طرحواره شکست و راه های عملی برای غلبه بر آن
طرحواره شکست یعنی باور ریشه‌دار به نالایقی و شکست خوردن، حتی در شرایط موفقیت. باعث خودکم‌بینی و دوری از فرصت‌ها می‌شود.
طرحواره شکست و راه های عملی برای غلبه بر آن
طرحوارهی شکست به این معناست که شما عمیقاً باور دارید که در زندگی شکست خورده‌اید. این احساس در شما وجود دارد که شکست خوردن برایتان اجتناب‌ناپذیر است. هرگاه قصد شروع کاری را دارید، به‌سرعت احساس شکست به سراغتان می‌آید. بسیاری از اوقات ممکن است در زندگی احساس شکست و عدم موفقیت داشته باشیم. آیا تاکنون چنین احساسی را تجربه کرده‌اید؟
به نظر شما این حس شکست از کجا سرچشمه می‌گیرد و چگونه شکل می‌گیرد؟ شاید برایتان پیش آمده باشد که در زندگی، کار، تحصیل یا حتی روابط شخصی احساس کنید از دیگران عقب مانده‌اید و خود را شایسته‌ی دستیابی به موقعیت یا جایگاهی خاص ندانید. این احساسات برای بسیاری از افراد در زمینه‌های مختلف مانند کار، تحصیل، ازدواج و غیره رخ می‌دهد و اغلب ریشه در آشفتگی ذهنی دارد.
به‌گونه‌ای که پس از پایان این آشفتگی ذهنی، این احساسات نیز به‌تدریج فراموش می‌شوند. اما در بسیاری از موارد، این حس شکست و سرخوردگی به‌صورت افراطی با فرد باقی می‌ماند و زندگی او را مختل می‌کند، به‌طوری که حتی در ساده‌ترین و پیش‌پاافتاده‌ترین مسائل نیز احساس شکست می‌کند.
حرف‌هایی هست که باید شنیده شن، روانشناس مورد اعتمادتو تو کلینیک آنلاین روان هاب پیداش کن و وقت مشاورتو رزرو کن!
طرحواره چیست؟
طرحواره یک الگوی ذهنی یا ساختار شناختی است که در ذهن شکل می‌گیرد و باعث می‌شود فرد جهان اطراف خود را به شیوه‌ای خاص درک کرده و به شکلی ویژه تفسیر کند. به زبان ساده، در پاسخ به این پرسش که طرحواره چیست، می‌توان گفت طرحواره چارچوبی ذهنی است که از کودکی در ذهن ما شکل گرفته و در بزرگسالی، تمام رویدادها و محرک‌های بیرونی را در این چارچوب درک و تفسیر می‌کنیم.
برای مثال، فردی که طرحوارهی شکست در او فعال است، هر نشانه‌ای را به‌عنوان دلیلی برای ناکامی و شکست مجدد خود تفسیر می‌کند. مهم‌ترین نقش طرحواره، سازمان‌دهی اطلاعات به‌منظور بهبود عملکرد و کارایی مغز است. اطلاعاتی که با چارچوب طرحواره هم‌خوانی ندارند، ممکن است تحریف شوند یا به‌طور کامل نادیده گرفته شوند. پیاژه بر این باور است که فرهنگ نقشی کلیدی و تعیین‌کننده در شکل‌گیری طرحوارهها ایفا می‌کند.
طرحوارههای ذهنی
هنگامی که متولد می‌شویم و زندگی خود را آغاز می‌کنیم، در هر اقدام و کنش خود، پاسخ‌ها و واکنش‌هایی از محیط اطراف، به‌ویژه از والدینمان، دریافت می‌کنیم. گاهی این پاسخ‌ها به‌صورت ناقص یا نامطلوب ارائه می‌شوند و این موضوع در دوران کودکی آسیب‌هایی به ما وارد می‌کند. جفری یانگ، یکی از برجسته‌ترین طرحواره درمانگران جهان، معتقد است که هر یک از ما در کودکی به شیوه‌های مختلفی آسیب دیده‌ایم.
این آسیب‌ها شامل طیف گسترده‌ای از تجربیات، از مراقبت و کنترل بیش‌ازحد گرفته تا طرد شدن، بی‌توجهی، سرزنش و انتقاد است. نکته‌ی جالب و قابل‌توجه درباره‌ی این آسیب‌ها این است که ما تمایل داریم این الگوها و آسیب‌ها را در درون خود حفظ و نهادینه کنیم، زیرا نگه‌داشتن آن‌ها به ما احساس امنیت می‌دهد! آسیب‌ها و تجربیات کودکی به‌صورت انواع طرحوارهها خود را نشان می‌دهند.
بنابراین، می‌توان گفت طرح‌واره‌هایی مانند طرحوارهی رهاشدگی، شکست، انزوای اجتماعی و غیره معمولاً در سال‌های اولیه‌ی زندگی و دوران کودکی شکل می‌گیرند و آن‌قدر به فعالیت خود ادامه می‌دهند که خود را به تجربه‌های آینده در زندگی بزرگسالی می‌رسانند. طرحوارهی شکست نیز یکی از همین طرحوارههای یانگ است که در کودکی شکل می‌گیرد و در بزرگسالی خود را نشان می‌دهد.
تعریف طرحواره شکست
در پاسخ به این پرسش که تله شکست چیست، باید گفت این طرحواره با احساس شکست و بی‌کفایتی بروز پیدا می‌کند. بهترین تعریف از این طرحواره را می‌توان این‌گونه بیان کرد: «طرحوارهی شکست یکی از طرحوارههای ذهنی است که در آن، فرد همواره احساس شکست می‌کند و تصور دارد که در آینده نیز شکست خواهد خورد و شکست برای او اجتناب‌ناپذیر است.
فردی با طرحوارهی شکست همیشه احساس می‌کند که در مقایسه با همسالان خود در زمینه‌های مختلف مانند کار، تحصیل، ازدواج و غیره، فردی بی‌کفایت است.»این طرحواره در بسیاری از افراد وجود دارد و باعث می‌شود فرد خود را به‌عنوان شخصی بی‌کفایت و شکست‌خورده بشناسد و خود را نادان، بی‌استعداد یا حتی دیوانه خطاب کند.
ویژگی‌های افرادی با طرحوارهی شکست
هر طرحوارهی ذهنی با ویژگی‌های خاصی بروز می‌کند که بر رفتارها و کنش‌های فرد تأثیر می‌گذارد. افرادی که با طرحوارهی شکست زندگی می‌کنند نیز ویژگی‌های مشخصی دارند که با مشاهده‌ی آن‌ها می‌توان تا حدی به وجود این طرحواره در آن‌ها پی برد. از جمله نشانه‌های تله‌ی شکست می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
🟤افرادی که طرحوارهی شکست را در خود دارند، اغلب کسانی هستند که در واقع بسیار موفق‌اند و کارهای خود را به‌خوبی انجام داده‌اند، اما همیشه احساس می‌کنند موفقیت‌هایشان ساختگی است.
🟤این افراد همواره احساس می‌کنند در مقایسه با دیگران بی‌کفایت‌اند و خود را نالایق، بی‌استعداد، نادان و ناکارآمد می‌دانند. آن‌ها باور دارند که به‌طور ذاتی از استعداد و توانایی محروم هستند.
🟤افرادی با طرحوارهی شکست گاهی تلاش می‌کنند با تمرکز بر جنبه‌های دیگر زندگی، مانند زیبایی، خوش‌پوشی، جذابیت، ایثارگری و غیره، احساس شکست خود را جبران کنند، اما این حس همواره با آن‌ها باقی می‌ماند.
🟤معمولاً شغل‌هایی را انتخاب می‌کنند که دستیابی به موفقیت در آن‌ها بسیار دشوار است و نمی‌دانند چه زمانی باید آن‌ها را رها کنند.
🟤این افراد معمولاً موفقیت‌های خود را کوچک می‌شمارند و اشتباهاتشان را به‌صورت غیرواقعی بزرگ‌نمایی می‌کنند.
🟤از آنجا که این افراد باور دارند همیشه شکست می‌خورند و تلاش‌هایشان به ناکامی منجر می‌شود، از برداشتن گام‌های متعهدانه به‌سوی موفقیت اجتناب می‌کنند.
تعریف طرحواره از دیدگاه یانگ
یانگ طرحواره را به‌عنوان باورهای عمیق و ریشه‌داری تعریف می‌کند که درباره‌ی خود فرد در سال‌های اولیه‌ی زندگی شکل می‌گیرند. این باورها به فرد شناختی از خودش و دنیای اطرافش ارائه می‌دهند. به نظر یانگ، طرحوارهها می‌توانند تأثیرات مثبت یا منفی بر زندگی فرد داشته باشند. تأثیر مثبت آن‌ها زمانی آشکار می‌شود که فرد با اطلاعاتی روبرو شود که با طرح‌واره‌هایش هم‌خوانی دارند.
در چنین شرایطی، طرحواره به فرد کمک می‌کند تا دانش، آگاهی و اطلاعات خود را گسترش دهد. در مقابل، طرحوارهها ممکن است اثرات منفی نیز بر زندگی فرد بگذارند. هنگامی که فرد با تجربه‌هایی مواجه می‌شود که با طرح‌واره‌اش سازگار نیستند و در برابر تغییر این طرحواره مقاومت می‌کند، ناگزیر به تحریف واقعیت یا تغییر آن روی می‌آورد.
ریشه‌های ایجاد طرحواره شکست
ریشه‌های شکل‌گیری طرحواره شکست به دوران کودکی و تعاملات اولیه فرد با والدین و محیط اطراف بازمی‌گردد. تجربه‌هایی که می‌توانند به ایجاد این طرحواره در فرد کمک کنند، عبارتند از:
🔷انتقاد و سرزنش مداوم: اگر کودکی پیوسته مورد انتقاد و سرزنش قرار گیرد، به‌تدریج این باور در او شکل می‌گیرد که به اندازه کافی خوب نیست و توانایی انجام درست کارها را ندارد.
🔷کمبود حمایت و تشویق: کودکی که حمایت و تشویق کافی دریافت نکند، ممکن است احساس کند که توانایی‌هایش دیده یا ارزش‌گذاری نمی‌شود، که این امر می‌تواند انگیزه او را برای تلاش و پیشرفت کاهش دهد.
🔷مقایسه با دیگران: مقایسه مداوم کودک با دیگران، به‌ویژه با خواهر و برادر یا همسالان موفق‌تر، می‌تواند حس حقارت و احساس ناکافی بودن را در او تقویت کند.
🔷محیط ناپایدار و پرآشوب: بزرگ شدن در محیطی بی‌ثبات و پرآشوب که امنیت و آرامش در آن وجود ندارد، می‌تواند به ایجاد احساس عدم اعتمادبه‌نفس و ترس از شکست در کودک منجر شود.
🔷فقدان الگوهای موفق: نبود الگوهای موفق در خانواده یا محیط اطراف که کودک بتواند از آن‌ها الهام بگیرد یا یاد بگیرد، می‌تواند به شکل‌گیری باورهای منفی درباره توانایی‌های او کمک کند.
🔷ناتوانی در لذت بردن از موفقیت: حتی پس از کسب موفقیت، به‌جای شادی، آن را بی‌ارزش می‌دانید یا معتقد هستید که می‌توانستید بهتر عمل کنید.
🔷دیدگاه منفی به زندگی: زندگی را مجموعه‌ای از ناکامی‌ها و شکست‌ها می‌بینید و تلاش‌های خود را ناکافی تلقی می‌کنید.
🔷تسلیم شدن سریع: در برابر مشکلات و چالش‌ها به‌سرعت انگیزه خود را از دست می‌دهید و تسلیم می‌شوید.
🔷تمرکز بر نشانه‌های شکست: در هر موقعیتی به دنبال نشانه‌های شکست هستید و با دیدن آن‌ها، امید خود را از دست می‌دهید.
🔷اجتناب از موقعیت‌های چالش‌برانگیز: از موقعیت‌هایی که نیاز به تلاش، ریسک یا رقابت دارند، دوری می‌کنید.
🔷عدم تمایل به پیشرفت شغلی: انگیزه‌ای برای پیشرفت در حرفه خود ندارید و به دنبال فرصت‌های جدید نیستید.
🔷مشکل در ایجاد صمیمیت: از صمیمیت هراس دارید و نگران طرد شدن یا شکست در روابط هستید.
🔷اعتماد پایین: به‌سختی به شریک عاطفی خود اعتماد می‌کنید و همیشه منتظر نشانه‌های خیانت یا طرد شدن هستید.
🔷ترس از تعهد: از تعهد و ورود به روابط عاطفی پایدار می‌ترسید.
🔷روابط عاطفی ناپایدار: روابط عاطفی شما اغلب ناامن و ناپایدار است.
🔷سبک زندگی پایین‌تر از توانایی‌ها: از نظر شغلی، تحصیلی و سطح زندگی، پایین‌تر از پتانسیل واقعی خود هستید.
وقتی دائماً به دنبال شواهدی برای تأیید ناکارآمدی خود هستید، رویدادهای منفی در ذهن شما پررنگ‌تر و موفقیت‌ها کم‌اهمیت جلوه می‌کنند. به همین دلیل، افراد دارای طرحواره شکست مدام به دنبال نشانه‌های شکست خود هستند و آن‌ها را می‌یابند.
یه تست ساده، ولی با جواب‌هایی که می‌تونه ذهنتو متحول کنه تست طرحواره رایگان فرم کوتاه (تله های زندگی) کلیک کن و امتحانش کن!
چگونه طرحواره شکست را رها کنیم
برای غلبه بر طرحواره شکست و خودانگاره منفی، لازم است به‌صورت هدفمند روی افکار، احساسات و رفتارهای خود کار کنید. ابتدا، دوران کودکی خود را از منظری عینی بررسی کنید، گویی به کودکی دیگر می‌نگرید، نه از طریق خاطرات شخصی‌تان. اگر کودکی تجربیات مشابه شما را پشت سر گذاشته باشد، آیا می‌توانید دلایلی را شناسایی کنید که منجر به شکل‌گیری طرحواره شکست در او شده است؟
فهرستی از تجربیات کودکی که احتمالاً به این طرحواره دامن زده‌اند، تهیه کنید. سپس، از همان دیدگاه عینی، یادداشتی کوتاه درباره تجربیاتی که در کودکی شایسته شما بود و می‌توانست به تقویت عزت‌نفس شما کمک کند، بنویسید. در گام بعدی، در زمان حال، مواردی را که احساس می‌کنید در آن‌ها شکست خورده‌اید، فهرست کنید. مانند تمرین قبلی، تصور کنید دوستی یا همکار در موقعیت مشابه شما قرار دارد.
چگونه با او درباره این موضوع صحبت می‌کردید؟ آیا به همان اندازه که با خودتان سخت‌گیر هستید، با او نیز سخت‌گیرانه رفتار می‌کردید؟ به فهرست خود بازگردید و آن را با نگاهی منطقی بازنگری کنید. یادداشت کنید که چگونه شایسته رفتار محترمانه و منصفانه با خود هستید. به خاطر داشته باشید که طرحواره یک محرک عاطفی است و لزومی ندارد صرفاً به دلیل احساس آن، به درستی‌اش ایمان داشته باشید.
پس از شناسایی این طرحواره، با گفتن جمله‌ای با صدای بلند به خود یادآوری کنید که آن را رها کنید: «[نام کوچک خود]، تو می‌دانی که ارزشمندتر از این هستی و شایسته احساسی بهتر از آنچه این طرحواره در تو ایجاد کرده است، هستی.»
با گذشت زمان، برخی افراد احساس منفی نسبت به خود را با بهره‌وری یا استانداردهای بالا اشتباه می‌گیرند. موفقیت نیازی به احساس بد نسبت به خود ندارد. پذیرش شکست به‌عنوان بخشی از مسیر موفقیت ضروری است. با این دیدگاه، به خود اجازه دهید با انجام تلاش‌های کوچک و آزمون‌وخطا شروع کنید و به‌تدریج به سوی اهداف بزرگ‌تر حرکت کنید.
از مراحل ذکرشده برای افزایش ریسک‌پذیری و کاهش اجتناب از چالش‌هایی که ممکن است در آن‌ها موفق نشوید، استفاده کنید. این رویکرد به شما کمک می‌کند تا شکست را شخصی تلقی نکنید و آن را به‌عنوان بخشی از فرآیند یادگیری بپذیرید.
روابط عاطفی در طرحواره شکست
افراد دارای طرحواره شکست معمولاً از ورود به روابط عاطفی اجتناب می‌کنند و ترجیح می‌دهند تنها باشند. بااین‌حال، در صورت برقراری رابطه، ممکن است به دو الگوی متضاد گرایش پیدا کنند. برخی شریکی بسیار موفق و برجسته انتخاب می‌کنند تا از موفقیت او اعتبار و احساس موفقیت نسبی کسب کنند. در مقابل، برخی دیگر شریکی با سطح پایین‌تر از خود انتخاب می‌کنند تا در مقایسه با او احساس برتری داشته باشند. بااین‌حال، این روابط اغلب به جدایی منجر می‌شود و افراد دارای این طرحواره معمولاً انزوا را ترجیح می‌دهند.
شغل و روابط کاری در طرحواره شکست
یکی از ویژگی‌های بارز افراد دارای طرحواره شکست، ماندن در مشاغلی است که به‌مراتب پایین‌تر از توانایی‌های واقعی آن‌هاست. این افراد معمولاً انگیزه‌ای برای پیشرفت ندارند، کارها را به تعویق می‌اندازند یا نیمه‌کاره رها می‌کنند و از رقابت با دیگران پرهیز می‌کنند. در برخی موارد، این طرحواره ممکن است به شکل اعتیاد به کار ظاهر شود. بااین‌حال، سبک زندگی این افراد عموماً بسیار پایین‌تر از پتانسیل واقعی آن‌هاست.
سبک‌های مقابله‌ای طرحواره شکست
سبک مقابله‌ای تسلیم
فردی که این سبک را انتخاب می‌کند، باور دارد که ناتوان است و تنها به انجام کارهای ساده بسنده می‌کند. این افراد اعتماد به نفس بسیار پایینی دارند و خود را باور نمی‌کنند.
سبک مقابله‌ای اجتناب
در این سبک، فرد از هرگونه چالش یا موقعیت جدیدی که ممکن است مسئولیت‌های تازه‌ای به همراه داشته باشد، دوری می‌کند و تا حد امکان از پذیرش تعهدات جدید خودداری می‌ورزد.
سبک مقابله‌ای جبران افراطی
این سبک شایع‌ترین روش مقابله با طرحواره شکست است. فرد برای جبران احساس شکست، بیش از حد تلاش می‌کند تا ثابت کند ناموفق نیست. بااین‌حال، شخصیت موفقی که ایجاد می‌کند شکننده است و با کوچک‌ترین انتقاد فرو می‌ریزد. این افراد به دلیل کمبود اعتماد به نفس، تواضع و اطمینان، نمی‌توانند خود را ارزشمند بدانند و شخصیتی پایدار مانند افراد موفق داشته باشند.
ارتباط طرحواره شکست با سایر طرحوارهها
طرحواره شکست با سایر طرحوارهها ارتباط تنگاتنگی دارد و ممکن است به‌صورت هم‌زمان بروز کند یا به ایجاد یکدیگر منجر شود.
🔶طرحواره نقص و شرم: افرادی که این طرحواره را دارند، باور دارند که ذاتاً ناقص و معیوب هستند و ارزش کمی دارند. این باور می‌تواند به احساس پوچی، بی‌ارزشی و ترس از شکست منجر شود.
🔶طرحواره محرومیت هیجانی: این افراد معتقدند در کودکی از محبت، عشق و حمایت کافی برخوردار نبوده‌اند.
🔶طرحواره استحقاق: افرادی با این طرحواره باور دارند که بدون تلاش یا شایستگی، مستحق دریافت چیزهای خوب در زندگی هستند.
🔶طرحواره انزوا: این افراد احساس می‌کنند از دیگران جدا و منزوی هستند، که می‌تواند به ترس از صمیمیت، دشواری در برقراری و حفظ روابط و احساس تنهایی منجر شود.
🔶تله معیارهای سخت‌گیرانه: افرادی که در این تله گرفتارند، معتقدند برای کسب ارزش و موفقیت باید به معیارهای بسیار بالا و دست‌نیافتنی برسند.
اهداف درمانی طرحواره شکست
باور به مهارت‌ها و توانایی‌ها
🟡شناسایی نقاط قوت و استعدادها: به فرد کمک می‌شود تا توانایی‌ها، استعدادها و نقاط قوت خود را بشناسد و به آن‌ها ایمان بیاورد.
🟡چالش با باورهای منفی: باورهای منفی درباره ناتوانی و بی‌کفایتی با شواهد واقعی جایگزین و به چالش کشیده می‌شوند.
🟡ایجاد انگیزه برای تلاش و پیشرفت: فرد تشویق می‌شود تا با پشتکار و تلاش برای دستیابی به اهداف خود گام بردارد.
مقایسه منطقی و عادلانه
🟡تغییر الگوی مقایسه: به فرد آموزش داده می‌شود تا به‌جای مقایسه غیرمنصفانه با دیگران، خود را با معیارهای واقع‌بینانه ارزیابی کند.
🟡تمرکز بر پیشرفت فردی: به‌جای تمرکز بر موفقیت‌های دیگران، بر دستاوردها و پیشرفت‌های شخصی خود تمرکز می‌شود.
🟡ارزش‌گذاری به ویژگی‌های منحصربه‌فرد: فرد یاد می‌گیرد ویژگی‌های مثبت و منحصربه‌فرد خود را ارزشمند بداند و به آن‌ها افتخار کند.
افزایش موفقیت‌ها و دستاوردها
🟡تعیین اهداف واقع‌بینانه: فرد تشویق می‌شود تا اهدافی قابل‌دستیابی و منطقی برای خود تعیین کند.
🟡برنامه‌ریزی منطقی: برنامه‌ریزی مناسب برای رسیدن به اهداف ارائه می‌شود.
🟡تقویت مهارت‌های حل مسئله: فرد می‌آموزد چگونه با چالش‌ها و موانع به‌طور مؤثر برخورد کند.
🟡جشن گرفتن موفقیت‌ها: به فرد کمک می‌شود تا دستاوردهای خود، هرچند کوچک، را گرامی بدارد و از آن‌ها لذت ببرد.
ارتقای شغلی
🟡شناسایی علایق و استعدادهای شغلی: فرد علایق و استعدادهای شغلی خود را شناسایی می‌کند.
🟡کسب مهارت‌های لازم: برنامه‌ریزی برای یادگیری مهارت‌های موردنیاز برای اهداف شغلی ارائه می‌شود.
🟡افزایش اعتمادبه‌نفس شغلی: به فرد کمک می‌شود تا اعتمادبه‌نفس خود را در حوزه شغلی تقویت کند.
🟡جست‌وجوی فرصت‌های شغلی مناسب: راهنمایی‌هایی برای یافتن فرصت‌های شغلی مناسب و آماده‌سازی رزومه و مصاحبه ارائه می‌شود.
درمان طرحواره شکست
🟡درمان طرحواره‌محور (Schema Therapy): این روش به‌طور خاص برای درمان طرحوارهها طراحی شده است و به فرد کمک می‌کند تا طرحوارههای خود را شناسایی، ریشه‌های آن‌ها را درک و باورها و رفتارهای مرتبط را تغییر دهد.
🟡رفتار درمانی شناختی (CBT): این روش بر تغییر باورهای منفی و رفتارهای ناسالم تمرکز دارد و به فرد کمک می‌کند تا افکار خود را به چالش بکشد و با استرس و اضطراب مقابله کند.
🟡درمان حمایتی: این نوع درمان به فرد کمک می‌کند تا با چالش‌های روزمره زندگی کنار بیاید و مهارت‌های مقابله‌ای خود را تقویت کند.
🟡گروه درمانی: در این روش، افراد با دیگرانی که تجربیات مشابه دارند گفت‌وگو می‌کنند و از حمایت و تشویق یکدیگر بهره‌مند می‌شوند.
مراحل درمان طرحواره شکست
🟡تشخیص: اولین گام، شناسایی وجود طرحواره شکست در فرد است که معمولاً توسط روانشناس یا درمانگری با تجربه در حوزه طرحوارهها انجام می‌شود. برای تشخیص، از مصاحبه، پرسشنامه و گاهی تست‌های تشخیصی خاص استفاده می‌شود.
🟡آموزش: پس از تشخیص، روانشناس یا درمانگر به فرد درباره طرحواره شکست و تأثیرات آن بر زندگی‌اش آموزش می‌دهد. فرد با مفهوم طرحوارهها، نحوه شکل‌گیری آن‌ها و نشانه‌های طرحواره شکست آشنا می‌شود. همچنین، تأثیرات منفی این طرحواره بر افکار، احساسات و رفتارهای فرد توضیح داده می‌شود.
🟡فعالیت‌های درمانی: پس از آموزش، فعالیت‌های درمانی آغاز می‌شود که بسته به شدت طرحواره و نیازهای فرد متفاوت است.
🟡تغییر باورهای منفی: فرد می‌آموزد چگونه باورهای منفی درباره ناتوانی و شکست را به چالش بکشد و آن‌ها را با باورهای واقع‌بینانه جایگزین کند.
🟡تقویت مهارت‌های مقابله‌ای: فرد یاد می‌گیرد چگونه با استرس، اضطراب و احساسات منفی به‌طور مؤثر مقابله کند.
🟡تغییر رفتارهای ناسالم: رفتارهایی مانند اجتناب، تسلیم یا جبران افراطی با رفتارهای سالم‌تر جایگزین می‌شوند.
🟡افزایش اعتمادبه‌نفس: فرد از طریق تمرین خود شفقت، تمرکز بر نقاط قوت و مواجهه با چالش‌ها، اعتمادبه‌نفس خود را تقویت می‌کند. در طول این مرحله، روانشناس یا درمانگر از فرد حمایت کرده و او را در مسیر تغییر هدایت می‌کند.
🟡پیشگیری از عود: پس از اتمام فعالیت‌های درمانی، فرد باید برای جلوگیری از بازگشت طرحواره اقدام کند. روانشناس یا درمانگر راهکارهایی برای مدیریت استرس، مقابله با افکار منفی و حفظ رفتارهای سالم ارائه می‌دهد. فرد می‌تواند از گروه‌های حمایتی یا جلسات درمانی مداوم برای حفظ پیشرفت خود استفاده کند.
نکات مهم درباره طرحواره شکست
⭕️درمان طرحواره شکست فرایندی زمان‌بر است و نیازمند صبر و پشتکار است.
⭕️به خود یادآوری کنید که تنها نیستید و بسیاری از افراد با این چالش مواجه هستند.
⭕️با تلاش و تعهد، می‌توانید بر طرحواره شکست غلبه کنید و زندگی رضایت‌بخش‌تری داشته باشید.
کلام آخر
طرحواره شکست برای برخی افراد به‌عنوان راهی برای فرار از مسئولیت‌ها عمل می‌کند، زیرا پیش‌بینی‌های غیرمنطقی به آن‌ها اجازه می‌دهد با بهانه شکست حتمی، از تلاش دست بکشند. با وجود این، اگرچه این طرحواره ممکن است در کوتاه‌مدت آرامش یا وقت بیشتری برای استراحت فراهم کند، در درازمدت شما را در پایین‌ترین سطح نگه می‌دارد و مانع پیشرفتتان می‌شود. به همین دلیل، درمان این طرحواره اهمیت زیادی دارد. اگر هنوز سؤالی دارید که پاسخ داده نشده، می‌توانید آن را از طریق بخش نظرات با ما مطرح کنید.
