5 نکته حیاتی درباره سندروم تورت که باید بدانید
سندروم تورت یک اختلال عصبی است که با تیکهای حرکتی و صوتی غیرارادی، معمولاً از کودکی آغاز میشود و شدت آن در طول زمان ممکن است کم یا زیاد شود.

5 نکته حیاتی درباره سندروم تورت که باید بدانید
سندرم تورت، که به عنوان اختلال تیک نیز شناخته میشود، یک بیماری نورولوژیک است. این تیکها میتوانند بهصورت ساده یا پیچیده و به شکل حرکتی یا صوتی بروز کنند. در این بخش، به توضیح جامع علائم، روشهای تشخیص و گزینههای درمانی این سندرم میپردازیم. سندرم تورت (TS) یک اختلال عصبی است که با حرکات غیرارادی عضلانی و صداهای تکراری، معروف به تیک، مشخص میشود.
علائم اولیه این سندرم معمولاً بین سنین 2 تا 15 سالگی ظاهر میشوند. هیچ درمانی برای رفع کامل سندرم تورت وجود ندارد، اما روشهایی برای مدیریت و کاهش علائم در دسترس است. در اکثر کودکان، شدت تیکها پس از دوره نوجوانی کاهش مییابد و تنها افرادی که علائم شدید دارند ممکن است به درمان نیاز داشته باشند. والدین باید این بیماری را بهخوبی درک کنند و در مراحل اولیه اقداماتی احتیاطی برای کاهش تأثیر تیکها انجام دهند. در برخی موارد، تیکها پس از درمان از بین میروند و دیگر بازنمیگردند.
دنیای درونت پر از رازهای کشف نشدهست این تست سلامت روان رایگان (GHQ) ، کلیدشه همین الان شروع کن!
سندرم تورت چیست؟
سندرم تورت (یا به اختصار تورت TS) یک اختلال عصبی است که بر مغز و اعصاب تأثیر میگذارد و باعث میشود افراد حرکات و صداهای تکراری، که به عنوان تیکهای حرکتی و صوتی شناخته میشوند، انجام دهند و قادر به کنترل آنها نباشند. علائم این اختلال معمولاً در دوران کودکی آغاز میشود، میتواند از خفیف تا شدید متغیر باشد و با گذشت زمان تغییر کند.
سندرم تورت میتواند بر سلامت جسمی، روانی و عاطفی کودکان تأثیر بگذارد. آموزش میتواند به کاهش باورهای منفی درباره تورت کمک کند، دسترسی به خدمات درمانی را بهبود بخشد، تشخیص بهموقع را تضمین کند و در نهایت به کودکان مبتلا به تورت کمک کند تا زندگی سالم و پرباری داشته باشند.
ویژگیهای بالینی سندروم تورت
تیکها بهعنوان نشانه اصلی این سندرم تعریف میشوند. این تیکها میتوانند شامل انقباضات عضلانی ناگهانی (مانند چشمک زدن یا تکان دادن اندامها) یا تولید صداهای ناخواسته (مانند خرخر، صاف کردن گلو یا فریاد زدن) باشند.
تیکها ممکن است بهصورت موقت یا طولانیمدت ظاهر شوند و شدت آنها از خفیف تا شدید متغیر است. شباهت این پدیده به رفلکسهای غیرارادی مانند آروغ زدن گزارش شده است، با این تفاوت که سرکوب موقت آنها دشوار بوده و اغلب منجر به افزایش تنش در فرد میگردد.
انواع اختلالات تیک
تیکهای حرکتی: شامل حرکات موضعی یا عمومی بدن، مانند انقباض پلکها، بالا انداختن شانهها یا تکان دادن اندامها.
تیکهای صوتی: تولید صداهای غیرارادی از طریق حنجره، مانند زمزمه، سرفه مصنوعی یا ادای کلمات.
تیکهای ساده: محدود به یک ناحیه از بدن یا یک صدا (مثلاً تنگ کردن چشمها).
تیکهای پیچیده: شامل الگوهای چندگانه حرکتی یا صوتی (مثلاً ترکیب تکان دادن سر و پریدن).
روند شروع و تحول علائم سندروم توره
علائم سندرم تورت معمولاً در سنین ۵ تا ۱۰ سالگی آغاز میشوند و اغلب با تیکهای حرکتی در ناحیه سر و گردن ظاهر میگردند. الگوی تیکها در طول زمان متغیر است و ممکن است دورههایی از توقف و بازگشت داشته باشد. در اکثر موارد، شدت تیکها در دوران نوجوانی و بزرگسالی کاهش مییابد، هرچند در برخی افراد تداوم یا تشدید آنها در بزرگسالی مشاهده شده است.
عوامل خطر مرتبط با سندرم تورت
علت دقیق سندرم تورت هنوز بهطور کامل شناخته نشده است، اما شواهد علمی نشاندهنده نقش عوامل ژنتیکی ارثی است. انتقال این اختلال از طریق ژنها از والدین به فرزندان گزارش شده است. همچنین، مطالعات اولیه ارتباط احتمالی با عوامل محیطی مانند سیگار کشیدن در دوران بارداری، عوارض حاملگی، وزن کم هنگام تولد و عفونتها را پیشنهاد کردهاند، که نیازمند تحقیقات تکمیلی است.
جنسیت: شیوع سندرم تورت در مردان بیشتر است و زنان با احتمال کمتر از 20 درصد به اختلالات همراه با تیک مبتلا میشوند. انتقال این ژن به فرزندان پسر از والدین رخ میدهد و میزان بیان این ژن در پسران حدود 400 درصد بیشتر از دختران است.
ارثی بودن: سندرم تورت میتواند از طریق وراثت ژنتیکی از والدین به فرزندان منتقل شود. در مواردی که والدین به TS مبتلا باشند، احتمال انتقال به فرزندان پسر بیش از 50 درصد گزارش شده است.
عوامل محیطی: برخی پژوهشها نشان دادهاند که عواملی مانند عوارض حین بارداری، وزن پایین هنگام تولد یا مصرف سیگار در دوران بارداری میتوانند احتمال ابتلا به TS را افزایش دهند.
تشخیص سندرم تورت
تشخیص سندرم تورت بر پایه ارزیابی بالینی علائم انجام میشود و هیچ آزمایش آزمایشگاهی اختصاصی (مانند آزمایش خون) برای آن وجود ندارد. معیارهای تشخیصی شامل حضور همزمان تیکهای حرکتی و صوتی به مدت حداقل یک سال است. تمایز این اختلال از سایر اختلالات تیک بر اساس نوع و مدتزمان تیکها صورت میگیرد.
همبودی با اختلالات دیگر
سندرم تورت اغلب با اختلالات روانپزشکی دیگر مانند اختلال نقص توجه و بیشفعالی (ADHD)، اختلال اضطرابی و اختلال وسواس فکری-عملی (OCD) همراه است. شناسایی و درمان این شرایط همبود به بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک میکند.
رویکرد درمانی
در حال حاضر، هیچ درمان قطعی برای سندرم تورت وجود ندارد، اما مداخلات درمانی میتوانند به مدیریت علائم کمک کنند. در مواردی که تیکها تأثیر منفی بر زندگی روزمره (مانند تحصیل، کار یا روابط اجتماعی) نداشته باشند، درمان ضروری نیست. در غیر این صورت، گزینههایی مانند دارو درمانی و مداخلات رفتاری (مانند مداخله رفتاری جامع برای تیکها) توصیه میشود.
فعالیتهای مرکز کنترل و پیشگیری بیماریها (CDC)
CDC با همکاری محققان و شرکای خود، از جمله انجمن تورت آمریکا، به مطالعه شیوع، تأثیرات اجتماعی و کیفیت زندگی افراد مبتلا به سندرم تورت میپردازد. این مرکز همچنین در حال توسعه ابزارهای غربالگری و برنامههای آموزشی است تا تشخیص زودهنگام و حمایت از بیماران و خانوادههایشان را بهبود بخشد.
5 نکته که باید درباره تورت بدانید
1. افراد مبتلا به تورت همیشه کلمات رکیک (عبارات توهینآمیز) نمیگویند
شاید رایجترین باور نادرست درباره تورت، که اغلب در تلویزیون و فیلمها دیده میشود، این باشد که افراد مبتلا به این شرایط بهطور خودکار کلمات رکیک یا توهینآمیز میگویند. این واقعیت ندارد. این باور احتمالاً ناشی از ناآگاهی درباره تورت است. اصطلاح “کوپرولالیا” به یک تیک خاص اشاره دارد که در آن 1 تا 10 درصد افراد مبتلا به تورت ممکن است کنترل خود را از دست بدهند و احساس خجالت کنند.
2. داشتن تیک به این معنا نیست که حتماً مبتلا به تورت هستید
تیکها شامل صداها (تیکهای صوتی) یا حرکات (تیکهای حرکتی) هستند که ممکن است بهطور موقتی یا دائمی رخ دهند. داشتن تیک لزوماً به معنای ابتلا به تورت نیست. برای تشخیص تورت، فرد باید حداقل دو نوع تیک حرکتی و یک تیک صوتی متفاوت را به مدت بیش از یک سال تجربه کرده باشد. تیکها میتوانند ساده یا پیچیده باشند و از چند هفته تا چند ماه طول بکشند.
3. افراد مبتلا به تورت نمیتوانند تیکهای خود (حرکتی یا صوتی) را کاملاً کنترل کنند
کنترل تیکها برای افراد مبتلا به تورت دشوار است، حتی اگر بخواهند. تیکهای حرکتی و صوتی این افراد ممکن است بهطور غیرارادی رخ دهند. دلیل اصلی این موضوع هنوز مشخص نیست، اما بسیاری از افراد با مقایسه احساس خود، توضیح میدهند که مانند نیاز به خاراندن یا عطسه کردن است. تلاش برای سرکوب تیک ممکن است استرس ایجاد کند و تیک را شدیدتر کند.
4. افراد مبتلا به تورت اغلب زندگی غنی و پرباری دارند
درست است که برخی افراد مبتلا به تورت با چالشهایی مواجه میشوند، اما بسیاری از آنها زندگی موفقی دارند. با پیشرفت سن، تیکها ممکن است کمتر شوند و افراد میتوانند به اهداف بزرگ دست یابند. بسیاری از افراد مبتلا به تورت در زمینههای مختلف مانند هنر، پزشکی، ورزش و حرفههای دیگر موفق هستند.
5. CDC با پژوهشگران و جامعه تورت همکاری میکند تا زندگی افراد مبتلا و خانوادههایشان را بهبود بخشد
CDC با پژوهشگران همکاری میکند تا دانش ما درباره تورت افزایش یابد و به بهبود زندگی و سلامت افراد مبتلا کمک کند. CDC همچنین با انجمن تورت آمریکا (TAA) همکاری دارد تا اطلاعات و برنامههای آموزشی ارائه دهد و اطمینان حاصل کند که افراد مبتلا به این شرایط به بهترین درمانها و حمایتها دسترسی دارند. آشنایی با واقعیتها میتواند به شما کمک کند تا درک کنید زندگی با تورت چگونه است.
درمان قطعی سندرم تورت
در صورتی که شدت تیکهای شما در حد ملایم باشد، ممکن است نیازی به مداخله درمانی احساس نشود. با این حال، در شرایطی که تیکها شدید باشند یا به افکار خودآزاری منجر شوند، گزینههای متعددی برای درمان در دسترس قرار دارند.
در صورتی که تیکها در بزرگسالی تشدید شوند، ارائهدهنده خدمات بهداشتی ممکن است روشهای درمانی خاصی را پیشنهاد دهد. ارائهدهنده خدمات بهداشتی شما ممکن است توصیه به استفاده از درمانهای رفتاری یا رواندرمانی کند. این رویکرد شامل جلسات مشاوره فردی با متخصصان دارای مجوز در حوزه سلامت روان است. درمانهای رفتاری شامل موارد زیر میشود:
آموزش هوشیاری
آموزش پاسخهای رقیب
مداخله شناختی-رفتاری برای تیکها
نوع درمانها و کاهش علائم
بیشفعالی
اختلال وسواس فکری-عملی (OCD)
اضطراب
تکنیکهای جلسات رواندرمانی
هیپنوتیزم
روشهای آرامسازی
مدیتیشن هدایتشده
تمرینات تنفس عمیق
داروها
هیچ دارویی برای درمان کامل سندرم تورت وجود ندارد. با این وجود، ارائهدهنده خدمات بهداشتی ممکن است یکی یا چند مورد از داروهای زیر را برای مدیریت علائم تجویز کند:
هالوپریدول (هالدول)، آریپیپرازول (ابیلیفای)، ریسپریدون (ریسپردال) یا سایر داروهای روانپزشکی: این داروها با مسدود کردن یا کاهش فعالیت گیرندههای دوپامین در مغز، به کنترل تیکها کمک میکنند. عوارض جانبی شایع شامل افزایش وزن و ابهام ذهنی است.
سم آنابوتولینوم A (بوتاکس): تزریق بوتاکس میتواند به مدیریت تیکهای حرکتی و صوتی ساده یاری رساند. این کاربرد خارج از برچسب (off-label) سم آنابوتولینوم A محسوب میشود.
متیلفنیدات (ریتالین): داروهای محرک مانند ریتالین میتوانند علائم ADHD را بدون تشدید تیکها کاهش دهند.
کلونیدین: این دارو، که بهطور اصلی برای کنترل فشار خون استفاده میشود، همراه با داروهای مشابه، میتواند به کاهش تیکها، مدیریت حملات خشم و بهبود کنترل تکانه کمک کند. این نیز یک کاربرد خارج از برچسب است.
توپیرامات (توپاماکس): این دارو ممکن است برای کاهش تیکها تجویز شود. خطرات مرتبط با آن شامل مشکلات شناختی، خوابآلودگی، کاهش وزن و سنگ کلیه است.
داروهای مبتنی بر کانابیس: شواهد محدودی نشان میدهد که کانابینوئید دلتا-9-تتراهیدروکانابینول (درونابینول) ممکن است تیکها را در بزرگسالان مهار کند. همچنین شواهد محدودی برای گونههای خاص ماریجوانای پزشکی وجود دارد. این داروها نباید به کودکان، نوجوانان، زنان باردار یا شیرده تجویز شوند.
یک دنیای جدید از اطلاعات منتظر شماست! برای کشف بیشتر، روی لینک کارگاه آموزشی آشنایی با داروهای روانپزشکی کلیک کنید.
درمان نورولوژیکال
یکی دیگر از روشهای درمانی برای سندرم تورت، تحریک عمیق مغز است که برای افراد مبتلا به تیکهای شدید قابل استفاده است. اثربخشی این روش در بیماران مبتلا به سندرم تورت هنوز تحت بررسی است. ارائهدهنده خدمات بهداشتی ممکن است دستگاهی با باتری را در مغز شما implant کند تا نواحی مسئول کنترل حرکات را تحریک نماید.
بهصورت جایگزین، آنها ممکن است سیمهای الکتریکی را در مغز قرار دهند تا محرکهای الکتریکی به این نواحی ارسال شود. این روش برای افرادی که تیکهای مقاوم به درمان دارند، مفید خواهد بود. لازم است با ارائهدهنده خدمات بهداشتی خود درباره خطرات و مزایای بالقوه این روش و تناسب آن با نیازهای درمانیتان مشورت کنید.
زندگی با سندرم تورت
زندگی با سندرم تورت ممکن است احساس انزوا و تنهایی را به همراه داشته باشد. ناتوانی در کنترل تیکها و طغیانها ممکن است شما را از مشارکت در فعالیتهایی که دیگران از آن لذت میبرند، بازدارد. با این حال، منابع حمایتی متعددی وجود دارد که میتواند به مدیریت این شرایط یاری رساند.
بهرهگیری از منابع موجود میتواند به شما در مقابله با سندرم تورت کمک کند. به عنوان مثال، با ارائهدهنده خدمات بهداشتی خود درباره گروههای حمایتی محلی صحبت کنید. گروهدرمانی نیز میتواند گزینهای باشد. گروههای حمایتی و جلسات درمانی میتوانند به کاهش افسردگی و انزوای اجتماعی کمک کنند. ارتباط با افرادی که شرایط مشابه دارند، میتواند احساس تنهایی را کم کند.
شما میتوانید به تجربیات شخصی آنها، از جمله موفقیتها و چالشهایشان گوش دهید و توصیههایی را که میتوانید در زندگی خود به کار ببرید، دریافت کنید. اگر در یک گروه حمایتی شرکت کردید و احساس کردید مناسب نیست، ناامید نشوید. ممکن است لازم باشد در گروههای مختلف شرکت کنید تا گروهی متناسب با نیازهایتان پیدا کنید.
پیشآگهی درباره سندرم تورت چیست؟
اگرچه هنوز درمان قطعی برای سندرم تورت به اثبات نرسیده است، این اختلال در بسیاری از افراد در اواخر دوره نوجوانی و اوایل دهه بیست زندگی بهبود قابلتوجهی نشان میدهد. بهعنوان نتیجه، برخی افراد ممکن است بهطور کامل فاقد علائم باشند یا نیازی به استفاده از دارو برای مهار تیکها نداشته باشند.
سخن آخر
با این حال، این اختلال بهطور کلی بهعنوان یک وضعیت مزمن و مادامالعمر تلقی میشود، هرچند که ماهیت مخرب و ویرانگری ندارد. افراد مبتلا به سندرم تورت از امید به زندگی عادی برخوردارند. این سندرم به تخریب اطلاعات یا تواناییهای شناختی منجر نمیشود.
اگرچه شدت علائم تیک با افزایش سن کاهش مییابد، اما اختلالات عصبی-رفتاری نظیر نقص توجه/بیشفعالی (ADHD)، اختلال وسواس فکری-عملی(OCD)، افسردگی، اضطراب عمومی، حملات پانیک و نوسانات خلقی ممکن است در بزرگسالی همچنان ادامه یابند.