
تست دلزدگی زناشویی
لطفا برای مشاهده نتیجه تست، اطلاعات زیر را بصورت صحیح وارد نمایید:
تست دلزدگی زناشویی (CBM): سنجشی علمی برای شناخت فرسودگی عاطفی در روابط
زندگی مشترک همواره با فراز و نشیبهایی همراه است. گاهی عشق و صمیمیت جای خود را به خستگی، بیانگیزگی و احساس پوچی میدهد. در چنین شرایطی، یکی از مؤثرترین روشها برای شناخت و ارزیابی وضعیت رابطه، تست دلزدگی زناشویی (CBM) است. این ابزار روانسنجی بهگونهای طراحی شده که بتواند نشانههای پنهان یا آشکار فرسودگی روانی، عاطفی و جسمی زوجین را شناسایی کند و هشدارهای لازم را پیش از آسیبهای جدی در زندگی مشترک بدهد.
تست CBM چیست و چه کاربردی دارد؟
تست CBM یا Couple Burnout Measure، یک پرسشنامه استاندارد و معتبر روانشناختی است که توسط روانشناس برجسته، Ayala Pines طراحی شده است. این تست شامل ۲۱ سؤال در قالب طیف لیکرت (کاملاً مخالف تا کاملاً موافق) است و به بررسی سه بعد اصلی دلزدگی زناشویی میپردازد. زمان موردنیاز برای انجام این تست معمولاً بین 10 تا 15 دقیقه است.
کاربردهای تست CBM:
- تشخیص فرسودگی زناشویی در مراحل اولیه
- کمک به فرآیند مشاوره و زوجدرمانی
- ارزیابی میزان دلزدگی در طول زمان (پیشآزمون و پسآزمون)
- ایجاد آگاهی روانی در فرد یا زوج نسبت به وضعیت رابطه
این تست نهتنها برای مشاوران خانواده، بلکه برای خود زوجین نیز ابزاری دقیق و کاربردی محسوب میشود.
ابعاد سهگانه دلزدگی زناشویی در تست CBM
تست CBM برای درک بهتر از فرسودگی رابطه، آن را به سه خردهمقیاس تقسیم میکند:
۱. خستگی جسمانی (Physical Exhaustion)
در این خردهمقیاس، فرد احساس میکند انرژی فیزیکی کافی برای تعامل با همسرش ندارد. این حالت میتواند شامل:
- خستگی مزمن حتی پس از استراحت
- سردردهای پیاپی
- اختلال در خواب یا کابوسهای شبانه
- مشکلات گوارشی یا دردهای بدنی نامشخص
استرس طولانیمدت ناشی از مشکلات زناشویی، میتواند سیستم ایمنی بدن را ضعیف کرده و به فرسودگی جسمی منجر شود.
۲. فرسودگی عاطفی (Emotional Exhaustion)
این بُعد بر کاهش میل به رابطه عاطفی با همسر تمرکز دارد. احساساتی مانند:
- بیتفاوتی نسبت به نیازها و احساسات همسر
- ناامیدی از بهبود رابطه
- کاهش علاقه به صمیمیت و گفتوگو
- احساس خالی بودن رابطه
افراد در این مرحله ممکن است از نظر ظاهر در رابطه حضور داشته باشند، اما از نظر عاطفی فاصله زیادی با شریک زندگی خود دارند.
۳. خستگی روانی (Psychological Exhaustion)
در این بُعد، نشانههایی چون:
- کاهش عزتنفس و اعتماد بهنفس
- نگرشهای منفی نسبت به رابطه یا همسر
- احساس بیهودگی یا شکست در زندگی مشترک
- عدم انگیزه برای ادامه یا ترمیم رابطه
فرد ممکن است به مرور زمان دچار افسردگی، اضطراب یا بیتفاوتی کامل شود که نیاز به مداخلات تخصصی خواهد داشت.
اعتبار و روایی علمی تست دلزدگی زناشویی (CBM)
یکی از مهمترین ویژگیهای تست CBM، اعتبار علمی اثباتشده آن است:
- ضریب آلفای کرونباخ برای پایایی در مطالعات مختلف بین 0.91 تا 0.93 گزارش شده است که نشاندهنده هماهنگی داخلی بالای آیتمهاست.
- در آزمون-بازآزمون (Test-Retest) طی دورههای ۱ تا ۴ ماه، ثبات خوبی در نمرات مشاهده شده است.
- روایی همگرا این پرسشنامه از طریق همبستگی منفی آن با کیفیت ارتباطی، کشش عاطفی و رضایت زناشویی تأیید شده است.
- در مطالعات بینفرهنگی، در کشورهایی مانند ایران، آمریکا، آلمان، پرتغال و برزیل نیز اعتبار این تست تأیید شده است.
چه افرادی باید تست CBM را انجام دهند؟
این تست برای تمام زوجهایی مناسب است که:
- دچار فاصله عاطفی شدهاند
- احساس میکنند رابطهشان تکراری و بیروح شده
- تمایلی به گفتوگو یا رابطه جنسی ندارند
- به طلاق یا جدایی فکر میکنند
- یا صرفاً میخواهند از وضعیت روانی و عاطفی رابطهشان آگاه شوند
چگونه نتایج تست CBM تفسیر میشود؟
نمرهگذاری این آزمون به صورت جمع امتیازات سؤالات است:
نمره کل تفسیر روانشناختی
۰ تا ۳۰ سالم: دلزدگی خاصی مشاهده نمیشود
۳۱ تا ۵۰ سطح متوسط: نشانههایی از دلزدگی دیده میشود
۵۱ تا ۷۰ دلزدگی شدید: نیاز به مشاوره و درمان جدی
۷۱ به بالا بحران: فوراً به مشاور مراجعه شود
دلایل بروز دلزدگی زناشویی
بر اساس پژوهشهای انجامشده، عوامل متعددی در بروز دلزدگی زناشویی نقش دارند:
- عدم گفتوگوی مؤثر بین زوجین
- نداشتن روابط جنسی رضایتبخش
- عدم همدلی و درک متقابل
- مشکلات مالی و شغلی
- وجود تجربههای تلخ گذشته یا خیانت
- تفاوت فرهنگی یا مذهبی
- رفتارهای انتقادی یا سرزنشگرانه
راهکارهای مقابله با دلزدگی زناشویی
درمان دلزدگی نیازمند پذیرش مشکل، آمادگی برای تغییر و استفاده از راهبردهای علمی است. برخی راهکارها عبارتاند از:
- زوجدرمانی شناختی-رفتاری
- افزایش زمان با کیفیت دونفره
- بازسازی رابطه جنسی سالم
- تمرین مهارتهای گفتوگوی همدلانه
- مراقبت از سلامت فردی (ورزش، تغذیه، خواب)
کارگاه آموزشی مهارت های زندگی زناشویی ویژه همسران به شما در این مسیر کمک میکند.
نقش مشاوران متخصص
مشاوران خانواده با بررسی نمرات تست CBM و گفتوگو با طرفین، به زوج کمک میکنند تا علل اصلی دلزدگی را شناسایی کرده و راهکارهایی متناسب با شخصیت، فرهنگ و نوع رابطه ارائه دهند. گاهی تنها چند جلسه مشاوره علمی، میتواند مسیر زندگی یک زوج را تغییر دهد. شما به راحتی میتوانید به صورت آنلاین از کلینیک روانشناسی روان هاب با متخصصان روانشناس وقت مشاوره رزرو کنید.
تست رایگان میل جنسی هالبرت به شما کمک میکند تا متوجه شوید که چقدر در روابط جنسی خود توانایی ابراز نیازها، مرزها و احساسات خود را دارید. همچنین میتواند به شناسایی نقاط قوت و ضعف شما در ارتباطات جنسی کمک کند و به شما راهنمایی دهد که چگونه میتوانید خودتان را بهبود دهید.
منابع و مراجع علمی
نویدی، ف(1384). بررسی و مقایسه رابطه دلزدگی زناشویی با عوامل جو سازمانی در کارکنان ادارات آموزش و پرورش و پرستاران بیمارستانی شهر تهران. پایاننامه کارشناسی ارشد، تهران، دانشگاه شهید بهشتی.
کیانی، احمدرضا؛ اسدی شیشهگران، سارا؛ اسماعیلی قاضی ولویی، فریبا و زوار، مجید(1395). پیشبینی دلزدگی زناشویی بر اساس ابرازگری هیجانی و اسنادهای زناشویی در افراد متأهل مراجعهکننده به مراکز بهزیستی شهر اردبیل. پژوهشهای مشاوره، جلد 15، شماره 59.
Pines, A. M. & Nunes, R. (2003). The relationship between career and couple burnout: Implications for career and couple counseling, Employment Counseling, 40(2), 50–64.