17 علت اصلی مه مغزی که باید بدانید
مه مغزی به اختلال در تمرکز و حافظه گفته میشود که اغلب ناشی از عوامل مانند استرس، خواب ناکافی، اضطراب و مشکلات جسمی است. این حالت میتواند باعث احساس گیجی و سختی در انجام کارهای روزمره شود.

۱۷ علت اصلی مه مغزی که باید بدانید
برخی از افراد بهطور مداوم با احساس خستگی، حواسپرتی و نوسانات خلقی مواجه میشوند و گاهی با مشکلی ناشناخته روبهرو میشوند که ممکن است نشانهای از «مه مغزی» باشد. مه مغزی یک عارضه ناخواسته است که از سبک زندگی صنعتی امروزی نشأت میگیرد. متأسفانه امروزه، مصرف غذاهای آماده، فرآوریشده و گوشتهای صنعتی، همراه با عادات ناسالم و فعالیتهایی که وقت خود را صرف آنها میکنیم، سلامت مغز را به خطر انداخته است.
«مه مغزی» به حالتی از خستگی ذهنی یا ابهام اشاره دارد که تفکر شفاف را دشوار میسازد. این احساس میتواند در افراد مختلف به شکلهای متفاوتی بروز کند، اما همواره با کاهش عملکرد شناختی همراه است. ممکن است احساس کنید که دیگر مانند گذشته قادر به انجام وظایف ذهنی نیستید یا در تصمیمگیریها دچار مشکل میشوید. علائم دیگر مه مغزی شامل فراموشی، گیجی، ناتوانی در تمرکز یا توجه و دشواری در انجام چند کار بهصورت همزمان است.
مه مغزی وضعیتی است که در آن کاهش ظرفیت ذهنی منجر به علائمی مانند سردرگمی، اختلال حافظه و عدم تمرکز میشود. افرادی که این پدیده را تجربه میکنند، اغلب از احساس تخلیه ذهنی، فراموشی و ناتوانی در تفکر یا استدلال واضح سخن میگویند. «مه» به حالتی ابری و مبهم در ذهن اشاره دارد که میتواند تمرکز، پردازش اطلاعات و انجام کارهای روزمره را دشوار کند. این وضعیت معمولاً شایع است و ممکن است برای هر فردی در مقطعی رخ دهد، اما جای نگرانی نیست، زیرا با شناسایی و رفع علل آن میتوان مه مغزی را درمان کرد.
مه مغزی چیست؟
مه مغزی (Brain Fog) اصطلاحی است که برای توصیف گروهی از علائم مرتبط با اختلال در توانایی تفکر به کار میرود. هنگام تجربه مه مغزی، ممکن است احساس سردرگمی یا گیجی کنید و تمرکز یا بیان افکار خود بهصورت کلامی برایتان دشوار باشد. این حالت بهخودیخود یک بیماری یا اختلال پزشکی نیست، بلکه معمولاً نتیجه بیماریها یا شرایط دیگری است. مه مغزی میتواند از عواملی مانند استرس، کمبود خواب، تغییرات هورمونی، کمبودهای تغذیهای، برخی داروها یا بیماریهای مختلف ناشی شود.
مه مغزی یک اصطلاح علمی یا پزشکی رسمی نیست. افراد از این عبارت برای توصیف حالتی استفاده میکنند که در آن افکارشان مبهم و ناواضح است. کاترین لاوید، استاد علوم اعصاب شناختی در دانشگاه وستمینستر لندن، این پدیده را «عملکرد شناختی ضعیف» مینامد. این عارضه طیف گستردهای از تواناییهای ذهنی، از جمله حافظه، توجه، حل مسئله، خلاقیت و بهطور کلی قدرت تفکر انسان را تحت تأثیر قرار میدهد.
همه ما ممکن است گاهی این حالت را تجربه کنیم. برای مثال، هنگام ابتلا به آنفلوانزا یا بیماریهای دیگر، ممکن است نتوانید بهدرستی فکر کنید. اگر دچار جتلگ (پرواززدگی) شده باشید، احتمالاً متوجه کاهش سرعت تفکر خود شدهاید، زیرا مغز هنوز با تنظیمات زمانی مبدأ هماهنگ است. همچنین ممکن است هنگام مصرف داروهایی مانند آنتیهیستامینها یا سایر داروها، برای چند ساعت احساس گیجی کنید.
در این موارد، معمولاً فقط منتظر میمانید تا بدن به حالت عادی بازگردد، چه با بهبودی از بیماری، چه با سازگاری با منطقه زمانی جدید یا از بین رفتن اثرات دارو. اما اگر توانایی ذهنی و تفکر شما به حالت عادی بازنگردد، چه باید کرد؟ این عارضه بهخودیخود یک بیماری نیست، بلکه نشانهای از سایر مشکلات است و نوعی اختلال در عملکرد شناختی محسوب میشود که شامل موارد زیر است:
❌مشکلات حافظه
❌کاهش وضوح ذهنی
❌ضعف در تمرکز
❌ناتوانی در حفظ توجه
افرادی که مه مغزی را تجربه کردهاند، آن را بهعنوان حالتی از گیجی، آشفتگی ذهنی و بیقراری توصیف میکنند. آنها میگویند که از نظر ذهنی احساس قدرت نمیکنند، سرعت پردازش اطلاعاتشان کاهش یافته، بیدقت شدهاند و با اختلال حافظه مواجهاند. برخی افراد مه مغزی را نوعی فرسودگی ذهنی میدانند. بسته به شدت این عارضه، انجام فعالیتهایی مانند رفتن به مدرسه یا محل کار ممکن است دشوار شود، اما این وضعیت دائمی نیست و قابل بهبود است.
ذهنت سنگینه؟ اینجا جاییه که میتونی سبک شی روی لینک کلینیک آنلاین روان هاب کلیک کن، اولین قدمو بردار!
علائم مه مغزی
مه مغزی با مجموعهای از نشانهها همراه است که میتوانند عملکرد ذهنی فرد را تحت تأثیر قرار دهند. این علائم شامل موارد زیر هستند:
‼️فراموشی نامها یا تاریخها
‼️گیجی لحظهای (مانند فراموش کردن دلیل ورود به یک اتاق)
‼️دشواری در تمرکز
‼️مشکل در یافتن کلمات مناسب
‼️اختلال در یادگیری مطالب جدید
‼️ناتوانی در پیروی از دستورالعملها
‼️مشکل در به خاطر آوردن رویدادهای اخیر
‼️دشواری در پیگیری مکالمات
‼️احساس خستگی مداوم ذهنی
‼️کند شدن سرعت محاسبات ذهنی
‼️حواسپرتی مکرر در حین انجام فعالیتها
علائم مه مغزی معمولاً بهصورت دورهای ظاهر و محو میشوند، اما میتوانند بسیار آزاردهنده باشند. این نشانهها میتوانند بر فعالیتهای روزمره، عملکرد تحصیلی یا شغلی، اعتماد به نفس و روابط با نزدیکان تأثیر منفی بگذارند. شدت این علائم در افراد مختلف متفاوت است و ممکن است با گذشت زمان بدتر یا بهبود یابد.
17 علت مه مغزی
1. استرس مزمن
پژوهشهای اخیر نشان میدهند که استرس طولانیمدت میتواند فشار خون را افزایش دهد، سیستم ایمنی را تضعیف کند و به بروز مه مغزی منجر شود. استرس بهطور کلی خستگی ذهنی ایجاد میکند و توانایی تمرکز را کاهش میدهد. هنگامی که مغز تحت فشار خستگی قرار دارد، تفکر، استدلال و توجه به امور دشوار میشود.
2. کمبود خواب یا خواب بیکیفیت
مطالعات علمی تأیید میکنند که خواب ناکافی یا بیکیفیت میتواند عملکرد ذهنی را تضعیف کرده و تواناییهای شناختی فرد را کاهش دهد. بزرگسالان بهطور متوسط به ۷ تا ۹ ساعت خواب در هر شبانهروز نیاز دارند. خوابیدن در ساعات منظم به بدن کمک میکند تا تعادل هورمونی را حفظ کند.
3. رژیم غذایی نامناسب
تغذیه ناسالم میتواند یکی از عوامل ایجاد مه مغزی باشد. ویتامین B12 نقش مهمی در حمایت از عملکرد سالم مغز دارد. تحقیقات نشان دادهاند که کمبود این ویتامین میتواند عملکرد ذهنی را مختل کرده و به بروز مه مغزی منجر شود.
4. مصرف برخی داروها
مصرف داروهای مسکن برای دردهای مزمن ممکن است باعث ایجاد مه مغزی شود. مطالعات نشان میدهند که برخی داروهای خوابآور و مسکنها، مانند موارد زیر، میتوانند تمرکز و توجه را مختل کنند:
🔺آلپرازولام
🔺کلونازپام
🔺دیازپام
🔺اکسیکدون
🔺مورفین
5. اختلال نقص توجه و بیشفعالی (ADHD)
اختلال نقص توجه و بیشفعالی (ADHD) یک اختلال روانی است که معمولاً در کودکی یا نوجوانی آغاز میشود. علائم اصلی آن شامل ناتوانی در تمرکز، رفتار بیشفعال و مشکلات کنترل رفتار است. برخی از افراد مبتلا به ADHD نیز مه مغزی را تجربه میکنند و اغلب با مشکلاتی مانند ضعف حافظه و کاهش تمرکز مواجه میشوند.
6. کمآبی بدن
کمآبی میتواند با تغییر در ساختار و عملکرد مغز، به مشکلات حافظه و مه مغزی منجر شود. تحقیقات نشان میدهند که کاهش حدود ۲ درصد از وزن بدن به دلیل کمآبی میتواند بر حافظه، توجه و خلقوخو اثر منفی بگذارد.
7. بارداری
بسیاری از زنان در دوران بارداری به دلیل تغییرات هورمونی با کاهش تمرکز و توجه مواجه میشوند. ترشح مواد شیمیایی برای محافظت و تغذیه جنین میتواند باعث اختلال حافظه و مه مغزی در این دوره شود.
8. یائسگی
در دوران یائسگی، که معمولاً در حدود ۵۰ سالگی و پس از توقف قاعدگی رخ میدهد، یادگیری مطالب جدید یا به خاطر آوردن اطلاعات ممکن است دشوار شود. مه مغزی ناشی از یائسگی ممکن است با علائمی مانند گرگرفتگی، تعریق ناگهانی، افزایش ضربان قلب و بالا رفتن دمای بدن همراه باشد. مکملهای هورمونی و برخی داروها میتوانند به کاهش این نوع مه مغزی کمک کنند.
9. آلرژی
افراد مبتلا به آلرژی، بهویژه در فصول بهار و تابستان، به گرده گیاهان، درختان و علفهای هرز واکنش نشان میدهند. این واکنشها که معمولاً با علائمی مانند آبریزش بینی، گرفتگی بینی و عطسه همراه هستند، میتوانند احتمال بروز مه مغزی و اختلالات حافظه را افزایش دهند.
10. مه مغزی در سرطان
مه مغزی یکی از عوارض شایع درمانهای سرطان، بهویژه شیمیدرمانی، است. بیماران اغلب در طول شیمیدرمانی با مشکلات ذهنی مانند دشواری در یافتن کلمات مناسب یا به خاطر آوردن خاطرات مواجه میشوند.
11. مه مغزی پس از کرونا
یکی از عوارض شایع پس از ابتلا به ویروسهایی مانند کووید-۱۹، اختلال حافظه و بروز مه مغزی است. این حالت ممکن است پس از بهبودی نیز تا مدتها ادامه یابد. مطالعات نشان میدهند که حدود یکسوم از مبتلایان به کرونا، حتی پس از بهبودی، مه مغزی را تجربه میکنند.
12. افت قند خون
هیپوگلیسمی یا کاهش قند خون میتواند باعث مشکلات حافظه و اختلال در حافظه کوتاهمدت شود. وقتی سطح قند خون بیش از حد پایین میآید، مغز گلوکز کافی، که منبع اصلی انرژی آن است، دریافت نمیکند. این امر میتواند به مشکلات ذهنی مانند مه مغزی منجر شود. در موارد شدید، افت قند خون حتی میتواند باعث تشنج و آسیب مغزی شود.
13. اختلال عملکرد کلیه
نارسایی کلیه، که ممکن است نیاز به دیالیز یا پیوند کلیه داشته باشد، میتواند باعث تجمع مایعات و مواد زائد در بدن شود. یکی از عوارض شایع دیالیز، مه مغزی و اختلال حافظه است.
14. کمبود آهن
کمبود آهن در خون، که بهعنوان کمخونی شناخته میشود، میتواند با تأثیر منفی بر ساختار و عملکرد مغز، به مشکلات حافظه و مه مغزی منجر شود. آهن یک ماده مغذی ضروری برای مغز است و کمبود آن میتواند اختلالات ذهنی، از جمله ضعف در حافظه کوتاهمدت، را ایجاد کند.
15. سیگار کشیدن
مطالعات نشان میدهند که افراد سیگاری در مقایسه با غیرسیگاریها، اختلالات ذهنی و مه مغزی شدیدتری را تجربه میکنند. نیکوتین موجود در سیگار با تأثیر منفی بر مغز، باعث کاهش عملکردهای ذهنی و بروز مه مغزی میشود.
16. اختلالات روانی
اختلالات روانی مانند افسردگی و اضطراب میتوانند باعث اختلال در حافظه و مه مغزی شوند. ضعف در توجه و تمرکز از عوارض شایع این اختلالات است. برخی از اختلالات روانی مرتبط با مه مغزی عبارتند از:
🔺اختلال افسردگی اساسی
🔺اختلال دوقطبی
🔺اختلالات شخصیت
17. بیماریهای خاص
برخی بیماریها که با التهاب مغز، خستگی یا تغییرات در سطح گلوکز خون همراه هستند، میتوانند باعث خستگی ذهنی و مه مغزی شوند. بهعنوان مثال، مه مغزی در بیماری اماس (MS) شایع است و بسیاری از بیماران آن را تجربه میکنند. سایر بیماریهای مرتبط با مه مغزی شامل موارد زیر هستند:
🔺سندرم خستگی مزمن (CFS)
🔺دیابت
🔺میگرن
🔺کمکاری تیروئید
🔺لوپوس (بیماری خودایمنی)
🔺آرتریت روماتوئید (بیماری خودایمنی)
درمان مه مغزی
برای برخی افراد، شناسایی و درمان علت اصلی مه مغزی امکانپذیر است. بهعنوان مثال، اگر به کمخونی مبتلا باشید، پزشک ممکن است مکملهای آهن تجویز کند، یا اگر دارویی مصرف میکنید که باعث مه مغزی میشود، ممکن است داروی دیگری جایگزین شود. روشهای متداول برای درمان مه مغزی شامل موارد زیر است:
☑️استفاده از داروها و مکملها
☑️مدیریت استرس
☑️بهبود سبک زندگی
☑️انجام تمرینات ذهنی
☑️اصلاح رژیم غذایی
☑️تنظیم محیط اطراف
☑️رواندرمانی
☑️روشهای طب سنتی
این فقط یه تست نیست، یه سفره به درون خودته روی لینک تست رایگان تسلط مغزی ندهرمان کلیک کن، انجامش بده!
داروها برای درمان مه مغزی
استفاده از داروها برای درمان مه مغزی میتواند برای افرادی که قادر به رفع علت اصلی آن نیستند، مفید باشد. درمان دارویی معمولاً زمانی توصیه میشود که سایر روشها برای بهبود عملکرد ذهنی کافی نباشند و پزشک آن را تجویز کند. برخی از داروهای مؤثر برای درمان مه مغزی شامل موارد زیر هستند:
🔺ریواستیگمین
🔺ممانتین
🔺دونپزیل
🔺ادوکانوماب
مدیریت استرس برای بهبود مه مغزی
هنگامی که استرس یا اختلالات اضطرابی عامل مه مغزی باشند، تکنیکهای مدیریت استرس میتوانند به بهبود این وضعیت کمک کنند. از جمله روشهای مؤثر مدیریت استرس میتوان به تمرینات ذهنآگاهی (مایندفولنس) و تکنیکهای آرامسازی اشاره کرد.
یک دنیای جدید از اطلاعات منتظرته! برای کشف بیشتر، روی لینک دوره آموزشی روانشناسی آگاهی در مغز کلیک کن.
اصلاح سبک زندگی برای درمان مه مغزی
تغییرات در سبک زندگی و روشهای خانگی میتوانند به بهبود اختلالات حافظه و درمان مه مغزی کمک کنند. این تغییرات شامل حذف یا افزودن برخی فعالیتها به برنامه روزانه است. برخی از راهکارهای اصلاح سبک زندگی برای درمان مه مغزی عبارتند از:
🔵تنظیم خواب: هر شب بین ۷ تا ۹ ساعت بخوابید و ترجیحاً ساعات خواب منظمی داشته باشید.
🔵ورزش منظم: روزانه ۳۰ دقیقه ورزش، بهویژه ورزشهای هوازی که ضربان قلب را افزایش میدهند، میتواند تأثیرات مثبتی بر عملکرد مغز داشته باشد.
🔵محدود کردن کافئین و الکل: مصرف بیش از دو فنجان قهوه در روز یا الکل زیاد میتواند استرس را افزایش داده و عملکرد ذهنی را مختل کند. مصرف این مواد را تا حد امکان کاهش دهید.
🔵ایجاد روتین روزانه: داشتن برنامه روزانه منظم به شما کمک میکند تا فعالیتهای مهم را فراموش نکنید و از بروز مه مغزی پیشگیری کنید.
🔵تمرکز بر یک کار: انجام چند کار بهصورت همزمان کیفیت کار را کاهش داده و خستگی ذهنی ایجاد میکند. در هر زمان روی یک فعالیت متمرکز شوید.
🔵افزایش تعاملات اجتماعی: تحقیقات نشان میدهند که انزوای اجتماعی و تنهایی میتوانند به اختلال حافظه و مه مغزی منجر شوند. ارتباطات اجتماعی خود را گسترش دهید.
🔵استفاده از تکنیکهای مدیریت زمان: با استفاده از این تکنیکها، میتوانید هر فعالیت را در زمان مشخصی انجام دهید و از فشارهای ذهنی بکاهید.
اختصاص زمان برای استراحت: بازههای زمانی مشخصی در روز برای استراحت و مدیتیشن در نظر بگیرید تا تمرکز و حافظه خود را تقویت کنید.
تمرینات ذهنی برای پیشگیری و درمان مه مغزی
مانند عضلات بدن، مغز و تواناییهای ذهنی نیز با تمرین قابل تقویت هستند. انجام فعالیتهای ذهنی چالشبرانگیز میتواند حافظه را بهبود بخشیده و مه مغزی شدید را کاهش دهد. برخی از این فعالیتها شامل موارد زیر هستند:
☑️حل پازل
☑️جدول سودوکو
☑️یادگیری زبان جدید
☑️بازیهای فکری
☑️حل مسائل ریاضی
☑️مطالعه مطالب چالشبرانگیز
☑️تلاش برای یادگیری موضوعات جدید
نقش تغذیه در درمان مه مغزی
تغییر رژیم غذایی گاهی میتواند به تقویت حافظه و کاهش مه مغزی کمک کند. رژیم مدیترانهای، که شامل مصرف فراوان میوه، سبزیجات و پروتئین است، بهعنوان یکی از بهترین رژیمها برای بهبود عملکرد ذهنی شناخته میشود. نکات تغذیهای برای درمان مه مغزی عبارتند از:
🔴مصرف مواد غذایی حاوی ویتامین B12: مانند گوشت مرغ، تخممرغ، بوقلمون و حبوباتی نظیر لوبیا و عدس
🔴مصرف اسیدهای چرب امگا-۳: غذاهای دریایی، بهویژه ماهی سالمون
🔴افزایش مصرف میوه و سبزیجات با برگ تیره: این مواد به بهبود عملکرد مغز کمک میکنند.
🔴اجتناب از چربیهای مضر: مانند غذاهای سرخشده
🔴کاهش مصرف شکر و مواد قندی: برای حفظ سلامت ذهنی
اصلاح محیط اطراف برای کاهش مه مغزی
محیط اطراف گاهی میتواند باعث ایجاد فشار ذهنی و مه مغزی شود. نظم و تمیزی در محیط کار و زندگی را حفظ کنید و عواملی که باعث حواسپرتی میشوند، مانند تلفن همراه در زمان کار یا مطالعه، را از دسترس خود دور کنید.
رواندرمانی برای درمان مه مغزی
یکی از مؤثرترین روشهای رواندرمانی برای تقویت حافظه و درمان مه مغزی، درمان شناختی-رفتاری (CBT) است. این روش بهویژه زمانی مفید است که مه مغزی ناشی از استرس یا اختلالات روانی باشد. گروهدرمانی نیز میتواند بهعنوان یک روش رواندرمانی، با به اشتراک گذاشتن تکنیکهای مقابله با مه مغزی، به بهبود حافظه کمک کند.
مه مغزی در طب سنتی
برخی روشهای طب سنتی و استفاده از گیاهان دارویی میتوانند در درمان مه مغزی مؤثر باشند و به تقویت حافظه کمک کنند. درمانهای گیاهی پیشنهادی در طب سنتی برای مه مغزی شامل موارد زیر هستند:
🔴جینکوبیلوبا
🔴زردچوبه
🔴زعفران
🔴آشواگاندا
🔴جینسینگ
🔴باکوپا
🔴مریمگلی
توجه داشته باشید که مصرف عصاره این گیاهان باید بهصورت متعادل انجام شود، زیرا استفاده بیش از حد یا بدون برنامه از آنها ممکن است عوارض جانبی نامطلوبی به دنبال داشته باشد. پیشنهاد میشود پیش از افزودن این گیاهان به رژیم غذایی خود، با یک متخصص تغذیه درباره مقدار و نحوه مصرف آنها مشورت کنید.
تشخیص مه مغزی
هیچ آزمایش خاصی برای تشخیص مه مغزی وجود ندارد. پزشک معمولاً درباره علائم و تأثیر آنها بر زندگی روزمره شما سؤال خواهد کرد. بهتر است پیش از مراجعه به پزشک، فهرستی از علائم خود تهیه کنید تا بتوانید آنها را بهخوبی توضیح دهید. اگر بالای ۶۵ سال هستید، انجام تصویربرداری مغزی میتواند برای رد احتمال زوال عقل یا آلزایمر مفید باشد.
همچنین، باید پزشک را از سایر علائم احتمالی خود آگاه کنید. برای مثال، اگر به کمکاری تیروئید مبتلا هستید، ممکن است علاوه بر مه مغزی، علائمی مانند ریزش مو، خشکی پوست، افزایش وزن یا شکنندگی ناخنها را تجربه کنید. آزمایش خون میتواند به شناسایی علل مه مغزی کمک کند و مواردی مانند:
🔴سطح غیرطبیعی گلوکز
🔴عملکرد ضعیف کبد، کلیه یا تیروئید
🔴کمبودهای تغذیهای
🔴عفونتها
🔴بیماریهای التهابی
با توجه به نتایج بهدستآمده، پزشک شما تعیین خواهد کرد که آیا نیاز به انجام بررسیهای بیشتری وجود دارد یا خیر. ابزارهای تشخیصی دیگر برای شناسایی این عارضه شامل روشهای تصویربرداری مانند پرتو ایکس، امآرآی یا سیتیاسکن است. همچنین، پزشک ممکن است آزمایشهای آلرژی یا تست خواب را برای ارزیابی مشکلات مرتبط با خواب تجویز کند.
سخن پایانی
اگر علائمی مانند سردرگمی، فراموشی، کاهش تمرکز یا عدم شفافیت ذهنی را تجربه میکنید، احتمال دارد که با مه مغزی مواجه شده باشید. درمان این عارضه به نوع علائم و شدت آنها بستگی دارد. برای بهبود این وضعیت، لازم است توصیههایی مانند تأمین خواب کافی، انجام ورزش منظم، پیروی از رژیم غذایی سالم، مدیریت استرس و حفظ هیدراتاسیون بدن را جدی بگیرید، همانطور که در بخشهای قبلی توضیح داده شد.
در صورت مشاهده هر یک از این علائم، بهتر است برای بررسی دقیقتر به پزشک مراجعه کنید. با توجه به تنوع گسترده علل مشکلات مغزی، روشهای درمانی نیز به شدت وابسته به ریشه اصلی مشکل هستند. متخصصان توصیه میکنند که ابتدا از اصول اولیه مراقبت از خود، مانند خواب مناسب، تغذیه متعادل، فعالیت بدنی منظم و کاهش فشارهای روانی، شروع کنید.
یکی از بهترین راهکارها برای مقابله با مه مغزی، داشتن یک رژیم غذایی سالم و متعادل است که تمام نیازهای تغذیهای مغز، از جمله ویتامینها و مواد مغذی ضروری، را برآورده کند و در صورت نیاز، شامل مکملهای غذایی باشد. طراحی چنین برنامه غذایی تنها توسط متخصصان تغذیه امکانپذیر است.