحه

اختلال استرس پس از سانحه می‌تواند کل زندگی شما را مختل کند – تحصیل، شغل، روابط با دیگران، سلامت جسمی و لذت بردن از فعالیت‌های روزمره. داشتن PTSD همچنین ممکن است خطر سایر مشکلات سلامت روان را افزایش دهد، مانند:

❌افسردگی و اختلالات اضطرابی

❌مشکلات با مصرف مواد یا الکل

❌فکر کردن به خودکشی و اقدام به آن

پیشگیری اختلال استرس پس از سانحه

پس از زنده ماندن از یک رویداد آسیب‌زا، بسیاری از افراد در ابتدا علائم شبه-PTSD دارند، مانند ناتوانی در توقف فکر کردن درباره آنچه رخ داده است. ترس، اضطراب، خشم، افسردگی و گناه همگی واکنش‌های رایج به تروما هستند. اما اکثر افرادی که در معرض تروما قرار می‌گیرند، به PTSD مبتلا نمی‌شوند. دریافت کمک و حمایت به‌موقع ممکن است از بدتر شدن واکنش‌های استرسی معمول و تبدیل شدن به PTSD جلوگیری کند.

این ممکن است شامل مراجعه به خانواده و دوستانی باشد که گوش می‌دهند و آرامش می‌دهند. همچنین ممکن است به معنای جستجوی یک متخصص سلامت روان برای یک دوره کوتاه درمانی باشد. برخی افراد همچنین ممکن است از مراجعه به جوامع مذهبی خود بهره‌مند شوند. حمایت از دیگران همچنین می‌تواند از روی آوردن به روش‌های مقابله ناسالم، مانند سوءمصرف الکل یا مواد، جلوگیری کند.

درمان اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)

درمان اختلال استرس پس از سانحه می‌تواند به شما کمک کند تا حس کنترل بر زندگی خود را دوباره به دست آورید. درمان اصلی گفتاردرمانی یا روان‌درمانی است، اما درمان همچنین می‌تواند شامل دارو باشد.

✅آموزش مهارت‌هایی برای مدیریت علائم

✅کمک به شما برای بهتر فکر کردن درباره خود، دیگران و جهان

✅یادگیری راه‌هایی برای مقابله در صورت بروز دوباره علائم

✅درمان مشکلات دیگر مرتبط با تجربیات آسیب‌زا، مانند افسردگی، اضطراب یا سوءمصرف الکل یا مواد

روان‌درمانی

چندین نوع گفتاردرمانی، که به‌عنوان روان‌درمانی نیز شناخته می‌شود، ممکن است برای درمان کودکان و بزرگسالان مبتلا به PTSD استفاده شود. برخی از انواع روان‌درمانی مورد استفاده در درمان PTSD شامل موارد زیر هستند:

✅درمان مواجهه‌ای: این درمان رفتاری به شما کمک می‌کند تا با موقعیت‌ها و خاطراتی که ترسناک می‌یابید به‌صورت ایمن روبه‌رو شوید تا بتوانید با آن‌ها کنار بیایید. این کار به‌صورت تدریجی، قابل پیش‌بینی و کنترل‌شده انجام می‌شود. درمان مواجهه به‌ویژه برای فلش‌بک‌ها و کابوس‌ها مفید است. یک رویکرد از برنامه‌های واقعیت مجازی استفاده می‌کند که به شما امکان می‌دهد دوباره وارد محیطی شوید که در آن تروما را تجربه کرده‌اید.

✅درمان شناختی: این نوع گفتاردرمانی به شما کمک می‌کند تا الگوهای فکری (شناختی) که شما را گیر انداخته‌اند را ببینید. مثال‌ها شامل باورهای منفی درباره خود و خطر تکرار چیزهای آسیب‌زا است. برای PTSD، درمان شناختی اغلب همراه با درمان مواجهه استفاده می‌شود.

یک دنیای جدید از اطلاعات منتظرته! برای کشف بیشتر، روی لینک وبینار آموزشی زندگی پس از آسیب کلیک کن.

✅حساسیت‌زدایی و بازپردازش با حرکات چشم (EMDR): یک درمان منحصربه‌فرد است که شامل یادآوری خاطرات آسیب‌زا در حین انجام تحریک دوطرفه، مانند حرکات چشم از یک سمت به سمت دیگر، است. اعتقاد بر این است که این فرآیند به مغز کمک می‌کند تا خاطرات آسیب‌زا را بازپردازش کند و تأثیر عاطفی آن‌ها را کاهش دهد.

درمانگر شما می‌تواند به شما کمک کند تا مهارت‌های مدیریت استرس را برای بهتر کنار آمدن با موقعیت‌های استرس‌زا و استرس در زندگی‌تان ایجاد کنید. مهارت‌هایی مانند آرام‌سازی، خواب و ورزش می‌توانند مفید باشند. همه این رویکردها می‌توانند به شما کمک کنند تا ترس پایدار پس از یک رویداد آسیب‌زا را کنترل کنید.

شما و متخصص سلامت روانتان که در کلینیک آنلاین روان هاب هست، می‌توانید درباره نوع درمان یا ترکیبی از درمان‌ها که ممکن است بهترین نیازهای شما را برآورده کند، صحبت کنید. ممکن است درمان فردی، گروهی یا هر دو را امتحان کنید. درمان گروهی می‌تواند راهی برای ارتباط با دیگرانی که تجربیات مشابهی دارند ارائه دهد.

داروها برای بهبود علائم PTSD

✅داروهای ضدافسردگی: این داروها می‌توانند علائم افسردگی و اضطراب را تسکین دهند. همچنین می‌توانند مشکلات خواب و تمرکز را بهبود بخشند. داروهای مهارکننده بازجذب انتخابی سروتونین (SSRI) مانند سرترالین (زولوفت) و پاروکستین (پاکسیل) توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) برای درمان PTSD تأیید شده‌اند. ونلافاکسین (افکسور XR) نیز ممکن است تجویز شود. با تیم مراقبت‌های بهداشتی خود درباره عوارض جانبی احتمالی صحبت کنید.

✅داروهای ضد اضطراب: این داروها می‌توانند اضطراب شدید و مشکلات مرتبط را تسکین دهند. برخی از داروهای ضد اضطراب ممکن است مورد سوءمصرف قرار گیرند. به‌طور کلی، فقط برای مدت کوتاهی استفاده می‌شوند.

مطالعات تحقیقاتی درباره داروها برای (PTSD)

🟢بلوک گانگلیون ستاره‌ای: این روش شامل تزریق دارو به مجموعه‌ای از اعصاب در کنار گردن است. در حالی که FDA این روش را برای درمان PTSD تأیید نکرده است، مطالعات نتایج امیدوارکننده‌ای نشان داده‌اند.

🟢پرازوسین: پرازوسین (مینی‌پرس) معمولاً برای مدیریت فشار خون بالا استفاده می‌شود. چندین مطالعه نشان می‌دهند که ممکن است کابوس‌ها را در برخی افراد مبتلا به PTSD کاهش دهد یا سرکوب کند، اما مطالعات دیگر هیچ مزیتی نشان نمی‌دهند. برای اطلاعات بیشتر با یک متخصص سلامت مشورت کنید.

شما و متخصص سلامتتان می‌توانید با هم کار کنید تا بهترین دارو با کمترین عوارض جانبی را برای شما پیدا کنید. خلق‌وخو و سایر علائم شما ممکن است در عرض چند هفته بهبود یابد. هرگونه عوارض جانبی یا مشکلات مربوط به داروها را به متخصص سلامت خود اطلاع دهید.

ممکن است لازم باشد بیش از یک دارو را امتحان کنید یا متخصص سلامت شما ممکن است نیاز به تنظیم دوز یا برنامه دارویی شما داشته باشد تا بهترین گزینه را برای شما پیدا کند.

PTSD چقدر شایع است؟

PTSD می‌تواند هر فردی را، صرف‌نظر از سن، جنسیت یا پیشینه، تحت تأثیر قرار دهد. با این حال، برخی گروه‌ها در معرض خطر بیشتری هستند. برای مثال، کهنه‌سربازان و نیروهای نظامی فعال به دلیل قرار گرفتن در معرض موقعیت‌های جنگی بسیار آسیب‌پذیرند. بر اساس گزارش اداره امور کهنه‌سربازان، تخمین زده می‌شود که تا 8 درصد از کهنه‌سربازان استرالیایی به PTSD مبتلا شوند.

امدادگران اولیه، از جمله امدادگران پزشکی، افسران پلیس و آتش‌نشانان، نیز به دلیل ماهیت کارشان در معرض خطر قابل‌توجهی برای ابتلا به PTSD هستند. مواجهه مداوم با حوادث آسیب‌زا مانند تصادفات، جرایم و آتش‌سوزی می‌تواند تأثیر عمیقی بر سلامت روان آن‌ها داشته باشد. مطالعات نشان می‌دهند که حدود 10 درصد از کارکنان خدمات اضطراری در استرالیا در مقطعی از حرفه خود به PTSD مبتلا می‌شوند.

غیرنظامیان نیز از این اختلال در امان نیستند. تقریباً 11 درصد از جمعیت استرالیا در طول زندگی خود PTSD را تجربه می‌کنند. افرادی که مورد تجاوز جنسی یا جسمی قرار گرفته‌اند یا شاهد سایر اعمال خشونت‌آمیز بوده‌اند، در معرض خطر بیشتری هستند.

علم پشت اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)

درک زیست‌اعصاب‌شناسی PTSD می‌تواند به روشن شدن این اختلال کمک کند. تحقیقات نشان می‌دهند که PTSD با تغییراتی در ساختار و عملکرد مغز همراه است. برای مثال، آمیگدالا، ناحیه‌ای از مغز که مسئول پاسخ‌های ترس است، در افراد مبتلا به PTSD بیش‌فعال می‌شود. در مقابل، قشر پیش‌پیشانی، که به تنظیم پاسخ‌های عاطفی کمک می‌کند، ممکن است فعالیت کمتری داشته باشد.

این عدم تعادل می‌تواند به ترس و اضطراب شدید مشاهده‌شده در PTSD منجر شود. علاوه بر این، PTSD با تغییرات در سیستم‌های انتقال‌دهنده عصبی، به‌ویژه سیستم‌های مربوط به سروتونین و دوپامین، مرتبط است. این تغییرات می‌توانند بر تنظیم خلق‌وخو، حافظه و توانایی تجربه لذت تأثیر بگذارند.

همایندی‌ها و PTSD

PTSD اغلب با سایر شرایط سلامت روان هم‌زمان رخ می‌دهد. افسردگی (از جمله افکار و رفتارهای خودکشی)، اختلالات اضطرابی و اختلالات مصرف مواد در میان افراد مبتلا به PTSD شایع هستند. این همایندی‌ها می‌توانند ماهیت اصلی PTSD را پنهان کنند، تشخیص و درمان را پیچیده‌تر کنند و لزوم ارزیابی جامع توسط ارائه‌دهندگان خدمات بهداشتی را برجسته می‌کنند.

مشکلات سلامت جسمانی نیز در افراد مبتلا به PTSD شایع‌تر هستند. درد مزمن، بیماری‌های قلبی‌عروقی، مشکلات گردش خون، نگرانی‌های گوارشی و مشکلات پوستی در این جمعیت بیشتر دیده می‌شوند، احتمالاً به دلیل استرس طولانی‌مدت و التهاب مرتبط با این اختلال.

اهمیت حمایت در افراد مبتلا به PTSD

حمایت از خانواده، دوستان و جامعه برای افراد مبتلا به PTSD حیاتی است. حمایت اجتماعی می‌تواند آرامش عاطفی، کمک عملی و حس تعلق فراهم کند. همچنین می‌تواند افراد را به جستجوی درمان و ادامه مسیر بهبودی تشویق کند. اگر کسی را می‌شناسید که به PTSD مبتلا است، می‌توانید به روش‌های زیر از او حمایت کنید:

🟢گوش دادن بدون قضاوت: اجازه دهید فرد تجربیات و احساسات خود را بدون وقفه یا ارائه توصیه‌های ناخواسته به اشتراک بگذارد.

🟢آموزش خود: درباره PTSD اطلاعات کسب کنید تا بهتر درک کنید که او چه چیزی را تجربه می‌کند.

🟢صبوری: بهبودی از PTSD می‌تواند فرآیندی طولانی و چالش‌برانگیز باشد؛ حمایت خود را بدون فشار برای “بهبود سریع” ارائه دهید.

🟢تشویق به درمان: به‌آرامی فرد را به دریافت کمک حرفه‌ای تشویق کنید، اگر هنوز این کار را نکرده است.

🟢مراقبت از خود: حمایت از فرد مبتلا به PTSD می‌تواند از نظر عاطفی طاقت‌فرسا باشد؛ از سلامت روان خود نیز مراقبت کنید.

سخن پایانی

اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) ممکن است در پی تجربه یا مواجهه با یک رویداد آسیب‌زا ایجاد شود. اگرچه جلوگیری از تمامی حوادث آسیب‌زا ممکن نیست، اما اقداماتی وجود دارد که افراد می‌توانند برای کاهش احتمال ابتلا به این اختلال انجام دهند و از روش‌های درمانی مؤثری مانند روان‌درمانی و دارودرمانی بهره‌مند شوند. در صورتی که شما یا نزدیکانتان علائم PTSD را تجربه می‌کنید، ضروری است که از کمک حرفه‌ای متخصصان استفاده کنید.

استرس پس از سانحه یکی از چالش‌های جدی سلامت روان است که پس از وقوع یک حادثه تلخ و تروماتیک در افراد بروز می‌کند. این اختلال با نشانه‌های متعددی از جمله بی‌خوابی، افکار مزاحم و آشوبناک، کاهش حافظه و افسردگی شدید همراه است. در صورت عدم درمان، این اختلال می‌تواند به مشکلات دیگری مانند میگرن منجر شود. فراگیری مهارت‌های مؤثر مقابله‌ای نظیر تنفس عمیق، تکنیک‌های تمرکز حواس، تمرینات یوگا و مدیتیشن و پرورش تفکر مثبت می‌تواند به طور قابل‌توجهی در مدیریت استرس به شما یاری رساند.

اگر علائم استرس پس از سانحه ادامه یافت، لازم است از روش‌های درمانی روان‌شناختی کمک بگیرید. انتخاب مناسب‌ترین روش درمانی به شما امکان می‌دهد تا الگوهای فکری منفی را شناسایی کرده و آن‌ها را تغییر دهید. علاوه بر این، استفاده از برخی داروهای بدون عوارض یا با کمترین عوارض احتمالی می‌تواند تأثیر بسزایی در کاهش علائم استرس داشته باشد.